علوم زیستی دریا
خاطره مهربانی؛ محمد خسروی زاده؛ وحید یاوری؛ سید مهدی حسینی؛ امید بیرقدار کشکولی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. داده‌ها بر اساس نمونه‌های حاصل از صید تجاری و به‌وسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمع‌آوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان و ترکیب گونههای دورریز صید در تور ترال کف و پارامترهای زیستی برخی گونهها در منطقه بوسیف در آبهای ساحلی استان خوزستان صورت پذیرفت. داده‌ها بر اساس نمونه‌های حاصل از صید تجاری و به‌وسیله لنج های صیادی ترال کف در سه فصل پاییز و زمستان سال 96 و تابستان سال 97 جمع‌آوری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد نمونه‌های دورریز شده شامل 33 گونه از 28 خانواده بودند. بر اساس نتایج حاصل گونههای سنگسر چهارخط و پنجزاری باله نارنجی بیشترین فراوانی را داشتند. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد میانگین طولی اغلب گونهها دورریز شده در این مطالعه کمتر از 30 سانتیمتر بود. همچنین میزان دورریز به ازای واحد تلاش صیادی در فصل های پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 33/87±57/9، 50/64±27/16 و 7/50±32/33 کیلوگرم در ساعت بود. همچنین میزان صید دورریز به ازای واحد سطح در پاییز، زمستان و تابستان به ترتیب 0/064/±2/77، 0/39±0/73 و 0/44±1/73 کیلوگرم بر مایل مربع محاسبه شد. میزان این شاخص ها در فصل زمستان به طور معنی داری نسبت به فصول پاییز و تابستان کمتر بود (0/05>p). نتایج مطالعه حاضر به طور کلی نشان دهنده فشار بالای صیادی بر گونه های مهم اکولوژیک (مخصوصا در مراحل بحرانی چرخه زیستی) در منطقه بوسیف می باشد که احتمالا در طولانی مدت با اثرات منفی بر ساختار و عملکرد اکوسیستم همراه خواهد بود.
علوم انسانی دریا
پیمان درخشان نیک؛ رشید ذوالفقاری زعفرانی؛ علیرضا افشار نژاد
چکیده
رقابت پذیری حمل و نقل دریایی درگرو ارائه خدمات ایمن به ذینفعان است و صاحبان کالا و مالکان کشتی این مهم را به عنوان یک اصل جدا نشدنی از مدیریت برای خود در نظر می گیرند. در این راستا اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی (ISM Code) یکی از راهکارهایی است که دستیابی به این هدف را تقویت می کند. اجرای این هدف وابسته به عملکرد صحیح فرمانده و پرسنل ...
بیشتر
رقابت پذیری حمل و نقل دریایی درگرو ارائه خدمات ایمن به ذینفعان است و صاحبان کالا و مالکان کشتی این مهم را به عنوان یک اصل جدا نشدنی از مدیریت برای خود در نظر می گیرند. در این راستا اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی (ISM Code) یکی از راهکارهایی است که دستیابی به این هدف را تقویت می کند. اجرای این هدف وابسته به عملکرد صحیح فرمانده و پرسنل کشتی است. مدیریت اجرای این دستور العمل بر روی کشتی، چگونگی اجرا، انتقال مفاهیم و اهمیت آن به پرسنل بر عهده فرمانده است. در اصل نقش فرمانده در ارتباط با اجرای این دستور العمل، بهعنوان ضابط مسئول بین خشکی (شرکت کشتیرانی) و دریا (دریانوردان شاغل بر روی کشتی و خود کشتی) است. مدیریت صحیح در برقراری این ارتباط نقش ضروری در اجرای این دستور العمل دارد. بدین منظور مراتب در قالب پنج گویه یا دسته اجرایی شامل دستور العمل مدیریت منابع انسانی روی کشتی، آموزش و ارتقاء نیروی انسانی، نقش مدیریت ایمنی در شرکت کشتیرانی و ایمنی و امنیت دریانوردی از طریق نظر سنجی از گروهی از فرماندهان کشتی ها، به عنوان افراد مطلع و مجری، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ضمناً با درنظر داشتن نگرش مدیریتی حاکم بر این پژوهش، نقش انگیزش در اجرای بهینه این دستور العمل نیز بررسی شد. در بخش دوم پژوهش، معنی دارا بودن هریک از عوامل انگیزش مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزارهای SPSS16 و AMOS استفاده شد. نتایج به دست آمده با توجه به معنی دار بودن مقادیر آماره آزمون کای دو و درجه آزادی(5=df) نشان می دهد که اجرای دستور العمل مدیریت ایمنی و ایجاد انگیزش در اجرای بهینه آن از سوی دریانورد ایرانی، تاثیر بسزایی در افزایش ایمنی روی کشتی و به تبع آن ایمنی دریانوردی برای دریانوردان ایرانی دارد.
