علوم زیستی دریا
زهره ابراهیمی؛ گیتی فرقانی تهرانی؛ عبدالرضا کابلی
چکیده
رودخانه زیارت یکی از سرشاخه های حوضه آبگیر قره سو است که بخشی از مسیر آن از داخل شهر گرگان عبور می کند. به منظور مطالعه هیدروژئوشیمی زیست محیطی رودخانه، 11 نمونه آب در طول رودخانه برداشت شد. ویژگی های فیزیکوشیمیایی، غلظت یون های اصلی و فلزات آهن، مس، آلومینیم، کروم، سرب و منگنز، و پارامترهای بیولوژیکی، اندازه گیری شد. ...
بیشتر
رودخانه زیارت یکی از سرشاخه های حوضه آبگیر قره سو است که بخشی از مسیر آن از داخل شهر گرگان عبور می کند. به منظور مطالعه هیدروژئوشیمی زیست محیطی رودخانه، 11 نمونه آب در طول رودخانه برداشت شد. ویژگی های فیزیکوشیمیایی، غلظت یون های اصلی و فلزات آهن، مس، آلومینیم، کروم، سرب و منگنز، و پارامترهای بیولوژیکی، اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که pH نمونه ها بین 20/7 تا 9/7، و هدایت الکتریکی نمونه ها بین 701 تا 1422 میکروزیمنس بر سانتی متر متغیر است. بالاترین pH و هدایت الکتریکی به ترتیب در ایستگاه مجاور تخلیه پساب گاوداری ها، و ایستگاه متأثر از چشمه آبگرم زیارت مشاهده شد. بر اساس مطالعات هیدروژئوشیمیایی، ترکیب آب رودخانه زیارت عمدتاً توسط فرآیند انحلال کنترل می شود. تیپ نمونه های آب در بالادست رودخانه سولفاته کلسیک بوده و تحت تأثیر عوامل طبیعی و انسانزاد در پایین دست به کلروره سدیک تغییر می یابد. غلظت یون های اصلی در بیشتر نمونه های مورد مطالعه در محدوده مجاز برای آشامیدن است. بر اساس مقایسه با مقادیر استاندارد سازمان بهداشت جهانی، رسم نمودار ویلکاکس، و محاسبه پارامترهای کربنات سدیم باقیمانده و درصد سدیم، تمامی نمونه های آب رودخانه زیارت برای مصارف شرب و کشاورزی مناسبند، اما بر اساس شاخص خطر منیزیم بیشتر نمونه ها برای کشاورزی نامناسب هستند. محاسبه شاخص فلزی نشان می دهد که بیشتر ایستگاه ها دارای آلودگی فلزی می باشند و بیشترین آلودگی فلزی در ایستگاه هایی که تحت تأثیر تخلیه فاضلاب های شهری قرار دارند، مشاهده می شود. مقدار اکسیژن حل شده همه نمونه ها در حد مجاز و میزان اکسیژن خواهی زیستی و اکسیژن خواهی شیمیایی در برخی ایستگاه ها بالاتر از حد مجاز بوده و بالاترین مقدار آنها در ایستگاه مجاور تخلیه پساب گاوداری ها و رواناب های کشاورزی مشاهده می شود. همه نمونه های آب مورد مطالعه دارای آلودگی میکروبی بوده و کمترین آلودگی میکروبی در بالادست رودخانه مشاهده می شود. بر اساس محاسبه شاخص های کیفی، آب رودخانه زیارت در رده کیفی بد و خیلی بد قرار می گیرد.
علوم زیستی دریا
الهام موحدنیا؛ مجید مرادی؛ علی معتمدزادگان؛ امیرهوشنگ بحری
چکیده
از امعاء و احشاء ماهی تون زرد باله ( Thunnus albacores ) پروتئین هیدرولیز شده با استفاده از آنزیم فلاوروزیم تولید گردید. شرایط هیدرولیز ( زمان، دما، نسبت آنزیم به سوبسترا ) با استفاده از روش پاسخ سطحی (Response Surface Method; RSM ) و طرح ترکیبی مرکزی ( (Central Composite Design بهینه سازی شد. این روش، اثر سه فاکتور دما، زمان و میزان آنزیم (متغیر مستقل) را روی درجه هیدرولیزاسیون ...
بیشتر
از امعاء و احشاء ماهی تون زرد باله ( Thunnus albacores ) پروتئین هیدرولیز شده با استفاده از آنزیم فلاوروزیم تولید گردید. شرایط هیدرولیز ( زمان، دما، نسبت آنزیم به سوبسترا ) با استفاده از روش پاسخ سطحی (Response Surface Method; RSM ) و طرح ترکیبی مرکزی ( (Central Composite Design بهینه سازی شد. این روش، اثر سه فاکتور دما، زمان و میزان آنزیم (متغیر مستقل) را روی درجه هیدرولیزاسیون به عنوان پاسخ سطحی، مورد بررسی قرار می دهد. شرایط بهینه عبارت بود از نسبت آنزیم به سوبسترای 11/1 واحد آنسون بر گرم پروتئین، زمان 105 دقیقه و دمای 93/44 درجه سانتی گراد که درجه هیدرولیزاسیون برابر 37/23% را حاصل نمود. پروتئین هیدرولیزشده حاصل محتوی مقدار بالای پروتئین بود ( 45/67% ).می توان بیان داشت که مدل حاصل از شرایط خوبی جهت پیش بینی برخوردار بوده و پروتئین هیدرولیز شده قابل استفاده در جیره غذایی آبزیان و همین طور به عنوان افزودنی در صنایع غذایی می باشد.
علوم زیستی دریا
امین محمدحسینی؛ صدیقه بطالب لویی؛ حکیمه امانی پور
چکیده
شرایط کنونی آلودگی آب های شیرین نگران کننده است و با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین و افزایش جمعیت وگسترش شهر ها و توسعه صنعت و کشاورزی در اطراف رودخانه ها، استفاده صحیح از منابع موجود ضروری است. فلزات یکی از آلاینده های غیر قابل تجزیه و مهم میباشند که در آب، رسوبات و موجودات زنده وجود دارند. این عناصر هم در منابع طبیعی، هوازدگی ...
بیشتر
شرایط کنونی آلودگی آب های شیرین نگران کننده است و با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین و افزایش جمعیت وگسترش شهر ها و توسعه صنعت و کشاورزی در اطراف رودخانه ها، استفاده صحیح از منابع موجود ضروری است. فلزات یکی از آلاینده های غیر قابل تجزیه و مهم میباشند که در آب، رسوبات و موجودات زنده وجود دارند. این عناصر هم در منابع طبیعی، هوازدگی سنگهای معدنی و نشت از خاک، و هم در منابع انسان ساخت حضور دارند. در این مطالعه از 5 ایستگاه مختلف در طول یک دوره هفت ماهه در بازه های زمانی مختلف از آب رودخانه کارون جمعا 45 نمونه برداشته شد و توسط دستگاه جذب اتمی مقادیر سرب، جیوه و کادمیوم نمونه ها آنالیز گردید. نتایج نشان میدهد که بیشترین مقدار آلودگی مربوط به نمونه های ایستگاه شماره 1 است که در بالای سد گتوند قرار دارد و کمترین میزان آلودگی به فلزات سنگین مربوط به نمونه های ایستگاه شماره 5 است. هر چقدر به سمت پایین رودخانه میرویم، ایستگاه شماره 5، از مقدار این آلودگی کاسته میشود. باتوجه به نتایج حاصل از شاخصهای مختلف از قبیل شاخص فلزی (MI)، شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI) و درجه ی آلودگی (Cdeg) نیز بیانگر این است که آب رودخانه کارون در منطقه مورد مطالعه آلوده به فلزات سنگین است، برخی از نمونهها دارای آلودگی متوسط و برخی درجه آلودگی بالایی دارند و از نظر آشامیدن دارای مشکل است. تحلیل های آماری نیز حاکی از آن است که آلودگی رودخانه کارون از یک منبع نیست و میتوان سنگ شناسی منطقه (عامل طبیعی) که باید ریشه آن را در سازندهای بالادست سد گتوند جستجو کرد و همچنین فعالیت های انسانی در منطقه (عوامل انسان زاد) را به عنوان عوامل اصلی آلودگی نام برد.
