علوم زیستی دریا
رضوان خاوری؛ فاطمه موسوی
چکیده
کانال آب خروار بهبهان که شامل فاضلاب شهری و صنعتی و روان آبها می باشد، به طول 7 کیلومتردر دشت بهبهان در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و از نظر منابع آبی محدود می باشد، لذا حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلوده شدن آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی میزان آلودگی کانال آب خروار بهبهان و تاثیر آلودگی احتمالی بر رودخانه مارون، از 5 محل ...
بیشتر
کانال آب خروار بهبهان که شامل فاضلاب شهری و صنعتی و روان آبها می باشد، به طول 7 کیلومتردر دشت بهبهان در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده و از نظر منابع آبی محدود می باشد، لذا حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلوده شدن آن از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی میزان آلودگی کانال آب خروار بهبهان و تاثیر آلودگی احتمالی بر رودخانه مارون، از 5 محل در مسیر کانال و یک نقطه در مکان ورود به رودخانه مارون نمونه برداری انجام گرفت. نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر سنگین As، Fe، Pb، Se، Zn، Mn، Cr، آنیون های Cl-، SO42-، NO3-، CO2-، HCO3-، و کاتیون های Ca2+، Na+، Mg2+، K+، و پارامترهای مهم کیفی آب شامل pH، EC و TDS مورد آنالیز قرار گرفتند. میزان pH در همه نمونه ها در حد استاندارد آب آشامیدنی WHO و استاندارد فاضلاب خروجی تخلیه به آب های سطحی و مصارف کشاورزی سازمان محیط زیست ایران می باشند. غلظت آنیون ها و کاتیون های اصلی در بیشتر نمونه ها مقدار بالاتر از حد مجاز استاندارد را نشان می دهد. روند تغییرات غلظت آنیونها به ترتیب-CO32<-NO3<SO42->CLˉ>Hco3ˉ، کاتیون ها Ca2+> Mg2+> k+ <Na+ و نیز غلظت عناصر سنگین به ترتیب Se>Mn>Fe> Zn> Cr> Pb >As می باشد. میزان EC، TDS و غلظت یون های SO42-، -HCO3، -CL، Ca2+،Mg2+،Na+ و k+، در نمونه برداشت شده از محل ورود آبخروار به رودخانه مارون بالاتر از حد استاندارد آب آشامیدنی WHO است، در حالیکه میزان نیترات و همچنین سایر عناصر سنگین در این نمونه، در حد مجاز استاندارد آب آشامیدنی WHO است. روند تغییرات یون های کلسیم و سولفات و کل جامدات محلول، در منطقه مورد مطالعه مشابه است، که می تواند نشان دهنده منبع مشترکی، مانند انحلال کانی های ژیپس، کلسیت، انیدرید و همچنین ورود فاضلاب های شهری و صنعتی، برای این یون ها باشد. غلظت یونهای نیترات، سولفات و بیکربنات در مرکز شهر روند افزایشی دارد، که این امر را میتوان در اثر ورود فاضلاب غنی از مواد آلی دانست.
علوم زیستی دریا
امین محمدحسینی؛ صدیقه بطالب لویی؛ حکیمه امانی پور
چکیده
شرایط کنونی آلودگی آب های شیرین نگران کننده است و با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین و افزایش جمعیت وگسترش شهر ها و توسعه صنعت و کشاورزی در اطراف رودخانه ها، استفاده صحیح از منابع موجود ضروری است. فلزات یکی از آلاینده های غیر قابل تجزیه و مهم میباشند که در آب، رسوبات و موجودات زنده وجود دارند. این عناصر هم در منابع طبیعی، هوازدگی ...
