نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران.

چکیده

سخت پوستان پلانکتونیک در حلقه های میانی زنجیره غذایی اکوسیستم های آبی، اهمیت ویژه ای در نقل و انتقال انرژی را دارا هستند. از این رو اثر مستقیمی را بر فراوانی و تنوع رده‌های بالاتر هرم غذایی خصوصاً ذخائر و منابع شیلاتی بر جای می‌گذارند. در این مطالعه، تأثیر سیکل کامل جزرومدی بر زیست‌‌بوم سخت‌پوستان زئوپلانکتونیک رودخانه مصبی بهمنشیر واقع در استان خوزستان (شمال غربی خلیج فارس) در فصل بهار مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تاثیر احتمالی جزرومد در فراوانی زئوپلانکتون‌ها، در طی یک روز 5 بار نمونه‌برداری با استفاده از تور پلانکتون‌گیری با چشمه 100 میکرومتر از 5 ایستگاه و با 3 تکرار انجام شد. همزمان فاکتورهای محیطی مورد سنجش قرار گرفت. در این بررسی 3 رده از سخت پوستان به نام های کشتی چسب ها (Cirripedia)، آنتن منشعبان (Cladocera) و پاروپایان (Copepoda) شامل Harpacticoida، Cyclopoidaو Calanoida مشاهده گردید. بیش‌ترین فراوانی در ایستگاه 1 ( محل تلاقی رودخانه های کارون و بهمن شیر) با کمترین مقدار شوری مربوط به گروه Cladocera به میزان 23/3086 فرد در مترمکعب و همچنین ایستگاه 5 (ایستگاه چوئبده) با بیشترین شوری مربوط به راسته Harpacticoida از پاروپایان به میزان 39/2489 فرد در مترمکعب گزارش شد. همچنین بیشترین تنوع گونه‌ای مربوط به پاروپایان بود.که ناشی از تنوع گونه ای خانواده Acartiidae بود.. بیشترین درصد فراوانی نسبی در فصل بهار گروه Cladocera با 29 درصد (گونه Daphnia mendotae) محاسبه گردید. نتایج حاصل از آنالیز PCAنشان داد که در بین فاکتورهای محیطی، شوری بیشترین تاثیر مستقیم را بر روی میزان تراکم کل ، تراکم Harpacticoida، Calanoida و Cladocera در مؤلفه‌ی اول داشته است. به نظر می رسد جزر و مد در بازه های زمانی ذکر شده در فصل بهار تاثیر چندانی بر تراکم و تنوع سخت پوستان پلانکتونی ندارد. این امر می تواند ناشی از اختلاط آب جزر و مد در سیکل های جزر ومدی باشد.

کلیدواژه‌ها