علوم زیستی دریا
سید یوسف پیغمبری؛ رضا بدلی؛ هادی رئیسی
چکیده
در این مطالعه میزان صید دورریز ابزار مشتا و پارامتر طول در بلوغ (Lm50) دو گونه از آبزیان دورریز، یعنی گربه ماهی خالدار (Arius maculatus) و گربه ماهی خاکی (Plicofollis dussumieri) برآورد شد. نمونه برداری در شهر بندرعباس از آذر سال 1393 به مدت یکسال صورت پذیرفت. جهت محاسبه طول در بلوغ، پس از تعیین بلوغ نمونه ها به روش Biswas(1993) ، با بهره گیری از روش ...
بیشتر
در این مطالعه میزان صید دورریز ابزار مشتا و پارامتر طول در بلوغ (Lm50) دو گونه از آبزیان دورریز، یعنی گربه ماهی خالدار (Arius maculatus) و گربه ماهی خاکی (Plicofollis dussumieri) برآورد شد. نمونه برداری در شهر بندرعباس از آذر سال 1393 به مدت یکسال صورت پذیرفت. جهت محاسبه طول در بلوغ، پس از تعیین بلوغ نمونه ها به روش Biswas(1993) ، با بهره گیری از روش حدّاقل مربعات در Data Analysis Solver موجود در محیط Excel نسخه 2013 و به روش King (2007) عمل شد. 65/23 درصد از وزن و 74/93 درصد از تعداد آبزیان صید شده در چارچوب صید دورریز طبقه بندی شده و تنها 34/77درصد از وزن و 25/07درصد از تعداد آنها در زمره صید تجاری قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده مقدار طول در بلوغ گربه ماهی خالدار 28/2 سانتی متر برآورد شد که 51/50درصد آنها زیر اندازه بلوغ بودند. همچنین مقدار طول در بلوغ برای گربه ماهی خاکی 32 سانتی متر برآورد شد که 62/3 درصد آنها زیر اندازه بلوغ بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که ابزار مشتا با تنوع بالای آبزیان به دام افتاده و صید برخی از این آبزیان به صورت نابالغ؛ تهدیدی برای ذخایر شیلاتی در استان هرمزگان و محدوده آبهای ایرانی خلیج فارس می باشد.
مهندسی دریا
لیلا جوزایی؛ سحر دمیری؛ نسیم آل علی؛ اعتمادالدین رابعی غلامی
چکیده
در این مقاله ارتعاشات آزاد کشتی به کمک تیر تیموشنکو بررسی و فرکانس های طبیعی و شکل مدهای آن بدست آورده شده اند. با توجه به اینکه معادلات فرکانسی تیر تیموشنکو غیرخطی می باشند، لذا از روش عددی مربع سازی تفاضلی ، فرکانس ها و شکل مدها محاسبه شده اند. فرکانس های چند شناور با ابعاد و طول های متفاوت بدست آورده شده و با یکدیگر برحسب ...
بیشتر
در این مقاله ارتعاشات آزاد کشتی به کمک تیر تیموشنکو بررسی و فرکانس های طبیعی و شکل مدهای آن بدست آورده شده اند. با توجه به اینکه معادلات فرکانسی تیر تیموشنکو غیرخطی می باشند، لذا از روش عددی مربع سازی تفاضلی ، فرکانس ها و شکل مدها محاسبه شده اند. فرکانس های چند شناور با ابعاد و طول های متفاوت بدست آورده شده و با یکدیگر برحسب طول و ارتفاع و عرض مقایسه شده و تأثیر هر کدام از این پارامترها بر فرکانس بررسی شده است. این بررسی ها نشان می دهد که افزایش این پارامترها کاهش فرکانس را در بر دارد و برای شناورهایی که نسبت ارتفاع به طول بیشتری دارند، بهتر است که از مدل تیر تیموشنکو برای بررسی ارتعاشات آنها استفاده کرد که در آن اثرات برشی نیز در نظر گرفته می شوند.