علوم زیستی دریا
رضوان خاوری؛ فاطمه موسوی
چکیده
کانال آب خروار بهبهان که شامل فاضلاب شهری و صنعتی و روان آبها می باشد، به طول 7 کیلومتردر دشت بهبهان در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و از نظر منابع آبی محدود می باشد، لذا حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلوده شدن آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی میزان آلودگی کانال آب خروار بهبهان و تاثیر آلودگی احتمالی بر رودخانه مارون، از 5 محل ...
بیشتر
کانال آب خروار بهبهان که شامل فاضلاب شهری و صنعتی و روان آبها می باشد، به طول 7 کیلومتردر دشت بهبهان در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و از نظر منابع آبی محدود می باشد، لذا حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلوده شدن آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی میزان آلودگی کانال آب خروار بهبهان و تاثیر آلودگی احتمالی بر رودخانه مارون، از 5 محل در مسیر کانال و یک نقطه در مکان ورود به رودخانه مارون نمونه برداری انجام گرفت. نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر سنگین As، Fe، Pb، Se، Zn، Mn، Cr، آنیون های Cl-، SO42-، NO3-، CO2-، HCO3-، و کاتیون های Ca2+، Na+، Mg2+، K+، و پارامترهای مهم کیفی آب شامل pH، EC و TDS مورد آنالیز قرار گرفتند. میزان pH در همه نمونه ها در حد استاندارد آب آشامیدنی WHO و استاندارد فاضلاب خروجی تخلیه به آب های سطحی و مصارف کشاورزی سازمان محیط زیست ایران می باشند. غلظت آنیون ها و کاتیون های اصلی در بیشتر نمونه ها مقدار بالاتر از حد مجاز استاندارد را نشان می دهد. روند تغییرات غلظت آنیونها به ترتیب-CO32<-NO3<SO42->CLˉ>Hco3ˉ، کاتیون ها Ca2+> Mg2+> k+ <Na+ و نیز غلظت عناصر سنگین به ترتیب Se>Mn>Fe> Zn> Cr> Pb >As می باشد. میزان EC، TDS و غلظت یون های SO42-، -HCO3، -CL، Ca2+،Mg2+،Na+ و k+، در نمونه برداشت شده از محل ورود آبخروار به رودخانه مارون بالاتر از حد استاندارد آب آشامیدنی WHO است، در حالیکه میزان نیترات و همچنین سایر عناصر سنگین در این نمونه، در حد مجاز استاندارد آب آشامیدنی WHO است. روند تغییرات یون های کلسیم و سولفات و کل جامدات محلول، در منطقه مورد مطالعه مشابه است، که می تواند نشان دهنده منبع مشترکی، مانند انحلال کانی های ژیپس، کلسیت، انیدرید و همچنین ورود فاضلاب های شهری و صنعتی، برای این یون ها باشد. غلظت یونهای نیترات، سولفات و بیکربنات در مرکز شهر روند افزایشی دارد، که این امر را میتوان در اثر ورود فاضلاب غنی از مواد آلی دانست.
علوم زیستی دریا
مریم صفی؛ ناصر محرم نژاد؛ افشین دانه کار؛ سید علی جوزی
چکیده
مناطق ساحلی به سبب موقعیت جغرافیایی، تنوع زیستی واکوسیستم های وابسته از مناطق حساس و شکننده محسوب میشوند. در این پژوهش به مطالعه و تعیین حساسیت اکوسیستمهای ساحلی منطقه پارس جنوبی پرداخته شد و نتایج حاصل با استفاده از نرم افزارExpert Choice مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که منطقه پارس جنوبی همواره در معرض حفاری و استخراج چاه ...
بیشتر
مناطق ساحلی به سبب موقعیت جغرافیایی، تنوع زیستی واکوسیستم های وابسته از مناطق حساس و شکننده محسوب میشوند. در این پژوهش به مطالعه و تعیین حساسیت اکوسیستمهای ساحلی منطقه پارس جنوبی پرداخته شد و نتایج حاصل با استفاده از نرم افزارExpert Choice مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که منطقه پارس جنوبی همواره در معرض حفاری و استخراج چاه های نفت و گاز است، سکوی حفاری جک آپ به عنوان یکی از عوامل آلاینده در این منطقه شناسایی و تاثیرات آن بر روی اکوسیستم های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور ارزیابی ریسک با استفاده از تعاریف اصلی ارزیابی ریسک و به کار گیری تکنیک های ریاضی، احتمال، شدت پیامد و اهمیت زیستگاه ها محاسبه شده است. برای کمی سازی پارامترهای کیفی، از مفاهیم فازی استفاده شده است. به منظور صحت سنجی نتایج، محاسبات حاصل از مدل ریاضی با مقادیر واقعی مقایسه گردید. نتایج حاصل از حوادث زیست محیطی در یک دوره چهارساله، حاکی از اهمیت توجه به ریسک های زیست محیطی در عملیات حفاری سکوی جک آپ بوده که این امر لزوم مدیریت و حفاظت از اکوسیتم های حساس منطقه را نمایان می سازد.
علوم زیستی دریا
آزیتا کوشافر؛ احمد سواری؛ نسرین سخایی؛ بیتا ارچنگی؛ فاطمه کریمی اورگانی
چکیده
این تحقیق در سال 1393 با هدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب، کبالت و وانادیوم در عضله دو گونه ماهی بیاح (Liza abu) و شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمنشیر در فصل تابستان و زمستان انجام شد. سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی و با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزارSPSS17 آنالیز گردید و میانگین ...
بیشتر
این تحقیق در سال 1393 با هدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب، کبالت و وانادیوم در عضله دو گونه ماهی بیاح (Liza abu) و شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمنشیر در فصل تابستان و زمستان انجام شد. سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی و با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزارSPSS17 آنالیز گردید و میانگین تیمارها به کمک آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA One-way) با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد بالاترین میزان جیوه، کادمیوم و کبالت در ماهی شانک زرد باله در فصل تابستان بود. بالاترین میزان سرب در ماهی بیاح در فصل تابستان و بالاترین غلظت وانادیوم در ماهی شانک زرد باله در فصل زمستان به دست آمد. پایین ترین میزان جیوه، سرب و کبالت در ماهی بیاح در فصل زمستان سنجش شد. همچنین پایین ترین میزان کادمیوم و وانادیوم در ماهی بیاح در فصل تابستان بود. میزان جیوه و وانادیوم در عضله ماهی بیاح و شانک زرد باله در مقایسه با آستانه مجاز استانداردهای جهانی پایین تر بود، اما میزان سرب و کادمیوم بالاتر از حد مجاز استانداردها به دست آمد. به طور کلی میزان جیوه، سرب ،کبالت وکادمیوم در دو گونه مورد مطالعه در فصل تابستان بالاتر از زمستان به دست آمد، اما غلظت وانادیوم در فصل زمستان بالاتر از تابستان بود.