مهندسی دریا
محمدتقی منصوری کیا؛ حمیدرضا شیبانی؛ الهام رجبی
چکیده
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ...
بیشتر
رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ای گشته است. مطالعات اندکی در زمینه ترابری آبی کارون وجود دارد. در این تحقیق ابتدا بخشی از نتایج آنها به شکل کلی مطرح شده است. سپس بر مبنای پذیرش جدیدترین تحقیقات، مهم ترین موانع فیزیکی موجود برای ترابری رودخانه ای شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها با توجه به شرایط روز مطرح شده است. ضمنا علائم کشتیرانی موردنیاز و وسایل کمکی برای کشتیرانی نیز پیشنهاد گردیده‌اند. مطالعات پیشین شامل: مطالعات سازه پردازی ایران (1383) و مطالعات Adabdanan Consulting Engineers (2004) بوده و خصوصاً مطالعات Piesold (2005) که مبین ضررهای سنگین ترابری آبی خصوصاً در تناژهای بالای باربری سالیانه بوده، بررسی گردیده است. به روزترین مطالعه، بررسی های درحال انجام در سازمان آب وبرق‌خوزستان توسط Mansouri Kia (2018) نشان‌می‌دهد که ترابری نیمه سنگین (در سناریوی بدبینانه 700 هزارتن و در سناریوی خوشبینانه حدود 2133 هزار تن در سال هدف 1425) همراه با توسعه گردشگری، می تواند فاقد ضررهای اقتصادی مطالعات پیشین باشد. سال مبنای محاسبات اقتصادی برای ترابری آبی 1399 است. قبلا زیان های مالی سنگین برای ترابری رودخانه ای فرض شده بود. از مهم ترین نتایج تحقیقات اخیر زیرسوال بردن این زیان ها با اصلاح ابعاد شناور طرح است. نتیجه مهم دیگر در تحقیق حاضر، تعیین مشکلات فیزیکی پیش روی ترابری آبی رودخانه ای ایران (بجز رسوب برداری که در تحقیق دیگری در حال بررسی است) و ارائه راهکارهای حل آنهاست. با به کارگیری نتایج تحقیق در حل موانع فیزیکی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی (یا سایر راهکارهای تامین مالی)، امکان احیای ترابری آبی درکارون وجود دارد.