علوم زیستی دریا
سلاله ترابی؛ محمد قلی زاده؛ حجت الله جعفریان؛ محمد فرهنگی
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی جمعیت ماکروبنتوزها و ارتباط آنها با عوامل محیطی در محدوده ورودی خلیج گرگان است. بررسی فروانی بی‌مهرگان کف‌زی طی سال1396 در سه فصل از 9 ایستگاه در سه منطقه دهانه ورودی خلیج، ساحل آشوراده و محدوده پرورش ماهی خاویاری با استفاده از نمونه بردار گرب (225 سانتی متر مربع) با سه تکرار انجام شد. در این بررسی، در مجموع فون کفزیان ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی جمعیت ماکروبنتوزها و ارتباط آنها با عوامل محیطی در محدوده ورودی خلیج گرگان است. بررسی فروانی بی‌مهرگان کف‌زی طی سال1396 در سه فصل از 9 ایستگاه در سه منطقه دهانه ورودی خلیج، ساحل آشوراده و محدوده پرورش ماهی خاویاری با استفاده از نمونه بردار گرب (225 سانتی متر مربع) با سه تکرار انجام شد. در این بررسی، در مجموع فون کفزیان شامل: 3 شاخه، 6 رده، 12 خانواده و 12 جنس شناسایی شدند. بیشترین فراوانی مربوط به پرتاران جنس‌های Streblospio) gynobranchiata) (2347±177 عدد، 47 درصد) و نرئیس (Hediste diversicolor) (873±101، برابر با 17 درصد) بود. بیشترین فراوانی گونه ای در فصل بهار و کمترین فراوانی گونه در فصول پاییز مشاهد شد. کمترین مقدار شاخص شانون (1/12) و یکنواختی (0/62) در محدوده پرورش ماهی بدست آمد. همچنین نمودار dbRDA براساس مدل DistLM نشان داد که متغیرهای دمای آب، شوری و رس در درجه اول و متغیر شن، سیلت و اکسیژن محلول در درجه دوم در ایجاد اختلافات فراوانی ماکروبنتوزها میان ایستگاه‌های مختلف در فصول نمونه‌‌برداری نقش داشتند. با توجه به این نتایج می‌توان نتیجه گرفت که ماکروبنتوزها در فصول و مکان‌های مختلف دارای تغییرات زیادی در فراوانی و شاخص تنوع هستند. بنابراین در هنگام استفاده از این جوامع برای ارزیابی اثر عوامل زیست محیطی، باید تغییرات طبیعی آنها را در نظر گرفت.
علوم زیستی دریا
نگین درخشش؛ عبدوالعلی موحدی نیا؛ نگین سلامات؛ محمود هاشمی تبار؛ وحید بیاتی
چکیده
کبد یکی از مهم ترین اندام های بدن جانوران محسوب می شود که به عنوان اندام سم زدا و پالایشگر سموم بدن شناخته می شود و در اغلب مطالعات توکسیکولوژیک به عنوان اندام هدف مورد استفاده قرار می گیرد. برای انجام این مطالعه، از 8 عدد ماهی هامور معمولی نابالغ (نر و ماده به تعداد مساوی) استفاده شد. سپس ماهی بیهوش و سر آن ها از بدن جدا شد. بدن ماهی توسط ...