علوم زیستی دریا
مریم قاسمی تیرتاش؛ احمد سواری؛ بیتا ارچنگی؛ نسرین سخایی؛ ندا مهدی پور
چکیده
مطالعه جوامع کفزی یکی از مهمترین مولفهها برای پایش سلامت محیط زیستی اکوسیستم است. اکوسیستم دریای خزر به علت تنوع، اختصاصی بودن و بومی بودن حیات آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی فراوانی و پراکنش کفزیان، در سواحل جنوبی دریای خزر، محدوده آستارا تا چابکسر، نمونهبرداری از 5 ترانسکت و 14 ایستگاه در اعماق 1 ، 5 و 10 متری انجام شد. ...
بیشتر
مطالعه جوامع کفزی یکی از مهمترین مولفهها برای پایش سلامت محیط زیستی اکوسیستم است. اکوسیستم دریای خزر به علت تنوع، اختصاصی بودن و بومی بودن حیات آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی فراوانی و پراکنش کفزیان، در سواحل جنوبی دریای خزر، محدوده آستارا تا چابکسر، نمونهبرداری از 5 ترانسکت و 14 ایستگاه در اعماق 1 ، 5 و 10 متری انجام شد. برداشت رسوبات جهت تعیین دانه بندی و شناسایی موجودات کفزی، توسط گرب ون وین، در دو فصل (زمستان 1393 و تابستان 1394) انجام گرفت. عوامل فیزیکی شامل دما،شوری و ... اندازهگیری شد. 38 گونه ماکروبنتوز شناسایی گردید. شکمپایان و پرتاران 80درصد از جمعیت را تشکیل میدادند. میانگین فراوانی کل ماکروبنتوز در فصل زمستان2250 و در فصل تابستان 2630 فرد بر متر مربع بود. آزمون کروسکال والیس نشان دهنده اختلاف معنیدار بین تعداد ماکروبنتوزها در اعماق و ترانسکتهای مختلف بود. ماتریس مشابهت و تحلیل خوشه ای، عمق و شوری را از عوامل تاثیرگذار در میزان شباهت ایستگاهها و تحلیل ارتباط کانونی درصد دانه بندی ذرات بستر را از مهمترین عوامل روی پراکنش گونه ها دانست. فاصله ایستگاه های ده متری از ساحل که وابسته به شیب بستر است با تاثیر روی دانه بندی از عوامل مهم در این بررسی بود. با توجه به این عوامل میتوان زیستگاه‌های بنتیک در منطقه مورد مطالعه را به بسترهای شنی با اکسیژن بالا وغالبیت گونه های سخت پوستان در اعماق کمتر و بسترهای گِلی با عمق و شوری بیشتر و اکسیژن کمتر و غالبیت کرمهای پرتار و نرمتنان تقسیم نمود.
علوم زیستی دریا
داود مافی غلامی؛ اکرم نوری کمری
چکیده
به طور کلی، تعیین درجه حساسیت زیست‌محیطی مناطق ساحلی، پیش نیاز ارزیابی آسیب‌پذیری اکوسیستمهای حساس موجود در این مناطق، از جمله مانگروها است که نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های احیا و مدیریت پایدار آنها بر عهده دارد. لذا هدف این مطالعه نیز تعیین درجه و اولویت‌بندی حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان بود. بدین منظور ...
بیشتر
به طور کلی، تعیین درجه حساسیت زیست‌محیطی مناطق ساحلی، پیش نیاز ارزیابی آسیب‌پذیری اکوسیستمهای حساس موجود در این مناطق، از جمله مانگروها است که نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های احیا و مدیریت پایدار آنها بر عهده دارد. لذا هدف این مطالعه نیز تعیین درجه و اولویت‌بندی حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان بود. بدین منظور ضمن بهره‌گیری از مجموعه معیارهای تدوین شده توسط دفتر محیط زیست دریایی، مرور مطالعات انجام شده بر روی حساسیت جنگل‌های مانگرو، فهرستی از مهمترین معیارها و زیر معیارهای حساسیت این اکوسیستم‌ها تهیه شد و با تجزیه و تحلیل نظرات متخصصان از طرق اجرای روش FAHP، وزن نسبی معیارهای محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بر اساس نظر متخصصان، در میان معیارهای نه‌گانه مربوط به تعیین درجه حساسیت مانگروها، معیارهای پوشش گیاهی و اهمیت تفرجی به ترتیب بیشترین و کمترین وزن نسبی را در میان معیارهای مورد بررسی بدست آوردند (به ترتیب با وزن‌های نسبی برابر با 23/0 و 03/0). نتایج همچنین نشان داد که معیارهای پوشش گیاهی، حیات وحش و شبکه غذایی به ترتیب با دارا بودن وزن‌های نسبی برابر با 23/0، 17/0 و 13/0 به ترتیب در رتبه‌های نخست رتبه‌بندی در میان معیارهای حساسیت مانگروها قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه با اولویت‌بندی معیارهای حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان اطلاعات مورد نیاز جهت ارزیابی آسیب‌پذیری این رویشگاه‌ها را فراهم آورده است.
علوم زیستی دریا
معصومه عبادی؛ اولیاقلی خلیلی پور؛ علی دادالهی سهراب؛ حسین محمدعسگری؛ سیدحسین خزاعی
چکیده
پروژه های احداث و ساختن بنادر، اسکله‌‌ها و دیگرانواع سازه های دریایی بدلیل استقرار در محیط‌های دریایی (آبی و خاکی) در مقایسه با سایر پروژه های توسعه ای بدون شک از طیف گسترده اثرات و پیامدهای محیط زیستی برخوردار می باشند. در این بررسی، ارزیابی اثرات محیط‌زیستی حاصل از ساخت و بهره‌برداری اسکله صنعتی یارد ولیعصر خرمشهر با استفاده ...
بیشتر
پروژه های احداث و ساختن بنادر، اسکله‌‌ها و دیگرانواع سازه های دریایی بدلیل استقرار در محیط‌های دریایی (آبی و خاکی) در مقایسه با سایر پروژه های توسعه ای بدون شک از طیف گسترده اثرات و پیامدهای محیط زیستی برخوردار می باشند. در این بررسی، ارزیابی اثرات محیط‌زیستی حاصل از ساخت و بهره‌برداری اسکله صنعتی یارد ولیعصر خرمشهر با استفاده از دو روش ماتریس سریع و ماتریس ایرانی انجام شد. ماتریس ایرانی نشان داد که هیچ یک از اثرات و پیامدهای محاسبه شده در حد آستانه خطر یعنی عدد 1/3- نمی باشند. همچنین نتایج ماتریس سریع نشان دهنده آن بود که اثرات منفی پروژه بیشتر در رده منفی بسیار ضعیف تا متوسط خواهد بود و تنها در فاز بهره‌برداری اکوسیستم آبی متحمل اثرات منفی قابل ملاحظه خواهد شد که به نوعی نتایج ماتریس ایرانی را تایید می نماید. بنابراین براساس نتایج هر دو روش و باتوجه به جایگاه پروژه در توسعه منطقه در بخش صنعت و حمل و نقل و سازگاری آن با کاربری منطقه مورد مطالعه، پروژه قابل قبول و انجام آن با لحاظ کردن طرح‌های بهسازی و اقدامات پایشی از جمله سنجش دائمی و کنترل حد مجاز خصوصیات شیمیایی و فیزیکی آب، اندازه گیری تراز صوتی اطراف اسکله به منظور کنترل سطح استاندارد صدا در محل طرح و اخذ گواهینامه سلامت فنی برای هرگونه تجهیزات مورد استفاده توصیه میشود.
