علوم زیستی دریا
شهرام بهمنش؛ باقر امیری مجازی؛ عبدالمجید حاجی مرادلو؛ محمود بهمنی؛ فریدون چکمه دوز قاسمی؛ سهراب دژندیان
چکیده
خصوصیات بافتی تخمدان ماهی اسبله( glanis linnaeus,1758 Silurus) در تالاب بین المللی انزلی طی یک دوره یکساله بررسی شد. تعداد 154 ماهی ماده بهوسیله تله صید و تخمدان آنها جداسازی شد. سپس، در محلول بوئن تثبیت شده و در آزمایشگاه فیزیولوژی پژوهشکده آبزیپروری آبهای داخلی انزلی مراحل بافتشناسی شامل آبگیری، شفافسازی، قالبگیری، پارافینه ...
بیشتر
خصوصیات بافتی تخمدان ماهی اسبله( glanis linnaeus,1758 Silurus) در تالاب بین المللی انزلی طی یک دوره یکساله بررسی شد. تعداد 154 ماهی ماده بهوسیله تله صید و تخمدان آنها جداسازی شد. سپس، در محلول بوئن تثبیت شده و در آزمایشگاه فیزیولوژی پژوهشکده آبزیپروری آبهای داخلی انزلی مراحل بافتشناسی شامل آبگیری، شفافسازی، قالبگیری، پارافینه و رنگآمیزی ائوزین هماتوکسیلین انجام و پس از تهیه مقاطع 5 میکرونی بهوسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. شش مرحله جنسی شامل: نا بالغ( Immature)، در حال توسعه اولیه(Early Developing)، در حال توسعه پایانی( Late Developing)، تخمدان رسیده( Ripe Ovary)، تخمدان رسیده سیال( Running Ripe Ovary)، تخمدان تخمریزی کرده( Spent) مشاهده شد. قطر تخمک برای 123 عدد ماهی اسبله در مراحل 2 تا 5 رسیدگی جنسی اندازه گیری گردید. میانگین اندازه قطر تخمک در مرحله دوم رسیدگی جنسی 4/1 میلیمتر بود که بتدریج در مراحل بعدی تکامل، افزایش یافته و در مرحله پنجم رسیدگی جنسی به میانگین قطر 36/2 میلیمتر رسید. در مرحله ششم رسیدگی جنسی مجدداً اندازه قطر تخمک کاهش یافت. روند افزایش اندازه قطر تعدادی از تخمکها در مراحل 2 تا 5 بیشتر از بقیه بود و در مراحل 4 و 5، این تفاوت مشخصتر شد. تعدادی تخمک نیز در اندازههای کوچکتر دیده شد که در حال رسیدگی بودند ولی تخمک نابالغ دیده نشد. هیچ همپوشانی بین مراحل بالا و پایین رسیدگی جنسی مشاهده نشد. این امر نشاندهنده تخمریزی در یک مدت طولانیتر بود؛ که از این نظرتخمدان این ماهیان را میتوان جزء تخمدانهای دسته ای( Group Synchronous) در نظر گرفت.
علوم زیستی دریا
حسن مروتی؛ محمود خاکساری مهابادی؛ مهرزاد مصباح؛ مهدی هادی جعفری
چکیده
ماهی شیربت یکی از ماهیان بومی استان خوزستان می‌باشد که از گونه‌های با پراکنش وسیع در رودخانه‌های استان خوزستان می‌باشد. این ماهی فاقد معده بوده و به دلیل باریک بودن فضای روده و عدم امکان ذخیره مواد غذایی، قسمت قدامی روده به طور ثانویه متسع شده و حباب روده‌ای نامیده می‌شود. شناخت ساختار بافت شناسی حباب روده‌ای در این گروه از ماهیان ...