بیشتر
کبد یکی از مهم ترین اندام های بدن جانوران محسوب می شود که به عنوان اندام سم زدا و پالایشگر سموم بدن شناخته می شود و در اغلب مطالعات توکسیکولوژیک به عنوان اندام هدف مورد استفاده قرار می گیرد. برای انجام این مطالعه، از 8 عدد ماهی هامور معمولی نابالغ (نر و ماده به تعداد مساوی) استفاده شد. سپس ماهی بیهوش و سر آن ها از بدن جدا شد. بدن ماهی توسط الکل اتانول 70% ضدعفونی و پس از جدا کردن بافت کبد، به قطعات ریز تقسیم و توسط آنزیم کلاژناز تیپ 4 هضم شدند. سلول های کبدی به مدت 2 هفته در دمای c °30 و میزان 20% (FBS: Fetal bovine serum) به همراه ITS (Insulin- transferin- selenium) کشت داده شدند، سپس دوزهای آلودگی (µM 100، µM 100*2 ،µM100*3) به نمونه ها اضافه و در زمان های صفر، 6، 12 و 24 ساعت مطالعه شدند. مرفولوژی سلول ها توسط میکروسکوپ معکوس و درصد بقا توسط سنجش MTT (Methyl thiazolyl tetrazolium: متیل تیازول تترازولیوم) ارزیابی گردید. آنالیز مرفولوژی نشان داد که دوز 100µm موجب القا 50 درصد مرگ سلولی می شود و به کارگیری غلظت های پایین آلاینده بنزوآلفاپایرن طی تیمار 24 ساعت اثر مهار تکثیر وابسته به دوز و زمان داشته و در دوزهای بالاتر باعث لیز شدن سلولها و نکروزیس می شود.
علوم انسانی دریا
محمد علی نژاداصل
چکیده
بهره برداری از منابع زنده دریایی به ویژه ماهیان، از دیر باز در زمره مهمترین راه های تأمین مواد غذایی بشر بوده و یک فعالیت اقتصادی درآمدزا به شمار آمده است. در گذشته دیدگاه آن بوده است که گونه های زنده دریایی منابعی بی پایان هستند، اما به تدریج و با افزایش دانش و آگاهی در این زمینه، دیدگاه کشورها در خصوص نامحدود بودن آنها تغییر ...
بیشتر
بهره برداری از منابع زنده دریایی به ویژه ماهیان، از دیر باز در زمره مهمترین راه های تأمین مواد غذایی بشر بوده و یک فعالیت اقتصادی درآمدزا به شمار آمده است. در گذشته دیدگاه آن بوده است که گونه های زنده دریایی منابعی بی پایان هستند، اما به تدریج و با افزایش دانش و آگاهی در این زمینه، دیدگاه کشورها در خصوص نامحدود بودن آنها تغییر نموده و ضرورت حمایت از آنها آشکار گردید. حقوق بین الملل، حمایت از گونه های زنده ی دریایی را در دهه های اخیر به ویژه با تصویب کنوانسیون ها و اسناد بین المللی متعدد مورد توجه قرار داده است. باید گفت هر چند حجم وسیعی از قواعد و مقررات بین المللی و منطقه ای در زمینه ی حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد، اما صید بی رویه آنها همچنان ادامه دارد که نشان از عدم حمایت کافی دولت ها از این گونه اسناد و عدم اجرای کامل مقررات آنها می باشد. بر این اساس ضرورت دارد که دولت ها تمامی کوشش های خود را در بهره برداری و حفاظت از منابع زنده دریایی به طور مسئولانه ای به کار بندند و بدیهی است که بهره برداری مسئولانه و حفاظت بهینه از منابع زنده ی دریایی در جهت منافع همه ی ملت ها و دولت ها بوده و نیازمند همکاری در سطح بین المللی است. همچنین نیاز به تدوین و توسعه ی قواعد در خصوص جنبه های گوناگون حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد که دولت ها بایستی در این زمینه نیز اقدامات مقتضی را در سطح بین المللی از جمله از طریق سازمان های بین المللی مربوطه اتخاذ نمایند.
مهندسی دریا
احمد حاجیوند؛ حسام الدین روانبخش
چکیده
توسعه گسترده طراحی و ساخت کشتی های چند بدنه در نیمه دوم قرن بیستم آغاز شد. امروزه، تعداد زیادی از این شناورها با طرح های مختلف ساخته می شود. با این وجود مطالعات عددی و آزمایشگاهی کمتری بر روی رفتار آنها در مقایسه با شناورهای تک بدنه انجام شده است. طول و فاصله دو بدنه از عوامل موثر بر الگوی موج ایجاد شده در اطراف و بین دو بدنه و در نتیجه ...