علوم زیستی دریا
راضیه صالح پور؛ نرگس امراللهی بیوکی؛ مهدی محمدی؛ عقیل دشتیان نسب؛ پدرام ابراهیم نژاد؛ احمد قاسمی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی سطوح مختلف فوکوئیدان جیره غذایی بر روی عملکرد رشد، زنده‌مانی و پارامترهای بیوشیمیایی میگو پاسفید غربی، Litopenaus vannamei انجام گرفت. میگوها با متوسط وزن اولیه حدود 8 گرم با چهار جیره غذایی مختلف که حاوی چهار سطح فوکوئیدان (صفر، 0/1 %، 0/2 % و 0/4 0%) به مدت 30 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد تغذیه قرار گرفتند. ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی سطوح مختلف فوکوئیدان جیره غذایی بر روی عملکرد رشد، زنده‌مانی و پارامترهای بیوشیمیایی میگو پاسفید غربی، Litopenaus vannamei انجام گرفت. میگوها با متوسط وزن اولیه حدود 8 گرم با چهار جیره غذایی مختلف که حاوی چهار سطح فوکوئیدان (صفر، 0/1 %، 0/2 % و 0/4 0%) به مدت 30 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد رشد (وزن انتهایی، وزن به‌دست‌آمده، ضریب تبدیل غذایی و ضریب رشد ویژه) میگوهای تغذیه‌شده با جیره غذایی حاوی فوکوئیدان به‌طور معنی‌داری (P < 0.01) نسبت به میگوهای تغذیه‌شده با جیره غذایی شاهد بهبود یافتند. بهترین عملکرد رشد در میگوهای تغذیه‌شده با جیره غذایی حاوی 0/4 % فوکوئیدان مشاهده شد. زنده‌مانی در بین گروه‌های تغذیه‌شده با مکمل فوکوئیدان و شاهد تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند (P > 0.05). پارامترهای بیوشیمیایی همولنف ازجمله گلوکز، تری گلیسیرید و کلسترول به‌طور معنی‌داری در میگوهای تغذیه‌شده با سطوح مختلف فوکوئیدان در مقایسه با گروه شاهد کاهش داشته است. اما میزان پروتئین در گروه-های تغذیه‌شده با مکمل فوکوئیدان نسبت به شاهد افزایش نشان داد. فعالیت آنزیم‌های آلانین آمینو ترانسفراز و آسپارتات آمینو ترانسفراز در همولنف میگوهای شاهد نسبت به میگوهای تغذیه‌شده با جیره غذایی حاوی فوکوئیدان بالاتر بود. به‌طورکلی، نتایج تحقیق حاضر آشکار ساخت که جیره غذایی حاوی سطوح مختلف فوکوئیدان به‌ویژه 0/4 % منجر به افزایش شاخص‌های رشد و بهبود پارامترهای بیوشیمیایی همولنف و درنتیجه بهبود وضعیت سلامت میگو گردیده است.
علوم انسانی دریا
سمیه عمادی؛ ظهراب گوهری؛ محمد سجادیان
چکیده
هدف از این پژوهش، طراحی نقشه استراتژیک و پیاده سازی استراتژی های ورزش شنای استان فارس با رویکرد کارت امتیازی متوازن بود. روش پژوهش، توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. داده های تحقیق به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کمی و کیفی) گردآوری شد. جامعه آماری در بخش کمی، شامل روسای هیأت شنای استان و شهرستان ها و مدیران باشگاه ها، برابر با 60 نفر ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، طراحی نقشه استراتژیک و پیاده سازی استراتژی های ورزش شنای استان فارس با رویکرد کارت امتیازی متوازن بود. روش پژوهش، توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. داده های تحقیق به صورت میدانی و به شیوه آمیخته (کمی و کیفی) گردآوری شد. جامعه آماری در بخش کمی، شامل روسای هیأت شنای استان و شهرستان ها و مدیران باشگاه ها، برابر با 60 نفر و در بخش کیفی، 12 نفر از خبرگان بودند. به دلیل محدودیت اعضا، جامعه آماری با نمونه، برابر شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط 10 نفر از اساتید دانشگاه و پایایی با آزمون آلفای کرونباخ تایید شد. (0/86=α). از درصد فراوانی، روش استقرای منطقی و شورای راهبردی، جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که در ورزش شنای استان فارس، 4 منظر مالی و توسعه، مشتری، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری، 35 هدف استراتژیک و 38 سنجه تعیین وجود دارد نهایتا 47 اقدام و ابتکار جهت دستیابی به اهداف، تدوین گردید. می توان نتیجه گرفت که مدل ارائه شده علاوه بر اجرای استراتژی، قابلیت ایجاد زمینه تحقق اهداف بلند مدت ورزش شنای فارس را دارد.