بیشتر
شرایط کنونی آلودگی آب های شیرین نگران کننده است و با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین و افزایش جمعیت وگسترش شهر ها و توسعه صنعت و کشاورزی در اطراف رودخانه ها، استفاده صحیح از منابع موجود ضروری است. فلزات یکی از آلاینده های غیر قابل تجزیه و مهم میباشند که در آب، رسوبات و موجودات زنده وجود دارند. این عناصر هم در منابع طبیعی، هوازدگی سنگهای معدنی و نشت از خاک، و هم در منابع انسان ساخت حضور دارند. در این مطالعه از 5 ایستگاه مختلف در طول یک دوره هفت ماهه در بازه های زمانی مختلف از آب رودخانه کارون جمعا 45 نمونه برداشته شد و توسط دستگاه جذب اتمی مقادیر سرب، جیوه و کادمیوم نمونه ها آنالیز گردید. نتایج نشان میدهد که بیشترین مقدار آلودگی مربوط به نمونه های ایستگاه شماره 1 است که در بالای سد گتوند قرار دارد و کمترین میزان آلودگی به فلزات سنگین مربوط به نمونه های ایستگاه شماره 5 است. هر چقدر به سمت پایین رودخانه میرویم، ایستگاه شماره 5، از مقدار این آلودگی کاسته میشود. باتوجه به نتایج حاصل از شاخصهای مختلف از قبیل شاخص فلزی (MI)، شاخص آلودگی فلزات سنگین (HPI) و درجه ی آلودگی (Cdeg) نیز بیانگر این است که آب رودخانه کارون در منطقه مورد مطالعه آلوده به فلزات سنگین است، برخی از نمونهها دارای آلودگی متوسط و برخی درجه آلودگی بالایی دارند و از نظر آشامیدن دارای مشکل است. تحلیل های آماری نیز حاکی از آن است که آلودگی رودخانه کارون از یک منبع نیست و میتوان سنگ شناسی منطقه (عامل طبیعی) که باید ریشه آن را در سازندهای بالادست سد گتوند جستجو کرد و همچنین فعالیت های انسانی در منطقه (عوامل انسان زاد) را به عنوان عوامل اصلی آلودگی نام برد.
علوم غیرزیستی دریا
عباس مدحجی؛ یدالله نیکپور قنواتی؛ آرش لرکی؛ فواد بوعذار
چکیده
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونهبرداری از بازار ماهیفروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهیهای سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج بهدستآمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، ...
بیشتر
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونهبرداری از بازار ماهیفروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهیهای سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج بهدستآمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، در همه نمونههای موردمطالعه بیشتر بود. روند تغییر غلظت برای سایر فلزات سنگین در بافت عضله ماهیان و میگو Metapenaeus affinis به ترتیب Zn>Cu > Ni> Pb> Cd مشاهده شد. بیشترین غلظت فلزات Cd و Pb در ماهی شوریده و کفشک با 19/0 و 24/0 میکروگرم بر گرم و برای فلزات Fe و Zn در ماهی شوریده به ترتیب برابر با 14/14 و 42/8 میکروگرم بر گرم و برای کفشک ماهی همین فلزات با به ترتیب با غلظت 9/20 و 98/9 اندازه گیری شد. غلظت آهن و روی در میگو 13/32 و 18/15 میکروگرم بر گرم، در ماهی سرخو غلظت نیکل 29/0 میکروگرم بر گرم و در آخر، بیشترین غلظت فلز Pb در ماهی کفشک با 24/0 میکروگرم بر گرم مشاهده شد. بیشترین میزان آلودگی در میگو و با فلز Feبا غلظت 13/32 میکروگرم بر گرم بدست آمد. در حالی، که کمترین میزان آلودگی در ماهی حلوا سفید مشاهده شد. دلیل این امر نیز، وجود میزان کادمیم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود.
علوم غیرزیستی دریا
محسن رضایی؛ علیرضا زراسوندی؛ مجید حیدری؛ علی اژدری
چکیده
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمی فلزات سنگین در آب خروجی تعداد 16 چشمه شور عمده استان خوزستان شامل چشمه پیرموسی، چشمه های دوگانه گره بردی، چشمه های سه گانه قلعه مدرسه، بتوند، کوه زر، عقیلی، کوه سالن (هفت تنان)، قاسم آباد، ایسپره، گرو، دوبلوطان و چشمه های منطقه رامشیر مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمده چشمه های مورد بررسی پس از ورود به کارون ...