بیشتر
ماهی شیربت یکی از ماهیان بومی استان خوزستان می‌باشد که از گونه‌های با پراکنش وسیع در رودخانه‌های استان خوزستان می‌باشد. این ماهی فاقد معده بوده و به دلیل باریک بودن فضای روده و عدم امکان ذخیره مواد غذایی، قسمت قدامی روده به طور ثانویه متسع شده و حباب روده‌ای نامیده می‌شود. شناخت ساختار بافت شناسی حباب روده‌ای در این گروه از ماهیان می‌تواند کمک شایانی به چگونگی تغذیه جهت توسعه پرورش این نوع از ماهی بنماید. در این مطالعه 10عدد ماهی شیربت بالغ از هر دو جنس با میانگین وزنی g 52/60 25±/354 و میانگین طولی cm 16/4 ± 25/36 انتخاب شده و پس از آسان‌کشی، حباب روده‌ای آنها جدا شده و نمونه‌هایی به ضخامت cm 5/0 تهیه و در محلول فیکساتیو بوئن قرار داده شد و پس از طی مراحل معمول تهیه مقاطع بافتی، برش و رنگآمیزی H&E وPAS با لنز Dino lite و نرم افزار Dino capture قسمت های مختلف اندازه‌گیری شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد سلول‌های جامی از ابتدا به سمت انتهای حباب روده‌ای افزایش می یابد. و ارتفاع بافت پوششی در قسمت قدامی حباب روده‌ای نسبت به سایر قسمت‌ها بیشتر می‌باشد.ضخامت لایه عضلانی در قسمت‌های مختلف حباب روده‌ای تفاوت نشان داد به گونه‌ای که ضخیم‌ترین عضله در قسمت میانی حباب روده‌ای مشاهده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که ساختار بافتی دیواره حباب روده‌ای ماهی شیربت در مقایسه با سایر ماهیان هم‌خانواده از لحاظ ضخامت کل دیواره و ارتفاع بافت پوششی و ضخامت طبقه مخاطی شباهت‌هایی دارد.
خدیجه خلیفی؛ نگین سلامات؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ امیرپرویز سلاطی
چکیده
دربین ماهیان خلیج فارس با بیش از 600 گونه، کفشک ماهیان به عنوان یکی از گونه های مهم اقتصادی محسوب می شوند. کفشک ماهیان از نظر ریختی، عملکرد و ترکیب ساختاری ارگان ها تفاوت هایی با سایر ماهیان دارند و مانند بسیاری از ماهیان پهن دیگر کمتر شناخته شده اند. تحقیق حاضر به منظور بررسی ساختار بافتی گناد ماهی کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) در دو فصل ...
بیشتر
دربین ماهیان خلیج فارس با بیش از 600 گونه، کفشک ماهیان به عنوان یکی از گونه های مهم اقتصادی محسوب می شوند. کفشک ماهیان از نظر ریختی، عملکرد و ترکیب ساختاری ارگان ها تفاوت هایی با سایر ماهیان دارند و مانند بسیاری از ماهیان پهن دیگر کمتر شناخته شده اند. تحقیق حاضر به منظور بررسی ساختار بافتی گناد ماهی کفشک راستگرد (Euryglossa orientalis) در دو فصل تولید مثل و استراحت انجام شد، بدین منظور تعداد 40 عدد ماهی کفشک راستگرد تقریبا هم اندازه از خورزنگی در منطقه خور موسی در دو نوبت اوایل تیر ماه و اوایل مهر ماه (فصول غیر تولید مثل و تولید مثل) سال 1392جمع آوری شد. پس از انجام بیومتری، تشریح و توزین بافت گناد جهت تعیین شاخص گنادوسوماتیک (GSI) ، از بافت گناد آن ها نمونه برداری و در محلول بوئن تثبیت شد. مقاطع بافتی طبق روش های مرسوم شامل آبگیری، شفاف سازی و پارافینه کردن و سپس برش مقاطع 5 میکرونی از آنها تهیه و رنگ آمیزی شدند. مقاطع بافتی تهیه شده به وسیله میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج وجود مراحل مختلف سلول‌های جنسی را در هر دو نوع گناد نر و ماده نشان داد که در فصل تولید مثل عمدتا سلول‌های جنسی بالغ رویت شد، شاخص GSI برای بیضه و تخمدان ماهی کفشک راستگرد در دو فصل اختلاف معنی دار نشان داد.