علوم انسانی دریا
مهناز رشیدی؛ علی مشهدی
چکیده
شانه دار مهاجم دریای خزر نمونه ای از گونه های بیگانه مهاجم می باشد که از اواسط دهه نود میلادی، از طریق آب توازن کشتی ها از کانال ولگا- دن به دریای خزر منتقل شد. این گونه پلانکتون خوار با ایجاد اختلال در زنجبره غذایی، بسیاری از موجودات دریای خزر از جمله ماهیان کیلکا، خاویار و فک این دریا را در معرض خطر انقراض قرار داده ...
بیشتر
شانه دار مهاجم دریای خزر نمونه ای از گونه های بیگانه مهاجم می باشد که از اواسط دهه نود میلادی، از طریق آب توازن کشتی ها از کانال ولگا- دن به دریای خزر منتقل شد. این گونه پلانکتون خوار با ایجاد اختلال در زنجبره غذایی، بسیاری از موجودات دریای خزر از جمله ماهیان کیلکا، خاویار و فک این دریا را در معرض خطر انقراض قرار داده است. با توجه به اثرات شدید زیست محیطی و اقتصادی گونههای بیگانه مهاجم، سؤال اصلی این پژوهش آن است که حقوق بینالملل چه تکالیفی را بر عهده دولتهای ساحلی خزر در راستای مدیریت این گونهها قرار میدهد؟ در پاسخ، با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانهای این نتیجه حاصل آمد که کشور جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای حاشیه دریای خزر به عضویت برخی معاهدات زیستمحیطی جهانی و منطقهای درآمدهاند که به طور صریح یا ضمنی، تعهداتی را برای پیشگیری، کنترل و حذف گونههای بیگانه مهاجم بر عهده آنها قرار میدهد. همچنین قواعد عرفی بینالمللی و اصول کلی حقوقی نیز تعهداتی را در جهت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، احتیاطی و کنترلی بر عهده این دولتها قرار داده است. نقض هر یک از این تعهدات اولیه یا اقدام به فعالیتهای موجد خسارت توسط کشورهای اطراف خزر میتواند منجر به طرح مسئولیت بینالمللی دولت ناقض تعهد یا ایجادکننده خسارت شود. بنابراین حقوق بینالملل از نظر وجود قواعد الزامآور در رابطه با مدیریت گونههای مهاجم در دریای خزر با چالش مواجه نیست اما اجرای مؤثر این قواعد نیازمند همکاری بیشتر دولتهای عضو میباشد.
علوم زیستی دریا
ادریس رحیمی کیا
چکیده
گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) از خانواده گل مروارید، یکی از داروهای گیاهی مورد استفاده در کشورهای مختلف است. این مطالعه به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف عصاره سرخارگل در جیره غذایی بر رشد و وضعیت دفاع آنتی اکسیدانی در ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss) انجام شد. تعداد 360 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 0/2±6/25 گرم، در ...
بیشتر
گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) از خانواده گل مروارید، یکی از داروهای گیاهی مورد استفاده در کشورهای مختلف است. این مطالعه به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف عصاره سرخارگل در جیره غذایی بر رشد و وضعیت دفاع آنتی اکسیدانی در ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss) انجام شد. تعداد 360 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزن 0/2±6/25 گرم، در چهار گروه آزمایشی شامل یک گروه شاهد و سه گروه تجربی تقسیم شدند که عصاره سرخارگل به جیره غذایی آنها با دوزهای 0/5، 1 و 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم افزوده شد. پس از 8 هفته آزمایش، پارامترهای رشد و شاخص های دفاع آنتی اکسیدانی شامل کاتالاز پلاسما، سوپراکسید دیسموتاز و فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز در بافت خون اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که عصاره سرخارگل بر برخی از شاخص‌های رشد تأثیر می‌گذارد به گونه ای که شاخص های نرخ تبدیل خوراک و ضریب شرایط اختلاف معنی نشان نمی دهند ولی میانگین شاخص نرخ رشد ویژه در تیمار تغذیه شده با دوز 2 گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه سرخار گل، به طور معنی داری بیشتر از سایر دوزهای آزمایشی بود. همچنین فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز تحت تأثیر عصاره گیاه سرخارگل در تیمارهای مختلف با هم تفاوت معنی داری نشان داد (p≤0.05).