علوم زیستی دریا
سیدکیارش جعفری؛ احمد سواری؛ فائده امینی؛ حسین محمدعسگری
چکیده
تالاب بین المللی شادگان یکی از بزرگترین تالاب های کشور ایران بوده و در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب با بیش از 530 هزار هکتار مساحت در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است. تغییرات آب و هوایی مخصوصاً در ایجاد وضعیت خشکسالی یا ترسالی در هر دوره اثرات منفی یا مثبتی را بر روی وضعیت کیفی و حجم آب این تالاب برجای می گذارد. امروزه، نگرانی ...
بیشتر
تالاب بین المللی شادگان یکی از بزرگترین تالاب های کشور ایران بوده و در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب با بیش از 530 هزار هکتار مساحت در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است. تغییرات آب و هوایی مخصوصاً در ایجاد وضعیت خشکسالی یا ترسالی در هر دوره اثرات منفی یا مثبتی را بر روی وضعیت کیفی و حجم آب این تالاب برجای می گذارد. امروزه، نگرانی از گرم شدن کره ی زمین و آسیب به منابع طبیعی حیاتی، محققین را بر آن داشته است که به مطالعه ی روند خشکسالی در دوره های زمانی متفاوت بپردازند. خشکسالی یک پدیده ی نامطلوب و اثرگذار بر روی تمامی بوم نظام ها از جمله تالاب ها می باشد. به همین دلیل شاخص های جدید خشکسالی که مرتبط با مقیاس زمانی ویژه برای مراقبت و مدیریت منابع آبی هستند می بایست مورد استفاده قرار گیرند. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از سازمان هواشناسی کشور، سازمان آب و برق و وضعیت جوّی دیده بانی شده توسط ماهواره ی اقیانوسی NOAA از سال 1950 تا 2015 میلادی (65 سال) دریافت شد. تغییرات روند خشکسالی و ترسالی تالاب بر اساس روند نزولی و صعودی بدست آمده از شاخص بارش، تبخیر و تعرق (SPEI) مورد مطالعه قرارگرفت. مدل نهایی نشان داد خشکسالی های پی در پی در منطقه از سال 1998 تاکنون، تالاب شادگان را دست خوش تغییرات کرده و آن را رو به نابودی و زوال سوق می دهند.
علوم زیستی دریا
علیرضا صفاهیه؛ یعقوب جادی؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ علی حلاجیان؛ سهراب دژندیان
چکیده
در طی این تحقیق سمیت حاد دیازینون بر بچه ماهی سیم دریای خزر مطالعه گردید. آزمایش سمیت حاد به صورت ساکن و بر اساس روش استاندارد O.E.C.D به مدت 4 شبانه روز انجام و پارامترهای موثر فیزیکوشیمیایی آب شامل pH، اکسیژن محلول و درجه حرارت کنترل گردید. آزمایشات ابتدایی به منظور یافتن محدوده کشندگی با رهاسازی 3 عدد بچه ماهی به داخل آکواریوم هایی که ...
بیشتر
در طی این تحقیق سمیت حاد دیازینون بر بچه ماهی سیم دریای خزر مطالعه گردید. آزمایش سمیت حاد به صورت ساکن و بر اساس روش استاندارد O.E.C.D به مدت 4 شبانه روز انجام و پارامترهای موثر فیزیکوشیمیایی آب شامل pH، اکسیژن محلول و درجه حرارت کنترل گردید. آزمایشات ابتدایی به منظور یافتن محدوده کشندگی با رهاسازی 3 عدد بچه ماهی به داخل آکواریوم هایی که به حجم 10 لیتر آبگیری شده بودند انجام شد و بعد از به دست آوردن محدوده کشندگی، تیمارهای نهایی با 5 تیمار و 3 تکرار برای تعیین غلظت کشنده (LC50 96h) انجام پذیرفت. داده های حاصل با استفاده از روش آماری Probit در سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. غلظت های کشندگی حاد 24 ساعت (LC50 24h)، 48 ساعت (LC50 48h)، 72 ساعت (LC50 72h) و 96 ساعت (LC50 96h) دیازینون بر بچه ماهی سیم به ترتیب 974/10، 391/10، 134/9 و 316/7 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. حداکثر غلظت مجاز سمیت (MATC) دیازینون بر بچه ماهی سیم، 73/0 میلی گرم بر لیتر و حداقل غلظت موثر (LOEC) این سم که به 96h LC10 اطلاق می گردد، 63/2 میلی گرم بر لیتر بدست آمد. مقاومت ماهی سیم در برابر دیازینون نسبت به سایر گونه ها زیاد می باشد و محدوده کشندگی دیازینون بر ماهی سیم در یک طیف محدود می باشد.
علوم زیستی دریا
سعید فرهادی؛ حسین محمدعسگری؛ علی دادالهی سهراب؛ سید محمدجعفر ناظم السادات؛ سید حسین خزاعی
چکیده
پیش بینی ریزگردها نیز چون پیش بینی باد و باران نیاز به اطلاعات همدیدی سطح زمین، لایه های بالایی جو، نقشه های پیش یابی سطح زمین و سطوح فوقانی همین طور استفاده از رادار و ماهواره دارد. بر اساس همین ضرورت هدف از این پژوهش، استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس جهت تخمین عمق نوری ریزگردها در سطح خلیج فارس و براورد رابطه همبستگی خطی ...
بیشتر
پیش بینی ریزگردها نیز چون پیش بینی باد و باران نیاز به اطلاعات همدیدی سطح زمین، لایه های بالایی جو، نقشه های پیش یابی سطح زمین و سطوح فوقانی همین طور استفاده از رادار و ماهواره دارد. بر اساس همین ضرورت هدف از این پژوهش، استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس جهت تخمین عمق نوری ریزگردها در سطح خلیج فارس و براورد رابطه همبستگی خطی میان ریزگردهای جوی با اندازه گیری های زمینی می باشد. استخراچ داد های عمق نوری استفاده از کد دستوری تهیه شده در نرم افزار متلب صورت گرفت و ارزیابی داده های استخراجی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، شاخص RMSE و RMSD انجام گرفت. عمق نوری بدست آمده از پردازش تصویر در این مطالعه با عمق‌های نوری به‌دست آمده از شبکه آئرونت مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این ارزیابی‌ها نشان دهنده همبستگی بالا و معنی‌داری بین عمق نوری بدست آمده و عمق‌های نوری حاصل از شبکه آئرونت برقرار است(R2=0.99). باندهای 1.243 و 1.632 بهترین و مناسب ترین حالت را نمایش دادند. در تمامی ایستگاهها مقدار AOD بدست آمده از تصویر ماهواره ای بزرگتر از مقدار AOD متناظر با آن در ایستگاه آئرونت می باشد و الگوریتم مورد استفاده دارای بیش برآورد است. علت این بیش برآورد را میتوان استفاده از ذرات با شعاع موثرهای محدود دانست زیرا دامنه تحت پوشش این شعاع موثرها در توزیع اندازه ذرات لوگ‌نرمال محدود میشود. منابع خطا در بازیابی ذرات معلق، مانند خطای کالیبراسیون سنسور، آلودگی موجود در زاویه تابش، و یا تخمین نادرست از انعکاس آب تعریف شد.
علوم زیستی دریا
عماد کوچک نژاد؛ احمد سواری؛ علیرضا صفاهیه؛ غلامرضا اسکندری
چکیده
در این مطالعه سن، رشد و بلوغ ماهی صبور در آب‌های استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. تعداد ۳۹۴ ماهی از زیستگاه دریایی (صیدگاه لیفه، بوسیف)، مصب (مصب رودخانه بهمنشیر و اروند) و رودخانه (بهمنشیر و کارون) از اسفند ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲ از طریق صید تجاری و با استفاده از تور گوشگیر جمع‌آوری شد. طول کل و وزن تر هر ماهی به ترتیب با دقت یک ...