بیشتر
در این مطالعه ویژگی های ژئوشیمی فلزات سنگین در آب خروجی تعداد 16 چشمه شور عمده استان خوزستان شامل چشمه پیرموسی، چشمه های دوگانه گره بردی، چشمه های سه گانه قلعه مدرسه، بتوند، کوه زر، عقیلی، کوه سالن (هفت تنان)، قاسم آباد، ایسپره، گرو، دوبلوطان و چشمه های منطقه رامشیر مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمده چشمه های مورد بررسی پس از ورود به کارون در نهایت به خلیج فارس تخلیه میشوند. بررسی ها نشان میدهد به استثناء چشمه های منطقه رامشیر و چشمه گرو که به ترتیب در سازندهای میشان و آسماری رخنمون دارند، مظهر کلیه چشمه های شور استان خوزستان در سازند تبخیری گچساران واقع شده است. دبی حداکثر این چشمه های از کمینه 2 L/Sec (چشمه های رامشیر و قلعه مدرسه) تا بیشینه 330 L/Sec (چشمه گرو) متغیر می باشد.
علوم زیستی دریا
نرگس بدری؛ نرگس امراللهی بیوکی؛ محمد شریف رنجبر
چکیده
غلظت کشندگی متوسط (LC50 96h)میزان حساسیت و پتانسیل ماندگاری موجودات را در برابر آلایندهها از جمله فلزات سنگین مشخص میکند. در طی این مطالعه میزان غلظت کشندگی متوسط نیترات سرب (Pb NO3) بر خرچنگ منزوی Diogenes avarus طبق روش استاندارد O.E.C.D، به صورت ساکن و به مدت 96 ساعت تعیین گردید. 105 قطعه خرچنگ منزوی D. avarus با میانگین وزنی 01/0±19/0 گرم در 5 تیمار (75، ...
بیشتر
غلظت کشندگی متوسط (LC50 96h)میزان حساسیت و پتانسیل ماندگاری موجودات را در برابر آلایندهها از جمله فلزات سنگین مشخص میکند. در طی این مطالعه میزان غلظت کشندگی متوسط نیترات سرب (Pb NO3) بر خرچنگ منزوی Diogenes avarus طبق روش استاندارد O.E.C.D، به صورت ساکن و به مدت 96 ساعت تعیین گردید. 105 قطعه خرچنگ منزوی D. avarus با میانگین وزنی 01/0±19/0 گرم در 5 تیمار (75، 100، 125، 150، 175، 200 میکروگرم بر لیتر سرب) با سه تکرار به همراه یک تیمار شاهد قرار گرفت (15 قطعه خرچنگ منزوی در هر تیمار). پارامترهای موثر فیزیکی و شیمیایی آب از جمله pH، سختی کل، اکسیژن محلول و درجه حرارت در طول دوره آزمایش کنترل گردید. در نهایت میزان غلظت کشندگی متوسط (LC50 96h) سرب با استفاده از برنامه آماری Probit analysis محاسبه شد و مقدار آن معادل با 045/184میکروگرم بر لیتر بود. همچنین به وسیلهی برنامه آماری SPSS میزان LC10،LC50 ، LC90 24، 48، 72 و 96 ساعت نیز محاسبه گردید؛ نتایج نشان داد که هر چقدر زمان افزایش پیدا میکند، غلظت کمتری از سرب لازم است تا باعث ایجاد مرگ و میر در خرچنگ منزوی D. avarus شود، همچنین درصد مرگ و میر با افزایش مدت زمان مواجهه خرچنگ با سرب و افزایش غلظت آن افزایش یافت. تغییرات رفتاری مشاهده شده در خرچنگهای منزوی D. avarus در طی دورهی آزمایش شامل عدم تعادل در راه رفتن، کاهش فعالیت و جنبش، حرکت آهسته، عدم تحریکپذیری و همچنین تغییر رنگ در ناحیهی شکم بود.
