نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی عظیمی
• علیرضا صفاهیه
• علی دادالهی سهراب
• حسین ذوالقرنین
• احمد سواری

چکیده

فلزات سنگین به‌دلیل پایداری زیاد با تجمع در بافت‌های آبزیان، قابل انتقال به سطوح مختلف غذایی و در نهایت انسان می باشند و به‌این ترتیب باعث بروز پیامد‌های خطرناک آلودگی به این فلزات می‌شوند. بندر امام خمینی بزرگ‌ترین بندر ایران واقع در شمال غرب خلیج فارس می‌باشد که تردد فراوان کشتی‌ها در این بندر و همچنین وجود صنایع مختلف به‌خصوص صنایع پتروشیمی در اطراف این بندر سبب تخلیه ناپاکی‌های فراوان آلی و معدنی از جمله فلزات سنگین به این منطقه می‌شود. در این مطالعه به‌منظور آگاهی از سطوح فلزات سنگیندر بافت نرم دو‌کفه‌ای Crassostrea gigas، نمونه‌برداری از صدف‌های متصل به اسکله‌های بندر امام خمینی در اسفند ماه 1388 در 5 ایستگاه به‌صورتی که کل منطقه بندر امام خمینی پوشش داده شود به نام‌های اسکله پتروشیمی، داک سرسره، اسکله 15، اسکله 28 و اسکله 33 انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و عملیات آماده سازی و هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک، میزان فلزات سنگین نمونه‌ها توسط دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی (AAS) اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که میانگین سطوح جیوه، کادمیوم، سرب و مس در بافت نرم دو‌کفه‌ای‌های جمع‌آوری شده از ایستگاه‌های مختلف به‌ترتیب 97/2±12/3، 62/3±56/7، 30/3±1/7 و 17/66±57/440 میکروگرم بر گرم وزن خشک می‌باشد. مقایسه آماری میزان فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و مس در دو‌کفه‌ای‌های مربوط به ایستگاه‌های مختلف اختلافات معنی‌داری را نشان داد (05/0P<). مقایسه مقادیر این فلزات با استاندارد‌های بین‌المللی نشان داد که میزان هر چهار فلز سنگین در صدف‌های منطقه بندر امام بالاتر از حد استاندارد‌های بین‌المللی می‌باشد. با توجه به فعالیت‌های پتروشیمی بندر امام و سایر صنایع فعال در منطقه، پایش زیست محیطی مداوم فلزات سنگین در منطقه لازم به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

• تجمع زیستی
• فلزات سنگین
• دو‌کفه‌ای
• بندر امام خمینی‌(ره)
• خلیج فارس