شایان نادری؛ رحیم عبدی؛ محمد باقر نبوی؛ عبدالعلی موحدی نیا
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1392، ، صفحه 80-90
چکیده
برای انجام این تحقیق از هفته اول تا هفته چهارم پس از هچ در هر هفته 15 عدد لارو ماهی هامور معمولی (Epinephelus coioides) حاصل از تکثیر مصنوعی در ایستگاه تحقیقات ماهیان دریایی بندر امام خمینی (ره) نمونه‌برداری شد. نمونه‌ها در فرمالین 10 درصد فیکس شدند و براساس روش‌های متداول بافتی مورد پاساژ و قالبگیری قرار گرفتند. بعد از بلوک‌گیری، برش‌هایی ...
بیشتر
برای انجام این تحقیق از هفته اول تا هفته چهارم پس از هچ در هر هفته 15 عدد لارو ماهی هامور معمولی (Epinephelus coioides) حاصل از تکثیر مصنوعی در ایستگاه تحقیقات ماهیان دریایی بندر امام خمینی (ره) نمونه‌برداری شد. نمونه‌ها در فرمالین 10 درصد فیکس شدند و براساس روش‌های متداول بافتی مورد پاساژ و قالبگیری قرار گرفتند. بعد از بلوک‌گیری، برش‌هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرون تهیه و به روش هماتوکسیلین - ائوزین H&E)) رنگآمیزی شد و پس از آماده سازی نمونه ها بافتی با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شدند.. نتایج بررسی نمونه‌ها با میکروسکوپ نوری نشان دهنده‌ی وجود سلول‌های اپیدرمی (یک تا سه لایه حاوی سلول‌های موکوسی) و لایه‌ی نازک درمی (بافت مزانشیم تمایز نیافته) در پوست لاروهای یک هفته‌ای بود. افزایش ضخامت لایه اپیدرم، سلول‌های موکوسی و مزانشیم تمایز نیافته در لاروهای دو هفته‌ای مشخص بود. افزایش بیشتر ضخامت لایه اپیدرم، تعداد و اندازه‌ی سلول‌های موکوسی و ضخامت درم در پوست قسمت‌های مختلف بدن لاروهای سه‌هفته‌ای و چهار‌هفته‌ای دیده شد. با توجه به اینکه پوست اولین لایه محافظتی بدن می‌باشد، و همچنین بازارپسندی بالای این ماهی نتایج این تحقیق می‌تواند در درمان بیماری‌های پوستی و بهره‌وری بیشتر پرورش لارو این ماهی به کار آید.
شبنم کریمی؛ پریتا کوچنین؛ امیر پرویز سلاطی؛ سعد گورانی نژاد
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 65-57
چکیده
هدف از این تحقیق مطالعه ساختار ماکروسکوپی و میکروسکوپی تخمدان ماهی شانک زردباله Acanthopagrus latusو بررسی تغییرات آنها در طول چرخه ی رسیدگی جنسی از مهرماه 1389 تا اردیبهشت 1390 بود. بدین منظور، تعداد 80 نمونه ماهی A. latus(هر ماه 10 عدد)به صورت ماهیانهاز منطقه ی خور موسی صید شده و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. پس از بیومتری، ماهیان تشریح شده و گناد آنها ...