علوم زیستی دریا
مهرشاد بهادر؛ عباس مرادی؛ ابوالفضل ناجی
چکیده
لذا، برای تعیین درجه آلودگی و کیفیت زیستمحیطی رسوبات منطقه، نمونههای رسوب سطحی (5-0 سانتیمتر) از 4 ایستگاه جمعآوری شدند. در هر ایستگاه، سه نمونه رسوب سطحی جمعآوری و غلظت فلزات سنگینبا استفاده از اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله اندازهگیری شد.سپسشاخصهایی همچون شاخص بار آلودگی و شاخص ریسک اکولوژیکی برای هر یک از ایستگاههای نمونهبرداری ...
بیشتر
لذا، برای تعیین درجه آلودگی و کیفیت زیستمحیطی رسوبات منطقه، نمونههای رسوب سطحی (5-0 سانتیمتر) از 4 ایستگاه جمعآوری شدند. در هر ایستگاه، سه نمونه رسوب سطحی جمعآوری و غلظت فلزات سنگینبا استفاده از اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله اندازهگیری شد.سپسشاخصهایی همچون شاخص بار آلودگی و شاخص ریسک اکولوژیکی برای هر یک از ایستگاههای نمونهبرداری و منطقه مورد مطالعه برآوردهشده است.نتایجPLIنشان داد که بار یا غلظت فلزات سنگین نزدیک به غلظت زمینه است و آلودگی خاصی ایجاد نمیکنند. تمام ایستگاهها نیز ریسک اکولوژیکی کمی داشتند.همچنین مقادیر متوسط فلزات سنگین مذکور در منطقه مورد مطالعه با استانداردهای کیفیت رسوب مقایسه شدهاند. مقادیر نیکل از حد معمول این استانداردها در هر دو سطح تجاوز نموده واثرات مضر زیادی برای آبزیان و جوامع بیولوژیک دارد؛در حالیکه غلظت فلزات روی وسرب در رسوبات منطقه مورد مطالعه تهدید خاصی برای موجودات مختلف ایجاد نمیکنند.در ادامه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آنالیز خوشهای، میزان ارتباط و همبستگی بین مقادیر فلزات مذکور بررسی شد.حداکثر مقدار همبستگی، بین فلزات آهن و نیکل (r=0.838; p
علوم زیستی دریا
فرناز شیبانی فر؛ ثمر مرتضوی؛ میر مهرداد میرسنجری
چکیده
در سالهای اخیر نگرانی در مورد آثار دراز مدت فلزات سنگین به عنوان آلایندههای محیط زیستی افزایش یافته است. فلزات سنگین در محیط زیست میتوانند تأثیرات جدی را در پایداری بومسازگانها به وجود آورند. مطالعهی حاضر به اندازهگیری غلظت فلزات سنگین از جمله روی، مس، سرب و کادمیوم در بافت پر 20 قطعه اگرت بزرگ در ذخیرهگاه زیستکرهی ...
بیشتر
در سالهای اخیر نگرانی در مورد آثار دراز مدت فلزات سنگین به عنوان آلایندههای محیط زیستی افزایش یافته است. فلزات سنگین در محیط زیست میتوانند تأثیرات جدی را در پایداری بومسازگانها به وجود آورند. مطالعهی حاضر به اندازهگیری غلظت فلزات سنگین از جمله روی، مس، سرب و کادمیوم در بافت پر 20 قطعه اگرت بزرگ در ذخیرهگاه زیستکرهی حرا در سال 1391 پرداخت. نتایج نشان داد که در میانگین غلظت فلزات سنگین در بافت پر بین جنس نر و ماده اختلاف معنیدار آماری وجود دارد (05/0p
علوم زیستی دریا
مرتضی ضیاءالدینی؛ علی مهدی نیا؛ زهرا یوسفیان پور
چکیده
نرم تنان به دلیل توزیع جغرافیایی گسترده، فراوانی بالا در محیط بستر دریا، جذب انتخابی یون های خاص و طبیعت ساکن خود، به طور قابل ملاحظه ای برای شاخص بودن زیستی مناسب می باشند. کیتون، نرم تنی از شاخه ی بسپار صدفیان است و گونه ی lamyi آن روی صخره های ساحلی خلیج چابهار به وفور یافت می شود. بر اساس مطالعات صورت گرفته، این موجود می تواند به عنوان ...