بیشتر
در این مطالعه سن، رشد و بلوغ ماهی صبور در آب‌های استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. تعداد ۳۹۴ ماهی از زیستگاه دریایی (صیدگاه لیفه، بوسیف)، مصب (مصب رودخانه بهمنشیر و اروند) و رودخانه (بهمنشیر و کارون) از اسفند ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۲ از طریق صید تجاری و با استفاده از تور گوشگیر جمع‌آوری شد. طول کل و وزن تر هر ماهی به ترتیب با دقت یک سانتی‌متر و یک گرم اندازهگیری شد و جهت تعیین سن ماهی، اتولیت ساژیتا به وسیله برش عرضی استخوان سر از ماهی استخراج گردید. سپس برای تعیین جنسیت و وضعیت بلوغ، حفره شکمی هر نمونه باز شد. پارامترهای رشد با استفاده از مدل رشد ون برتالانفی محاسبه شد (۳۶۵/۵۸=L∞، ۲6/۰=K، 16/۰-=t0). ثابت فایپریم نیز 95/2 به دست آمد. طول و سن بلوغ با استفاده از مدل لجستیک با برازندن پارامترهای a و b به داده های مشاهده شده در فصل تخم ریزی به ترتیب 32/27 سانتی‌متر و 4/2 سال به دست آمد.
علوم زیستی دریا
اکرم بمانی خرانق؛ علیرضا ریاحی بختیاری؛ جهانگرد محمدی؛ روح الله تقی زاده
چکیده
تالاب شادگان به عنوان بزرگترین تالاب ایران همواره در معرض ورود هیدروکربن‌ها از طریق ورودی‌های اصلی تالاب شامل رودخانه جراحی، جزرومدهای خلیج فارس از پایین دست، ته نشست اتمسفری و نشت احتمالی از خطوط انتقال نفت می باشد. با توجه به اهمیت، گستردگی تالاب و تعدد منابع انتشار هیدروکربن‌ها در آن، هدف از این مطالعه پهنه‌بندی هیدروکربن‌ها ...
بیشتر
تالاب شادگان به عنوان بزرگترین تالاب ایران همواره در معرض ورود هیدروکربن‌ها از طریق ورودی‌های اصلی تالاب شامل رودخانه جراحی، جزرومدهای خلیج فارس از پایین دست، ته نشست اتمسفری و نشت احتمالی از خطوط انتقال نفت می باشد. با توجه به اهمیت، گستردگی تالاب و تعدد منابع انتشار هیدروکربن‌ها در آن، هدف از این مطالعه پهنه‌بندی هیدروکربن‌ها بر اساس غلظت و منشا آنها با استفاده از روشهای زمین آماری می باشد. نمونه های رسوب سطحی در عمق 5-0 سانتیمتری از بستر تالاب در 202 نقطه به روش سیستماتیک-تصادفی برداشت شدند. آنالیز هیدروکربن ها با استفاده از دستگاه GC–MS انجام شد. نقشه‌های پهنه بندی غلظت و منشا ترکیباتPAH بر اساس غلظت‌کل این ترکیبات و نسبت MP/P و آلکانهای نرمال به ترتیب بر اساس غلظت کل آلکانهای نرمال و شاخص CPI تهیه شدند. برای تهیه نقشه های توزیع مکانی از روش کریجینگ معمولی استفاده شد. در ابتدا نرمالیته داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف بررسی شد. به منظور تحلیل ساختار مکانی از واریوگرام استفاده شد. برای ارزیابی دقت تخمین‌گر و بررسی خطای درون‌یابی از روشهای اعتبار سنجی متقاطع استفاده شد و خطای برآورد با استفاده از شاخص آماری ریشه‌ی میانگین مربعات خطا ((RMSE محاسبه شد. برای ترسیم واریوگرام و تهیه نقشه‌های پهنه بندی، از نرم افزارهای GS+ وArc GIS استفاده شد. نتایج پهنه بندی بر اساس غلظت و منشا هیدروکربن ها وجود غالبیت منشاء پتروژنیک در رسوبات سطحی سر‌تا‌سر منطقه را نشان می‌دهند. در مطالعه حاضر، 90 درصد منطقه مطالعاتی تحت تاثیر ورودی های نفتی دستخوش آلودگی مزمن می باشد.
علوم زیستی دریا
مریم رزمی؛ حسین محمد عسگری؛ علی دادالهی سهراب؛ سید محمد جعفر ناظم السادات؛ سید حسین خزاعی
چکیده
محیط‌های ساحلی از حساس‌ترین سیستم‌های محیطی به‌شمار می‌روند، از نظر زیست‌محیطی، مناطق ساحلی به‌دلیل دارا بودن اکوسیستمهای حساس و مولد از اهمیت و ارزش بالایی برخوردارند. داشتن اطلاع از رفتار خط ساحلی به مدیریت بهتر سواحل کمک فراوانی می‌کند.هدف از انجام این پژوهش ارزیابی کاربرد تکنیک فاکتور شاخص مطلوبیت OIF، در ارزیابی تغییرات ...
بیشتر
محیط‌های ساحلی از حساس‌ترین سیستم‌های محیطی به‌شمار می‌روند، از نظر زیست‌محیطی، مناطق ساحلی به‌دلیل دارا بودن اکوسیستمهای حساس و مولد از اهمیت و ارزش بالایی برخوردارند. داشتن اطلاع از رفتار خط ساحلی به مدیریت بهتر سواحل کمک فراوانی می‌کند.هدف از انجام این پژوهش ارزیابی کاربرد تکنیک فاکتور شاخص مطلوبیت OIF، در ارزیابی تغییرات خط ساحلی شهرستان دیر، با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده TM و OLI سال‌های 1991 و 2014 و نرم افزارهای 2013®MATLAB و ArcGis 9.3 می‌باشد. ابتدا برای تفکیک آب و خشکی، مقدار شاخص OIF برای کلیهی ترکیب-های باندی مختلف در نرم افزار 2013®MATLAB محاسبه گردید و سپس فیلتر بالاگذر Sobel با نقاب 3*3 بر روی تصاویر اعمال شد. سپس عملیات رقومیسازی در محیط نرم افزاری ArcGis 9.3 طی دورههای مختلف به صورت دستی و با دقت بالا انجام گرفت. نتایج جابجایی خط ساحلی را هم به سمت دریا(رسوبگذاری) و هم به سمت خشکی(فرسایش) نشان میدهد، که در مجموع 784/33 کیلومتر مربع رسوبگذاری و 132/9 کیلومتر مربع فرسایش از سال 1991 تا سال 2014 در سواحل شهرستان دیر، به دلیل احداث اسکله‌‌ها، تاسیسات انسان ساخت و عوامل طبیعی رخ داده است.
علوم زیستی دریا
نسرین عبدالخانیان؛ هیوا علمی زاده؛ علی دادالهی سهراب؛ احمد سواری؛ محمد فیاض محمدی
چکیده
منابع آبی کشور مورد تهدید انواع آلودگی‌ها از قبیل پساب‌های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب‌های شهری قرار گرفته که تاثیرات ناخوشایند بر روی محیط‌زیست و اکوسیستم دارد. در این میان اروندرود یکی از مهمترین رودخانه‌های قابل کشتیرانی ایران است و محل تردد شناورهای بسیاری است که هیچ گونه سیستمی برای تحویل زائدات ندارند و تخلیه این ...