بیشتر
توسعه گسترده طراحی و ساخت کشتی های چند بدنه در نیمه دوم قرن بیستم آغاز شد. امروزه، تعداد زیادی از این شناورها با طرح های مختلف ساخته می شود. با این وجود مطالعات عددی و آزمایشگاهی کمتری بر روی رفتار آنها در مقایسه با شناورهای تک بدنه انجام شده است. طول و فاصله دو بدنه از عوامل موثر بر الگوی موج ایجاد شده در اطراف و بین دو بدنه و در نتیجه مقاومت موج سازی شناور هستند. در این پژوهش تاثیر پارامترهای هندسی شامل نسبت طول به قطر و فاصله دو بدنه بر عملکرد هیدرودینامیکی یک شناور با سطح آبخور کوچک با روش دینامیک سیالات محاسباتی مورد مطالعه قرار گرفته است. برای بررسی تاثیر طول به قطر بر ترکیب سیستم موج اطراف بدنه آزمایش کشش برای دو مدل با نسبت های مختلف در محدوده سرعتی گسترده مورد شبیه سازی قرار گرفته است. همچنین جهت ارزیابی اثر فاصله دو بدنه بر تداخل امواج بین دو بدنه نیز دو مدل به فاصله های مختلف در سرعت های گوناگون در محیط دینامیک سیالات محاسباتی شبیه سازی شده اند. شبیهسازیها برای دو آبخور مختلف انجام شده است. تأثیر عدد فرود، نسبت طول به قطر و اندازه آبخور بر رفتار هیدرودینامیکی مدل نیز مورد بررسی قرار گرفته است. مقاومت فشاری، اصطکاکی و تداخلی دو بدنه محاسبه و الگوی موج اطراف بدنه و بین دو بدنه استخراج و با دادههای آزمایشگاهی مقایسه شده است که نشان دهنده تطابق منطقی نتایج عددی و آزمایشگاهی است.
علوم زیستی دریا
حمیده ذکریائی؛ محمد سوداگر؛ سیده صدیقه حسینی؛ حامد پاکنژاد؛ کارتیک باروآه
چکیده
این تحقیق جهت بررسی تاثیر دو گونه از پروبیوتیک های جنس لاکتوباسیلوس، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس (Lactobacillus acidophilus و Lactobacillus bulgaricus) و عصاره قارچ دکمه ای(Agaricus bisporus) به صورت مجزا و توام بر فعالیت آنزیم های گوارشی، ترکیب لاشه، بازماندگی، رشد و فلور میکروبی روده در ماهی زبرا (Danio rerio) انجام شد. برای این منظور، 7 جیره ...
بیشتر
این تحقیق جهت بررسی تاثیر دو گونه از پروبیوتیک های جنس لاکتوباسیلوس، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس (Lactobacillus acidophilus و Lactobacillus bulgaricus) و عصاره قارچ دکمه ای(Agaricus bisporus) به صورت مجزا و توام بر فعالیت آنزیم های گوارشی، ترکیب لاشه، بازماندگی، رشد و فلور میکروبی روده در ماهی زبرا (Danio rerio) انجام شد. برای این منظور، 7 جیره آزمایشی در 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. بچه ماهیان یک ماهه زبرا با میانگین وزنی1± 75/9میلی گرم به مدت 60 روز با جیره های آزمایشی شامل: جیره فاقد پروبیوتیک و پربیوتیک (جیره یک)، جیره حاوی 1% عصاره قارچ دکمه ای به عنوان پربیوتیک (جیره