بیشتر
نرم تنان به دلیل توزیع جغرافیایی گسترده، فراوانی بالا در محیط بستر دریا، جذب انتخابی یون های خاص و طبیعت ساکن خود، به طور قابل ملاحظه ای برای شاخص بودن زیستی مناسب می باشند. کیتون، نرم تنی از شاخه ی بسپار صدفیان است و گونه ی lamyi آن روی صخره های ساحلی خلیج چابهار به وفور یافت می شود. بر اساس مطالعات صورت گرفته، این موجود می تواند به عنوان یک شاخص بالقوه برای سلامت بوم سازگان معرفی گردد، از این رو در این تحقیق نرم تن Chiton lamyi انتخاب شد تا میزان تجمع فلزات کادمیم، مس، آرسنیک و جیوه روی آن در خلیج چابهار مورد بررسی قرار گیرد. نمونه برداری آب و کیتون از چهار ایستگاه مد نظر انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و عملیات آماده سازی و هضم شیمیایی نمونه ها توسط اسید نیتریک، میزان این فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی (بخار سرد برای جیوه و کوره گرافیتی برای سایر فلزات) اندازه گیری شد. در ادامه با استفاده از داده های بدست آمده، فاکتور تجمع زیستی برای هر فلز بطور جداگانه محاسبه گردید که در این میان بیشترین مقدار فاکتور تجمع زیستی مربوط به فلز کادمیوم در ایستگاه 4 (دریا بزرگ) (02/0±34/136) و کمترین آن مربوط به جیوه در ایستگاه 2 (ساحل دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی) (02/0±88/1) به دست آمد. پس از تحلیل های آماری نتایج، مشخص شد که این نرم تن می تواند به عنوان شاخص زیستی این آلاینده ها در سواحل خلیج چابهار معرفی گردد.
علیرضا صفاهیه؛ ساحل پاکزاد توچایی؛ محمدتقی رونق؛ بیتا ارچنگی؛ محمدعلی حمزه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 15-25
چکیده
فلزات سنگین در محیط های دریایی از دو منبع طبیعی و انسانی منشأ می گیرند. از پدیده های طبیعی تأثیرگذار بر غلظت فلزات سنگین پدیده مونسون است. مونسون با افزایش بارندگی و آبشویی سواحل و بر هم زدن لایه های آب می تواند بر غلظت عناصر اثر داشته باشد. در سال 1389 این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین Cd، Cu،Ni،PbوZnدر ...
بیشتر
فلزات سنگین در محیط های دریایی از دو منبع طبیعی و انسانی منشأ می گیرند. از پدیده های طبیعی تأثیرگذار بر غلظت فلزات سنگین پدیده مونسون است. مونسون با افزایش بارندگی و آبشویی سواحل و بر هم زدن لایه های آب می تواند بر غلظت عناصر اثر داشته باشد. در سال 1389 این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین Cd، Cu،Ni،PbوZnدر رسوب سواحل جزر و مدی چابهار صورت گرفت. نمونه برداری از رسوب ایستگاه های گواتر، بریس، رمین، چابهار، تیس و پزم در فصل های پیش مونسون، مونسون و پس از مونسون (به ترتیب در اردیبهشت، مرداد و آبان) در هنگام جزر انجام شد. غلظت فلزات بعد از آماده سازی نمونه ها، توسط دستگاه جذب اتمیاندازه گیری گردید. غلظت فلزات Cd، Cu، Ni، Pb و Zn به ترتیب 36/0، 97/4، 14/17، 88/8 و 93/24 میکروگرم بر گرم بر وزن خشک اندازه گیری شد. بر اساس نتایج عدم تفاوت غلظت Cd می تواند ناشی از تأثیرپذیری این فلز از منابع منطقه ای باشد. روند افزایش غلظت Cu و Zn رسوب از پیش مونسون به پس از مونسون نیز می تواند ناشی از بارندگی و آشفتگی رسوبات ساحلی باشد. همچنین افزایش غلظت Pb از پیش مونسون به پس از مونسون به دلیل تمایل این فلز به نشست سریع و رسوب گذاری بوده که در طی این فصول در اثر شستشو و جاری شدن آبهای ساحلی و از سرگیری مجدد فعالیت شناورها در پس از مونسون غلظت Pb افزایش می یابد.
