علوم انسانی دریا
بهزاد سیفی
چکیده
توقیف کشتی‌ها در قلمروهای مختلف دریایی از چالش‌ها اساسی حقوق بینالملل دریاها میباشد که منجربه بروز اختلافات حقوقی میان دول صاحب پرچم و ساحلی و گاها دولت ثالث می‌گردد. گارد ساحلی یونان نفتکش روسی پگاس/لانا را که حامل محموله نفتی ایران بود در روز سه‌شنبه ۱۹ آوریل 2022 در آب‌های جزیره اویا یونان، به‌دلیل نقض تحریم‌های آمریکا و ...
بیشتر
توقیف کشتی‌ها در قلمروهای مختلف دریایی از چالش‌ها اساسی حقوق بینالملل دریاها میباشد که منجربه بروز اختلافات حقوقی میان دول صاحب پرچم و ساحلی و گاها دولت ثالث می‌گردد. گارد ساحلی یونان نفتکش روسی پگاس/لانا را که حامل محموله نفتی ایران بود در روز سه‌شنبه ۱۹ آوریل 2022 در آب‌های جزیره اویا یونان، به‌دلیل نقض تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه در ارتباط با حمله به اوکراین را توقیف و محموله نفتی ایران را نیز، به درخواست مقام‌های قضایی آمریکا توقیف کرد. این اقدام با اعتراض مقامات جمهوری اسلامی ایران مواجه و علیرغم تلاش‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات، دو نفتکش یونانی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حکم قضایی و شکایت صاحب‌بار نفتکش لانا، توقیف گردید. ازاین‌رو، هدف از این مختصر، بررسی این توقیف‌ها از منظر حقوق بینالملل دریاها، و پاسخگویی به این سوال است، که آیا اقدامات یونان و ایران از منظر حقوق بینالملل دریاها مشروعیت دارد یا ندارد؟ روش تحقیق نوشتار حاضر، توصیفی تحلیلی، و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانهای اسنادی میباشد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است، توقیف محموله نفتی ایران توسط یونان و آمریکا در تناقض با استفاده صلح‌آمیز از دریاها و آزادی کشتیرانی میباشد. درخصوص اقدام ایران نیز با توجه به اینکه براساس بیانیه‌های وزارت امور خارجه یونان محل توقیف این دو نفتکش در منطقه نظارت و دریای سرزمینی ایران بوده است، جمهوری اسلامی ایران دارای صلاحیت قضایی و بنابه حکم صادره از مراجع قضایی به علت تتخلفات دریایی نسبت به توقیف نفت‌کش‌های یونانی اقدام نموده است.
علوم انسانی دریا
مهناز رشیدی؛ علی مشهدی
چکیده
شانه دار مهاجم دریای خزر نمونه ای از گونه های بیگانه مهاجم می باشد که از اواسط دهه نود میلادی، از طریق آب توازن کشتی ها از کانال ولگا- دن به دریای خزر منتقل شد. این گونه پلانکتون خوار با ایجاد اختلال در زنجبره غذایی، بسیاری از موجودات دریای خزر از جمله ماهیان کیلکا، خاویار و فک این دریا را در معرض خطر انقراض قرار داده ...
بیشتر
شانه دار مهاجم دریای خزر نمونه ای از گونه های بیگانه مهاجم می باشد که از اواسط دهه نود میلادی، از طریق آب توازن کشتی ها از کانال ولگا- دن به دریای خزر منتقل شد. این گونه پلانکتون خوار با ایجاد اختلال در زنجبره غذایی، بسیاری از موجودات دریای خزر از جمله ماهیان کیلکا، خاویار و فک این دریا را در معرض خطر انقراض قرار داده است. با توجه به اثرات شدید زیست محیطی و اقتصادی گونههای بیگانه مهاجم، سؤال اصلی این پژوهش آن است که حقوق بینالملل چه تکالیفی را بر عهده دولتهای ساحلی خزر در راستای مدیریت این گونهها قرار میدهد؟ در پاسخ، با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانهای این نتیجه حاصل آمد که کشور جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای حاشیه دریای خزر به عضویت برخی معاهدات زیستمحیطی جهانی و منطقهای درآمدهاند که به طور صریح یا ضمنی، تعهداتی را برای پیشگیری، کنترل و حذف گونههای بیگانه مهاجم بر عهده آنها قرار میدهد. همچنین قواعد عرفی بینالمللی و اصول کلی حقوقی نیز تعهداتی را در جهت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، احتیاطی و کنترلی بر عهده این دولتها قرار داده است. نقض هر یک از این تعهدات اولیه یا اقدام به فعالیتهای موجد خسارت توسط کشورهای اطراف خزر میتواند منجر به طرح مسئولیت بینالمللی دولت ناقض تعهد یا ایجادکننده خسارت شود. بنابراین حقوق بینالملل از نظر وجود قواعد الزامآور در رابطه با مدیریت گونههای مهاجم در دریای خزر با چالش مواجه نیست اما اجرای مؤثر این قواعد نیازمند همکاری بیشتر دولتهای عضو میباشد.