دو)، جیره حاوی 107 سلول بر گرم جیره باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس (جیره سه)، جیره حاوی 107 سلول بر گرم جیره باکتری لاکتوباسیلوس بولگاریکوس (جیره چهار)، جیره حاوی 107 سلول بر گرم جیره باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به همراه 1% عصاره قارچ دکمه ای (جیره پنج)، جیره حاوی 107 سلول بر گرم جیره باکتری لاکتوباسیلوس بولگاریکوس به همراه 1% عصاره قارچ دکمه ای (جیره شش)، جیره حاوی 107 سلول بر گرم جیره باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریکوس به همراه 1% عصاره قارچ دکمه ای (جیره هفت) تغذیه شدند و در انتهای دوره جهت بررسی فاکتورهای مذکور نمونه برداری به طور تصادفی صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش رشد، نرخ رشد ویژه و کمترین ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای سینبیوتیکی مشاهده شد که با تیمار شاهد اختلاف معنادار داشت (05/0>P)؛ با این حال، در میزان بازماندگی تمامی تیمارها با گروه شاهد اختلاف معنادار مشاهده نشد (05/0<P)، همچنین، بیشترین فعالیت آنزیم های گوارشی در تیمار تغذیه شده با جیره غذایی هفت مشاهده شد که با سایر تیمارها و تیمار شاهد دارای تفاوت معنادار بود (05/0>P)، در ارتباط با ترکیب شیمیایی بدن، میزان پروتئین در تیمار تغذیه شده با جیره هفت مشاهده گردید که با تیمار شاهد تفاوت معنادار داشت (05/0>P)؛ اگرچه، این تفاوت در میزان چربی، خاکستر و رطوبت بدن بین تیمار شاهد با سایر تیمارها معنادار نبود (05/0<P). تعداد کل باکتری های فلور میکروبی روده و باکتری های اسیدلاکتیک در انتهای دوره در تمانی تیمارها با گروه شاهد اختلاف معنادار داشت (05/0>P)؛ اگرچه، در تعداد این باکتریها 10 روز پس از توقف افزودن مکمل ها در جیره های آزمایشی با تیمار شاهد تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0<P). با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، افزودن سینبیوتیک حاوی پروبیوتیک های مذکور جنس لاکتوباسیلوس و عصاره قارچ دکمه ای به عنوان سینبیوتیک میتواند تاثیر مثبتی در شاخص های رشد و آنزیم های گوارشی ماهی زبرا گذاشته و افزودن این ترکیب در جیره غذایی ماهی زبرا توصیه می گردد.
علوم انسانی دریا
حسین دریساوی بهمنشیر؛ فریدون امیدی؛ فواد مکوندی؛ مهدی بصیرت
چکیده
محیط زیست دریایی آب های جنوبی کشور به علت شرایط اکولوژیک خاص، استفاده بی رویه از منابع دریایی و آلودگی های زیست محیطی، درمعرض خطراست. اهمیت حفاظت زیست دریایی با تنوع گونه های مختلف گیاهی، جانوری و آبزیان، افزایش یافته است. تخلیه آلاینده های زیست محیطی، کود و سموم شیمیایی، پساب های صنعتی وکشاورزی ازعوامل آلودگی محیط زیست دریایی به ...