میترا چراغی؛ علی دادالهی سهراب؛ علیرضا صفاهیه؛ کمال غانمی؛ عبدالمجید دورقی
دوره 11، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 46-56
چکیده
پاکسازی اکوسیستم ها از فلزات سنگین به دلیل عدم تجزیه بیولوژیکی این عناصر، امری ضروری میباشد. این مطالعه به منظور ارزیابی قابلیت رویشگاههای مانگرو در جذب فلزات سنگین (مس، سرب، نیکل ،کادمیوم و روی) از محیط انجام گردید. بدین منظور نمونه برداری از برگ و ریشهی گیاه حرا و رسوبات رویشگاه های حرا در منطقهی بندر امام خمینی در فصل زمستان ...
بیشتر
پاکسازی اکوسیستم ها از فلزات سنگین به دلیل عدم تجزیه بیولوژیکی این عناصر، امری ضروری میباشد. این مطالعه به منظور ارزیابی قابلیت رویشگاههای مانگرو در جذب فلزات سنگین (مس، سرب، نیکل ،کادمیوم و روی) از محیط انجام گردید. بدین منظور نمونه برداری از برگ و ریشهی گیاه حرا و رسوبات رویشگاه های حرا در منطقهی بندر امام خمینی در فصل زمستان 1389صورت گرفت. نمونههای برگ و ریشه گیاه در مخلوطی از اسید نیتریک غلیظ و پراکسیدهیدروژن (1:5) و نمونه های رسوب در مخلوطی از اسید نیتریک غلیظ و اسید پرکلریک غلیظ (1:4) هضم شدند و غلظت فلزات در آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازهگیری گردید. میانگین غلظت مس در ایستگاه های مختلف در رسوب، ریشه و برگ به ترتیب 06/29، 3/11 و 36/6، سرب 68/23، 87/11 و55/9، نیکل 49/97، 35/7 و 01/5، کادمیوم 62/5، 27/3 و 64/2 و روی 97/79، 07/32 و 86/18 میکروگرم بر گرم وزن خشک اندازه گیری شد. به طور کلی بر اساس نتایج بدست آمده، میانگین غلظت فلزات در رسوبات منطقه از رسوبات جهانی و پوسته زمین پایین تر بوده است. همچنین بر اساس محاسبه شاخص آلودگی فلزی در این مطالعه، رویشگاه 1 بیشترین غلظت فلزات را دارا بود.
مصطفی اله وردی؛ علی دادالهی سهراب؛ علیرضا صفاهیه؛ احمد سواری
دوره 10، شماره 4 ، دی 1390، ، صفحه 55-66
چکیده
توانایی دو گونه جلبک ماکروسکوپی Ulva intestinalis و Sargassum angustifoliumدر تجمع زیستی فلزات سنگین نیکل، کادمیم، مس و سرب و امکان استفاده از محتوای کلروفیل آنها به عنوان شاخص استرس فلزی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه های جلبک و رسوب از 4 ایستگاه ساحلی در محدوده استان بوشهر، در طی دو فصل سرد (بهمن ماه 1387) و گرم (تیر ماه 1388) جمع آوری گردید. فلزات سنگین با کمک ...