علوم انسانی دریا
محمد علی نژاداصل
چکیده
بهره برداری از منابع زنده دریایی به ویژه ماهیان، از دیر باز در زمره مهمترین راه های تأمین مواد غذایی بشر بوده و یک فعالیت اقتصادی درآمدزا به شمار آمده است. در گذشته دیدگاه آن بوده است که گونه های زنده دریایی منابعی بی پایان هستند، اما به تدریج و با افزایش دانش و آگاهی در این زمینه، دیدگاه کشورها در خصوص نامحدود بودن آنها تغییر ...
بیشتر
بهره برداری از منابع زنده دریایی به ویژه ماهیان، از دیر باز در زمره مهمترین راه های تأمین مواد غذایی بشر بوده و یک فعالیت اقتصادی درآمدزا به شمار آمده است. در گذشته دیدگاه آن بوده است که گونه های زنده دریایی منابعی بی پایان هستند، اما به تدریج و با افزایش دانش و آگاهی در این زمینه، دیدگاه کشورها در خصوص نامحدود بودن آنها تغییر نموده و ضرورت حمایت از آنها آشکار گردید. حقوق بین الملل، حمایت از گونه های زنده ی دریایی را در دهه های اخیر به ویژه با تصویب کنوانسیون ها و اسناد بین المللی متعدد مورد توجه قرار داده است. باید گفت هر چند حجم وسیعی از قواعد و مقررات بین المللی و منطقه ای در زمینه ی حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد، اما صید بی رویه آنها همچنان ادامه دارد که نشان از عدم حمایت کافی دولت ها از این گونه اسناد و عدم اجرای کامل مقررات آنها می باشد. بر این اساس ضرورت دارد که دولت ها تمامی کوشش های خود را در بهره برداری و حفاظت از منابع زنده دریایی به طور مسئولانه ای به کار بندند و بدیهی است که بهره برداری مسئولانه و حفاظت بهینه از منابع زنده ی دریایی در جهت منافع همه ی ملت ها و دولت ها بوده و نیازمند همکاری در سطح بین المللی است. همچنین نیاز به تدوین و توسعه ی قواعد در خصوص جنبه های گوناگون حمایت از گونه های زنده ی دریایی وجود دارد که دولت ها بایستی در این زمینه نیز اقدامات مقتضی را در سطح بین المللی از جمله از طریق سازمان های بین المللی مربوطه اتخاذ نمایند.
علوم انسانی دریا
حسن جعفری؛ سید ناصر سعیدی؛ عامر کعبی؛ ابراهیم نوشادی؛ حمید رضا حلافی
چکیده
این تحقیق کاربردی با هدف ارزیابی میزان رقابت پذیری خدمات بندری با استفاده از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل اهمیت - عملکرد انجام شده است. در ابتدا با بررسی پیشینه تحقیق 53 شاخص رقابت پذیری خدمات بندری استخراج و برای اطمینان از موثر بودن شاخص های شناسایی شده از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، از شاخص ...
بیشتر
این تحقیق کاربردی با هدف ارزیابی میزان رقابت پذیری خدمات بندری با استفاده از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل اهمیت - عملکرد انجام شده است. در ابتدا با بررسی پیشینه تحقیق 53 شاخص رقابت پذیری خدمات بندری استخراج و برای اطمینان از موثر بودن شاخص های شناسایی شده از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، از شاخص شناسایی شده، در تحلیل عاملی تنها 27 شاخص بار عاملی بر روی هشت عامل هزینه های لجستیکی، دسترسی، تسهیلات بندری، خدمات بندر، ایمنی و امنیت، بهروری و کارائی، قابلیت اطمینان، وضعیت پسکرانه داشتند. همچنین یافته های حاصل از تحلیل اهمیت و عملکرد نشان داد در بین عوامل هشتگانه، به ترتیب عامل بهروری و کارائی بیشترین و عامل وضعیت پسکرانه کمترین تفاوت بین میانگین عملکرد از میانگین اهمیت را به خود اختصاص دادند. و همچنین موقعیت قرارگیری هر عامل در چارکهای ماتریس اهمیت و عملکرد بیانگر این است که به جز عامل دوم (دسترسی) و عامل پنجم (ایمنی و امنیت) کلیه عوامل در چارک یک قرار دارند.