بیشتر
منابع آبی کشور مورد تهدید انواع آلودگی‌ها از قبیل پساب‌های صنعتی، کودها، سموم شیمیایی و فاضلاب‌های شهری قرار گرفته که تاثیرات ناخوشایند بر روی محیط‌زیست و اکوسیستم دارد. در این میان اروندرود یکی از مهمترین رودخانه‌های قابل کشتیرانی ایران است و محل تردد شناورهای بسیاری است که هیچ گونه سیستمی برای تحویل زائدات ندارند و تخلیه این زائدات در آب باعث ایجاد آلودگی میشود. در این تحقیق مدل‌سازی پخش آلودگی در رودخانه اروندرود با استفاده از مدل سه بعدی و هیدرودینامیکی کوهیرنس جهت شبیه سازی نحوه پخش آلودگی مورد بررسی قرار گرفته است که معادله پیوستگی، معادلات ناویراستوکس در سه بعد و معادله‌های انتقال شوری و دما به روش جداسازی حل میشوند. شرایط مرزی اعمال شده شامل تغییرات دما، شوری و دبی برای مرز باز رودخانه و تغییرات دما و شوری و اعمال مولفه‌های جزرومدیO1,S2, M2 و K1برای مرز باز دریا در مدل بکار گرفته میشود. بررسی نتایج حاصل از مدل‌سازی پخش آلودگی در اروندرود، نشان داد که نحوه پخش آلودگی در اروندرود تابع جریان و متناسب با مکان و زمان رهاسازی آلودگی است، همچنین هر چه دبی رودخانه بیشتر باشد، سرعت جریان رودخانه هم بیشتر است و در هنگام جزر به دلیل همسویی جهت جریان رودخانه با جریان جزر، آلودگی با سرعت بالایی به خلیج فارس می‌رسد. نتایج حاصله، حاکی از تاثیر جزرومد بر پخش آلودگی می باشد.
علوم زیستی دریا
محسن محمدی گلنگش محسن؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ زهرا بزرگ پناه خراط
چکیده
توجه به آلودگی میکروبی و مواد مغذی در سواحل جنوبی دریای خزر برای سلامت گردشگران وحفظ محیط زیست ضروری است. در این تحقیق برخی از پارامترهای مهم فیزیکوشیمیایی، مواد مغذی، شاخصهای میکروبی و پارامترهای اکسیژن‌خواهی مورد مطالعه قرارگرفت. نمونهبرداری در 9 منطقه از آستارا تا چابکسر و در هر ایستگاه با 5 تکرار انجام شد. در مناطق مورد ...
بیشتر
توجه به آلودگی میکروبی و مواد مغذی در سواحل جنوبی دریای خزر برای سلامت گردشگران وحفظ محیط زیست ضروری است. در این تحقیق برخی از پارامترهای مهم فیزیکوشیمیایی، مواد مغذی، شاخصهای میکروبی و پارامترهای اکسیژن‌خواهی مورد مطالعه قرارگرفت. نمونهبرداری در 9 منطقه از آستارا تا چابکسر و در هر ایستگاه با 5 تکرار انجام شد. در مناطق مورد مطالعه، میانگین های دما C° 48/22، شوری ppt 5/8، pH 27/8، فسفاتmg/l 43/0، نیتراتmg/l 21/2، کلیفرممدفوعی144 (MPN/100ml)، کلیفرمکل 9/626) MPN/100ml)، BOD5 به مقدار mg/l5/3 و COD به مقدار mg/l43/9 بدست آمد. حداکثر غلظت مواد مغذی در انزلی و کیاشهر مشاهده شد. نتایج بیانگر همبستگی مواد مغذی با همدیگر و همبستگی بین COD با شاخص های میکروبی می باشد. مقایسه مقدار شاخص های میکروبی با استانداردهای ملی و جهانی برای شناگاهها نشان می دهد که میانگین 9 ایستگاه ، فراتر استانداردها بوده و بعلت بار آلودگی میکروبی محدوده ایستگاه های انزلی و لوندویل نیاز به مدیریت وِیژه دارد.
علوم زیستی دریا
موسی کشاورز؛ احسان کامرانی؛ نرگس امراللهی بیوکی؛ حسین زمانی
چکیده
برخی از گونه‌های ارزشمند خلیج فارس، مانند توتیاهای دریایی به دلیل نداشتن جایگاه در سبد غذایی مردم منطقه، مطالعات علمی کمتری را نیز به خود اختصاص داده‌اند. از این رو، این مطالعه، به بررسی پارامترهای ریخت‌سنجی مربوط به توتیای دریایی گونه Echinometra mathaei برای یک دوره هفت‌ماهه (فروردین تا مهر ماه سال 1393) در مناطق بین جزرومدی بندرلنگه (N ̋̋28ʹ32˚26، ...
بیشتر
برخی از گونه‌های ارزشمند خلیج فارس، مانند توتیاهای دریایی به دلیل نداشتن جایگاه در سبد غذایی مردم منطقه، مطالعات علمی کمتری را نیز به خود اختصاص داده‌اند. از این رو، این مطالعه، به بررسی پارامترهای ریخت‌سنجی مربوط به توتیای دریایی گونه Echinometra mathaei برای یک دوره هفت‌ماهه (فروردین تا مهر ماه سال 1393) در مناطق بین جزرومدی بندرلنگه (N ̋̋28ʹ32˚26، E ̋̋29ʹ52˚54)، می‌پردازد. نمونهها به صورت ماهیانه و تصادفی در هنگام جزر کامل جمع‌آوری و به طور زنده به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس تشریح و جداسازی قسمت‌های مختلف بدنی آغاز شد. هرجزء بدنی از نظر طول و وزن اندازهگیری شد. با استفاده از یک تحلیل ریاضی، حجم نمونه به عنوان یک جسم بیضوی محاسبه شد. نتایج حاکی از آن بود که وزن کوچکترین و بزرگترین نمونه به ترتیب 07/0 و 77/103 گرم بود. رابطه بین وزن تر کل و قطرپوسته (TWW=0.0053TD2.3933)، وزن ترکل و ارتفاع (TWW= 0.0122 H2.5872) و وزن تر کل و حجم (TWW = 0.0071 V0.8706) بود. ضریب همبستگی بین حجم و وزن تر کل برابر با 94/0 محاسبه شد که با توجه به ضریب همبستگی نزدیک به عدد یک، دقت روش Disk Method به کار رفته در این مطالعه را نمایان می‌سازد. ازطرفی دیگر، شاخص HDR، در مقایسه با شاخص HWR، مقادیر بیشتری بدست آمد که این به معنای بزرگتر بودن قطرتوتیا، در مقایسه با ارتفاع، به علت شکل بیضوی پوسته می‌باشد. به علاوه، محاسبات آماری به اثبات می‌رساند که این مقدار بیشتر شاخص DWR، درمقایسه با شاخص HWR، در هردو جنس منطقی و صحیح است.
علوم زیستی دریا
مهرشاد بهادر؛ عباس مرادی؛ ابوالفضل ناجی
چکیده
لذا، برای تعیین درجه آلودگی و کیفیت زیست‌محیطی رسوبات منطقه، نمونه‌های رسوب سطحی (5-0 سانتی‌متر) از 4 ایستگاه جمع‌آوری شدند. در هر ایستگاه، سه نمونه رسوب سطحی جمع‌آوری و غلظت فلزات سنگینبا استفاده از اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله اندازهگیری شد.سپسشاخص‌هایی همچون شاخص بار آلودگی و شاخص ریسک اکولوژیکی برای هر یک از ایستگاه‌های نمونهبرداری ...
