نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• داود مافی غلامی ¹
• ابوالفضل جعفری ²

¹ گروه علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

² موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

بررسی تغییرات یکپارچگی یا روند تکه‌تکه‌شدگی مانگروها در بلندمدت در اثر تغییر اقلیم می‌تواند سبب شناخت دقیق‌تر تغییرات ساختاری در مانگروها و ارتباط آن با پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم شود. پژوهش پیش‌رو به بررسی تغییرات رخ داده در وضعیت یکپارچگی مانگروهای ذخیره‌گاه زیست‌کره حرای قشم در مواجهه با تغییر بارندگی و وقوع خشکسالی در طول یک دوره 31 ساله (1986-2017) پرداخته است. بدین منظور از سری زمانی 31 ساله تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های بارندگی استفاده شد و مقادیر سنجه‌های تعداد لکه (NP) و نمایه بزرگترین لکه (LPI) و نیز مقادیر SPI در طول دوره تهیه شد. نتایج تغییرات تعداد لکه و نمایه بزرگترین لکه مانگروها در دوره های وقوع ترسالی (پیش از سال 1998) و خشکسالی (پس از سال 1998) نشان داد که با افزایش مقادیر SPI (مقادیر مثبت) در دوره پیش از سال 1998، از تعداد لکه‌ها و نمایه بزرگترین لکه کاسته شده بود و در دوره پس از سال 1998 و با منفی بودن مقادیر SPI، تعداد لکه و نمایه بزرگترین لکه افزایش یافت. در واقع، نتایج نشان‌دهنده افزایش وسعت هسته‌های اصلی و لکه‌های رویشی بزرگ (افزایش یکپارچگی ساختاری) ذخیره‌گاه در دوره زمانی ترسالی و روند معکوس آن در دوره خشکسالی بود. بر اساس اصول بوم-شناسی سرزمین، افزایش تعداد لکه‌ها و نیز افزایش مقدار نمایه بزرگترین لکه (به دلیل کاهش گستره مجموع رویشگاه) در دوره زمانی پس از سال 1998، نشان‌دهنده تخریب این رویشگاه در سال‌های اخیر است. نتایج این پژوهش می‌تواند در ارزیابی آسیب‌پذیری این رویشگاه‌ها نسبت به پیامدهای حاصل از تغییر اقلیم استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها

• سیمای سرزمین
• تغییر اقلیم
• تصاویر ماهواره‌ای

موضوعات

• اقیانوس‌شناسی ماهواره‌­ای
• علوم زیستی دریا