بیشتر
محیط زیست دریایی آب های جنوبی کشور به علت شرایط اکولوژیک خاص، استفاده بی رویه از منابع دریایی و آلودگی های زیست محیطی، درمعرض خطراست. اهمیت حفاظت زیست دریایی با تنوع گونه های مختلف گیاهی، جانوری و آبزیان، افزایش یافته است. تخلیه آلاینده های زیست محیطی، کود و سموم شیمیایی، پساب های صنعتی وکشاورزی ازعوامل آلودگی محیط زیست دریایی به شمار می روند. هدف پژوهش، طراحی مدل بازاریابی داخلی مبتنی برحکمرانی شرکت توسعه نیشکر خوزستان درحفاظت از محیط زیست دریایی آب های جنوبی کشور می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری اول شامل اعضاء هیات مدیره، مدیران ارشد و اساتید دانشگاه و روش نمونه گیری هدفمند، قضاوتی و دردسترس می باشد. جامعه آماری دوم شامل مدیران و ذی نفعان بیرونی و روش نمونه گیری طبقه ای است. ابزارجمع آوری داده‌ها، پرسشنامه دلفی بوده که طی دو دور توزیع، فرایند دلفی خاتمه یافت. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفتند. روایی صوری پرسشنامه به وسیله متخصصان و اساتید دانشگاه بررسی و روایی محتوایی آن با استفاده از تحلیل عاملی انجام گرفت(KMO = 0/829)؛ پایایی پرسشنامه ازطریق آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت (α= 0/976). نتایج تحقیق نشان داد بازاریابی داخلی برحکمرانی شرکت توسعه نیشکر و حفاظت محیط زیست دریایی آب های جنوبی، تاثیر مثبت و معناداری دارد. حکمرانی صنعت نیشکر، نقش مستقیم برحفاظت محیط زیست دریایی دارد. متغیر میانجی حکمرانی نقش معناداری دررابطه ی بین بازاریابی داخلی و حفظ محیط زیست دریایی دارد. بیش ترین ضریب همبستگی بین حفاظت محیط زیست دریایی وحکمرانی صنعت نیشکر می باشد. عمده ترین آلاینده های زیست محیطی عبارتند از تخلیه پساب نیشکر به دریا، رها سازی فاضلاب زراعی درزمین های پایین دستی تالاب، تخلیه پساب کارخانه الکل سازی رازی در رودخانه کارون، تخلیه مواد سمی فنلی با pH پایین و روان‌شدن انواع املاح غیرمفید درآب های جنوبی می باشد. پساب ها دارای عناصرآرسنیک و پتاسیم بوده و باعث ایجاد مسمومیت های غذایی و تهدید حیات آبزیان می شوند.
مهندسی دریا
علی ساعدی؛ علی عصاره
چکیده
شیب شکن ها به سبب سادگی ساخت و بهره برداری، از جمله رایج ترین ساختمان های آبی جهت کاهش انرژی جریان آب در شبکه های آبیاری هستند. لذا در این تحقیق تأثیر شیب سازه، تعداد پلکان، ارتفاع سازه و مشخصات هیدرولیکی جریان بر میزان استهلاک انرژی در شیب شکن های پلکانی مورد بررسی قرار گرفت. مدل های آزمایشی مورداستفاده در 2 ارتفاع ...
بیشتر
شیب شکن ها به سبب سادگی ساخت و بهره برداری، از جمله رایج ترین ساختمان های آبی جهت کاهش انرژی جریان آب در شبکه های آبیاری هستند. لذا در این تحقیق تأثیر شیب سازه، تعداد پلکان، ارتفاع سازه و مشخصات هیدرولیکی جریان بر میزان استهلاک انرژی در شیب شکن های پلکانی مورد بررسی قرار گرفت. مدل های آزمایشی مورداستفاده در 2 ارتفاع 20 و30 سانتیمتری، 2 شیب مجرای 26/5 درجه (1به2) و 33/3 درجه (1به5/1) و تعداد 3، 5 و7 پلکان ساخته شد. کلیه آزمایش ها در 4 دبی مختلف 10، 13، 15 و20 لیتر بر ثانیه در یک فلوم آزمایشگاهی، به طول13 متر، عرض 50 و عمق 60 سانتی متر انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش (نسبت عمق بحرانی قبل از شیب شکن /تغییرات ارتفاع هندسی شیب شکن )، میزان استهلاک انرژی کاسته می شود. همچنین به ازائ مقدار مشخص نسبت مذکور، افزایش تعداد پلکان ها باعث کاهش میزان استهلاک نسبی انرژی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش شیب سازه، میزان استهلاک نسبی انرژی افزایش می یابد . بیشترین میزان استهلاک نسبی انرژی برای مدل با شیب z=2 و ارتفاع 30 سانتی متری و کمترین میزان استهلاک نسبی انرژی برای مدل با شیب z=1.5 و ارتفاع 20 سانتی متری بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش عدد فرود، میزان استهلاک نسبی انرژی کاهش می یابد.