بیشتر
لذا، برای تعیین درجه آلودگی و کیفیت زیست‌محیطی رسوبات منطقه، نمونه‌های رسوب سطحی (5-0 سانتی‌متر) از 4 ایستگاه جمع‌آوری شدند. در هر ایستگاه، سه نمونه رسوب سطحی جمع‌آوری و غلظت فلزات سنگینبا استفاده از اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله اندازهگیری شد.سپسشاخص‌هایی همچون شاخص بار آلودگی و شاخص ریسک اکولوژیکی برای هر یک از ایستگاه‌های نمونهبرداری و منطقه مورد مطالعه برآوردهشده است.نتایجPLIنشان داد که بار یا غلظت فلزات سنگین نزدیک به غلظت زمینه است و آلودگی خاصی ایجاد نمیکنند. تمام ایستگاهها نیز ریسک اکولوژیکی کمی داشتند.همچنین مقادیر متوسط فلزات سنگین مذکور در منطقه مورد مطالعه با استانداردهای کیفیت رسوب مقایسه شدهاند. مقادیر نیکل از حد معمول این استانداردها در هر دو سطح تجاوز نموده واثرات مضر زیادی برای آبزیان و جوامع بیولوژیک دارد؛در حالیکه غلظت فلزات روی وسرب در رسوبات منطقه مورد مطالعه تهدید خاصی برای موجودات مختلف ایجاد نمیکنند.در ادامه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز خوشهای، میزان ارتباط و همبستگی بین مقادیر فلزات مذکور بررسی شد.حداکثر مقدار همبستگی، بین فلزات آهن و نیکل (r=0.838; p
علوم زیستی دریا
هاله علی عابدی؛ سید محمد باقر نبوی؛ بابک دوست شناس؛ احمد سواری؛ محمدشریف رنجبر
چکیده
به منظور مطالعه برخی از پارامتر های بیواکولوژیک دلفین‌های موجود در منطقه بین جزایر قشم و هنگام از آبان ماه 1393 تا اواخر اردیبهشت ماه 1394 مطالعات میدانی بر روی گله‌های موجود در منطقه مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه با توجه به ثبت مشخصات مورفولوژیک افراد موجود در گله‌ها به شناسایی آنها و زمان جفت گیری یا فصل تولید مثل آنها پی برده ...
بیشتر
به منظور مطالعه برخی از پارامتر های بیواکولوژیک دلفین‌های موجود در منطقه بین جزایر قشم و هنگام از آبان ماه 1393 تا اواخر اردیبهشت ماه 1394 مطالعات میدانی بر روی گله‌های موجود در منطقه مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه با توجه به ثبت مشخصات مورفولوژیک افراد موجود در گله‌ها به شناسایی آنها و زمان جفت گیری یا فصل تولید مثل آنها پی برده شد. همچنین پراکنش و اندازه جمعیت آنها نیز مورد بررسی قرار گرفت. تمامی یافتهها توسط عکس و فیلم ثبت گردید. همچنین با تهیه یک پرسشنامه نسبت به جمع آوری اطلاعات محلی اقدام شد. در این مطالعه گونهای از دلفینها به نام دلفین بینی بطری اقیانوس آرام و هند (Tursiops aduncus) شناسایی گردید. همچنین زمان زاد آوری این گونه در فصل بهار و در فروردین ماه به ثبت رسید. بر اساس مشاهدات میدانی میانگین تعداد دلفین‌های بینی بطری اقیانوس هند و آرام ۴۹/۵±13/23 بود و 2 نوزاد تازه متولد شده در فروردین ماه 1394 به ثبت رسید.
علوم زیستی دریا
هستی آندون پطروسیانس؛ افشین دانه کار؛ سهراب اشرفی؛ آرام پویا مهر
چکیده
تحقیق حاضر به پیش بینی مناطق مستعد توسعه جنگل های حرا در پهنه ساحلی استان هرمزگان با توجه به ویژگی های دریاشناختی موثر بر آنها با استفاده از مدل های رگرسیون منطقی پرداخته است. پهنه جزرومدی، میزان آبگرفتگی، شوری آب و موج به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شدند. پیش بینی مناطق مستعد توسعه با استفاده از مدل رگرسیون منطقی انجام یافته ...
بیشتر
تحقیق حاضر به پیش بینی مناطق مستعد توسعه جنگل های حرا در پهنه ساحلی استان هرمزگان با توجه به ویژگی های دریاشناختی موثر بر آنها با استفاده از مدل های رگرسیون منطقی پرداخته است. پهنه جزرومدی، میزان آبگرفتگی، شوری آب و موج به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شدند. پیش بینی مناطق مستعد توسعه با استفاده از مدل رگرسیون منطقی انجام یافته و میزان صحت مدل حاصل با استفاده از آزمون ROC و Pseudo-R2 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد: اولا میان حداکثر ارتفاع موج، متوسط حداکثر میزان آبگرفتگی در هنگام مد و میزان شوری آب با حضور مانگرو ارتباط معنی داری وجود دارد و بالا بودن شاخص های ROC و Pseudo-R2 نیز تایید کننده میزان صحت مدل می باشد. ثانیاً حداکثر ارتفاع موج به عنوان مهمترین پارامتر دریایی موثر بر گسترش این اجتماعات معرفی شد و در نهایت بخش شرقی پهنه ساحلی خلیج فارس، بخش غربی پهنه ساحلی دریای عمان و چند لکه کوچک در شرقی ترین بخش پهنه ساحلی در محدوده استان هرمزگان، مناسبترین مناطق جهت توسعه حرا می باشند.
مهندسی دریا
مریم یعقوب زاده؛ افشین دانه کار؛ بهمن جباریان امیری؛ سهراب اشرفی
چکیده
برای ارزیابی حساسیت فیزیکی منطقه ساحلی هرمزگان شش معیار و 29 شاخص مورد استفاده قرار گرفت. بررسی معیارها و تعیین ضریب اهمیت شاخص های به کار رفته در آنها نشان داد شاخص انحصاری بودن و بکر بودن به ترتیب بیشترین اهمیت و وابستگی صنعتی کمترین اهمیت را در تعیین ساختارهای فیزیکی حساس ایفا می کنند. همچنین به منظور تعیین اهمیت و اولویت بندی ساختارهای ...
بیشتر
برای ارزیابی حساسیت فیزیکی منطقه ساحلی هرمزگان شش معیار و 29 شاخص مورد استفاده قرار گرفت. بررسی معیارها و تعیین ضریب اهمیت شاخص های به کار رفته در آنها نشان داد شاخص انحصاری بودن و بکر بودن به ترتیب بیشترین اهمیت و وابستگی صنعتی کمترین اهمیت را در تعیین ساختارهای فیزیکی حساس ایفا می کنند. همچنین به منظور تعیین اهمیت و اولویت بندی ساختارهای فیزیکی محدوده مورد مطالعه براساس معیارهای یاد شده 9 ساختار فیزیکی (چهار ساختار در ناحیه ساحلی و پنج ساختار در ناحیه کرانه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، کرانه های گلی در معرض آبگرفتگی در ناحیه کرانه و ناحیه ساحلی کم ارتفاع و کم شیب در ناحیه ساحلی به ترتیب دارای بیشترین حساسیت بود. پس از بررسی ساختارهای فیزیکی براساس معیارهای یاد شده و تهیه نقشه حاصل از همپوشانی ساختارهای مورد بررسی، پهنه بندی حساسیت نوار ساحلی استان هرمزگان در پنج طبقه حساسیت خیلی کم، حساسیت کم، حساسیت متوسط، حساسیت زیاد و حساسیت خیلی زیاد تهیه شد. بیشترین وسعت طبقه های حساسیت فیزیکی، مربوط به طبقه دارای حساسیت کم بود که این مناطق بیشتر در ناحیه ساحلی قرار گرفته است. کمترین گستردگی نیز مربوط به طبقه دارای حساسیت متوسط بود. مناطق دارای حساسیت خیلی زیاد در بخش هایی از شهرستان میناب و در نزدیکی تیاب و بندزرک همچنین در مناطقی از شهرستان بندرعباس، بندر جاسک و سیریک قرار گرفته است. اولویت بندی شاخص ها و حساسیت ساختارهای فیزیکی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق نقشه ها در سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام شد.