بیشتر
هدف از این تحقیق مطالعه ساختار ماکروسکوپی و میکروسکوپی تخمدان ماهی شانک زردباله Acanthopagrus latusو بررسی تغییرات آنها در طول چرخه ی رسیدگی جنسی از مهرماه 1389 تا اردیبهشت 1390 بود. بدین منظور، تعداد 80 نمونه ماهی A. latus(هر ماه 10 عدد)به صورت ماهیانهاز منطقه ی خور موسی صید شده و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. پس از بیومتری، ماهیان تشریح شده و گناد آنها خارج گردید و مشخصات ظاهری و وزن آنها ثبت شد. سپس از گنادها نمونه های بافتی تهیه شد و در محلول بوئن فیکس گردید. نمونه ها مطابق با روش استاندارد بافت شناسی، آبگیری، شفاف سازی و پارافینه شده ، برش بافتی تهیه و به روش H&E رنگ آمیزی گردید. مقاطع تهیه شده به وسیله میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از داده های بیومتری شاخص گنادوسوماتیک، تغییرات ماکروسکوپی و میکروسکوپی تخمدان در طول ماه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداقل مقدار شاخص GSI در اردیبهشت (01/0±31/0) و حداکثر مقدار آن در اسفند ماه (1/3±9/9) می باشد. تغییرات چرخه ای رسیدگی تخمدان به شش مرحله تقسیم بندی شدند که شامل مرحله نابالغ، در حال بلوغ، بالغ، رسیده، تخمریزی شده و استراحت بود. نتایج به دست آمده نشان داد که تخم ریزی A. latus از بهمن تا اواخر اسفند و به صورت غیر همزمان می باشد.
آسیه میرعالی؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ رحیم عبدی؛ امیرپرویز سلاطی
دوره 10، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 15-21
چکیده
تعادل آب و الکترولیت‌ها در محیط‌های هایپراسمتیک دریایی و هایپواسمتیک برای موجودات آبزی اهمیت حیاتی دارد. کلیه‌ها به عنوان یکی از اندام‌های دفعی نقش مهمی در تنظیم اسمزی و حفظ و نگه‌داری هومئوستازی مایعات بدن ایفا می‌کند. در این مطالعه اثر اعمال شوری‌های مختلف بر تغییرات ساختار کلیه در ماهی صبیتی Sparidentex hasta مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
تعادل آب و الکترولیت‌ها در محیط‌های هایپراسمتیک دریایی و هایپواسمتیک برای موجودات آبزی اهمیت حیاتی دارد. کلیه‌ها به عنوان یکی از اندام‌های دفعی نقش مهمی در تنظیم اسمزی و حفظ و نگه‌داری هومئوستازی مایعات بدن ایفا می‌کند. در این مطالعه اثر اعمال شوری‌های مختلف بر تغییرات ساختار کلیه در ماهی صبیتی Sparidentex hasta مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با 4 تیمار و سه تکرار انجام شد. در هر تانک تکرار 15 عدد ماهی در مخازن پلی اتیلن 300 لیتری قرار داده شده بود و دوره آزمایشی مواجهه با شوری های مختلف به مدت 14 روز به طول انجامید. تیمارها شامل شوری های 5، 20، 60 گرم در لیتر و شوری کنترل (40گرم در لیتر) بودند. نتایج مطالعه تغییرات در قسمت میانی کلیه، قطر لومن توبول پروکسیمال ابتدایی در 24 ساعت اول قرارگیری در شوری 5 و 20 گرم در لیتر افزایش معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<). قطر لومن توبول پروکسیمال در قسمت دوم در طی سازش با شوری‌های مختلف در طول دوره نمونه‌برداری تغییر معنی‌داری را نشان نداد ( 05/0P>). قطر لومن توبول دیستال در قسمت میانی کلیه در تیمار 60 گرم در لیتر در روز دوم آزمایش افزایش معنی‌داری نشان داد (05/0P<). همچنین در شوری‌های 5 و 40 گرم در لیتر در 24 ساعت اول اختلاف معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<). بررسی ضخامت دیواره قسمت‌های مختلف لوله‌ی ادراری در قسمت میانی و انتهایی کلیه اختلاف معنی‌داری نشان نداد( 05/0P>). بر اساس نتایج به دست آمده، تغییرات در ساختار بافتی کلیه طی 48-24 ساعت پس از استرس وارد شده به حالت پایه باز‌می‌گردد، که نشان دهنده‌ی غلبه ماهی بر استرس محیطی وارد شده است.