علوم زیستی دریا
حر ترابی جفرودی؛ محمد رضا رحیمی بشر؛ حسن تقوی
چکیده
یکی از گونه های غیر بومی که دردهه اخیر در سواحل جنوبی دریای خزر درحال افزایش است دوکفه ای Mytilaster lineatus می باشد. هدف از این تحقیق تعیین تعداد، زی توده، درصد پوشش وبررسی عوامل موثر برتوزیع و پراکنش این دو کفه ای در سواحل سنگی مناطق مختلف حوضه جنوبی دریای خزر بوده است. ده ایستگاه در سواحل سنگی طبیعی و مصنوعی (ازآستارا تا بابلسر ) انتخاب و در ...
بیشتر
یکی از گونه های غیر بومی که دردهه اخیر در سواحل جنوبی دریای خزر درحال افزایش است دوکفه ای Mytilaster lineatus می باشد. هدف از این تحقیق تعیین تعداد، زی توده، درصد پوشش وبررسی عوامل موثر برتوزیع و پراکنش این دو کفه ای در سواحل سنگی مناطق مختلف حوضه جنوبی دریای خزر بوده است. ده ایستگاه در سواحل سنگی طبیعی و مصنوعی (ازآستارا تا بابلسر ) انتخاب و در طول یک سال به طور ماهانه از فروردین 92 تا اسفند92 توسط کوادرات 15×15 به صورت تصادفی و با 3 تکرار مورد نمونه برداری قرار گرفتند. میانگین تعداد افراد در کوادرت ها 9/381 عدد، درصد پوشش 6/32 درصد و زیتوده 0/32 گرم در واحد سطح کوادرات ها تعیین شده است. میانگین دمای آب48/16سانتی گراد، شوری87/9 قسمت در هزار، اسیدیته27/8، اکسیژن محلول 89/9 میلی گرم بر لیتر، قابلیت رسانای آب52/16متر در ثانیه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که تعداد، زی توده ودرصد پوشش دوکفه ای در ایستگاه های 3، 4 و 5 نسبت به سایر ایستگاه ها تفاوت معنی داری دارند.همچنین ایستگاه 4 با میانگین7/1373تعداد، پوشش 00/90درصدی و133 گرم زیتوده در واحد سطح بالاترین مقدار سالیانه حضور جمعیتی این دوکفه ای را دارا بود. بر اساس آزمون PCA مهمترین عوامل موثر بر پراکنش این گونه شوری، دمای آب، پوشش جلبکی و میزان کلروفیلa در مناطق مختلف تعیین گردید.
علوم زیستی دریا
فرشته سلیمیان؛ مهرداد فتح اللهی؛ امین نعمت اللهی؛ فرزانه نیکوخواه؛ نواز خرازیان
چکیده
در این تحقیق اثر ضد قارچی غلظت‌های مختلف عصاره‌های به دست آمده از گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.) بر روی رشد دو عامل بیماریزای قارچی ساپرولگنیا (Saprolegnia sp.) و فوزاریوم (Fusarium sp.) جدا شده از تخمهای لقاح یافته ماهیان قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. عصاره برگها بعد از جمع آوری از رویشگاههای طبیعی آن در استان چهارمحال و بختیاری در خرداد ...
بیشتر
در این تحقیق اثر ضد قارچی غلظت‌های مختلف عصاره‌های به دست آمده از گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.) بر روی رشد دو عامل بیماریزای قارچی ساپرولگنیا (Saprolegnia sp.) و فوزاریوم (Fusarium sp.) جدا شده از تخمهای لقاح یافته ماهیان قزل آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. عصاره برگها بعد از جمع آوری از رویشگاههای طبیعی آن در استان چهارمحال و بختیاری در خرداد ماه به روش استخراج فلاونوئید و خیساندن (Maceration) استخراج شد. برای بررسی اثر ضد قارچی عصاره از روش تست انتشار از دیسک (Disk diffusion) و تست انتشار از چاهک (Well diffusion) استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده در این مطالعه مشخص شد که مقدارmg/ml 50 عصاره به دست آمده به روش استخراج فلاونوئید و همچنین مقدارmg/ml 100 عصاره آبی گیاه مورد به دست آمده به روش خیساندن روی قارچ ساپرولگنیا اثر کشندگی داشته است. همچنین تنها اثر عصاره کلی و آبی به دست آمده روی قارچ فوزاریوم اثر بازدارندگی با MIC برابر 12.5 و mg/ml 25 به ترتیب با روشهای تست انتشار دیسک و چاهک بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که عصاره گیاه مورد اثر بخشی بهتری در جلوگیری از رشد قارچ ساپرولگنیا نسبت به قارچ فوزاریوم داشت. این مطالعه نشان دهنده وجود ترکیب‌های ضد قارچی در عصاره‌های مختلف گیاه مورد است که با مطالعه در مقیاس گسترده‌تر می توان از آن به عنوان داروی مناسب جهت درمان بیماری‌های قارچی در آبزی پروری استفاده کرد.
علوم زیستی دریا
فرزاد ستوهیان؛ محسن رنجبران
چکیده
زره داران از رده سخت پوستان بوده که از خط ساحلی تا عمق حدود 2800 متری ساکن هستند. این موجودات غالبا در مناطقی نظیر دریاچه ها، چشمه ها، رودها، باتلاق ها، تالابها، دریاها و اقیانوس ها سکونت دارند. با توجه به این که، این موجودات در تمام زیست بوم های آب شیرین، لب شور و دریایی به سر می برند طبیعی است که به صورت فسیل در تمام مناطق ذکر شده، یافت ...
بیشتر
زره داران از رده سخت پوستان بوده که از خط ساحلی تا عمق حدود 2800 متری ساکن هستند. این موجودات غالبا در مناطقی نظیر دریاچه ها، چشمه ها، رودها، باتلاق ها، تالابها، دریاها و اقیانوس ها سکونت دارند. با توجه به این که، این موجودات در تمام زیست بوم های آب شیرین، لب شور و دریایی به سر می برند طبیعی است که به صورت فسیل در تمام مناطق ذکر شده، یافت شوند. زره داران در اکولوژی دیرین (paleoecology) اهمیت بسیار زیادی دارند، به خصوص زمانی که روزنه داران (Foraminifera) حضور ندارند. آب دریای خزر شور و تلخ بوده و 13 هزار در واحد نمک داشته و شیرین تر از آب اقیانوس ها می باشد. این منطقه از محیط های مناسب برای زیست زره داران محسوب می شود. این موجودات هم به صورت کفزی(benthic) و هم به صورت شناور (plagic) دیده می شوند ولی شکل های شناور به صورت فسیل نادر می باشد. گونه هایی نظیرLeptocythere alifani, Stenocypria fischeri, Cyprideis sp., cyprideis littoralis Loxocnoncha gibboida, Loxocnoncha eichwaldii, Loxocnoncha emendatis Caspiolla liventali از شاخص ترین گونه های شناخته شده در حوضه جنوب شرقی دریای خزر محسوب می شوند. در این تحقیق شناسایی گونه های زره داران و نیز بستر زیست مناسب برای گونه های شناخته شده مورد توجه قرار گرفته است.