بیشتر
توانایی دو گونه جلبک ماکروسکوپی Ulva intestinalis و Sargassum angustifoliumدر تجمع زیستی فلزات سنگین نیکل، کادمیم، مس و سرب و امکان استفاده از محتوای کلروفیل آنها به عنوان شاخص استرس فلزی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه های جلبک و رسوب از 4 ایستگاه ساحلی در محدوده استان بوشهر، در طی دو فصل سرد (بهمن ماه 1387) و گرم (تیر ماه 1388) جمع آوری گردید. فلزات سنگین با کمک اسیدنیتریک غلیظ و داغ (65 درصد)، استخراج و به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شدند. استخراج و اندازه گیری کلروفیل جلبکها نیز با کمک استون (90 درصد) و دستگاه اسپکتروفوتومتر صورت پذیرفت. میانگین غلظت فلزات نیکل، کادمیم، مس و سرب در رسوبات به ترتیب 17/32، 38/6، 90/6 و 96/45 میکروگرم در گرم وزن خشک، در جلبک U.intestinalis به ترتیب 27/29، 08/4، 78/6 و 08/32 میکروگرم در گرم وزن خشک و در جلبک S.angustifolium به ترتیب 00/15، 78/3، 13/5 و 30/18 میکروگرم در گرم وزن خشک به دست آمد. ضرایب همبستگی پیرسون بین غلظت سرب در رسوبات و جلبک U.intestinalis و همچنین بین غلظت سرب و کادمیم در رسوبات و جلبک S.angustifolium معنی دار بود. نتایج نشان داد که جلبک U.intestinalis در مقایسه با جلبک S.angustifoliumتوانایی بیشتری برای تجمع زیستی فلزات سنگین دارد و جلبک قهوه ای S. angustifolium، حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات غلظت فلزات دارد. نتایج نشان داد که تغییرات غلظت کلروفیل در جلبک S.angustifolium بهتر می تواند تغییرات غلظت فلزات سنگین در محیط را انعکاس بدهد. همچنین به نظر می رسد تغییرات نسبت کلروفیل ها در هر دو گونه جلبکی (b/a و c/a) تغییرات غلظت فلزات سنگین را در مقایسه با تغییرات غلظت هر یک از کلروفیلهای a، b و c، بهتر منعکس کرده باشد.
علی عظیمی؛ علیرضا صفاهیه؛ علی دادالهی سهراب؛ حسین ذوالقرنین؛ احمد سواری
دوره 10، شماره 3 ، مهر 1390، ، صفحه 23-32
چکیده
فلزات سنگین بهدلیل پایداری زیاد با تجمع در بافتهای آبزیان، قابل انتقال به سطوح مختلف غذایی و در نهایت انسان می باشند و بهاین ترتیب باعث بروز پیامدهای خطرناک آلودگی به این فلزات میشوند. بندر امام خمینی بزرگترین بندر ایران واقع در شمال غرب خلیج فارس میباشد که تردد فراوان کشتیها در این بندر و همچنین وجود صنایع مختلف بهخصوص ...
بیشتر
فلزات سنگین بهدلیل پایداری زیاد با تجمع در بافتهای آبزیان، قابل انتقال به سطوح مختلف غذایی و در نهایت انسان می باشند و بهاین ترتیب باعث بروز پیامدهای خطرناک آلودگی به این فلزات میشوند. بندر امام خمینی بزرگترین بندر ایران واقع در شمال غرب خلیج فارس میباشد که تردد فراوان کشتیها در این بندر و همچنین وجود صنایع مختلف بهخصوص صنایع پتروشیمی در اطراف این بندر سبب تخلیه ناپاکیهای فراوان آلی و معدنی از جمله فلزات سنگین به این منطقه میشود. در این مطالعه بهمنظور آگاهی از سطوح فلزات سنگیندر بافت نرم دوکفهای Crassostrea gigas، نمونهبرداری از صدفهای متصل به اسکلههای بندر امام خمینی در اسفند ماه 1388 در 5 ایستگاه بهصورتی که کل منطقه بندر امام خمینی پوشش داده شود به نامهای اسکله پتروشیمی، داک سرسره، اسکله 15، اسکله 28 و اسکله 33 انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و عملیات آماده سازی و هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک، میزان فلزات سنگین نمونهها توسط دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی (AAS) اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد که میانگین سطوح جیوه، کادمیوم، سرب و مس در بافت نرم دوکفهایهای جمعآوری شده از ایستگاههای مختلف بهترتیب 97/2±12/3، 62/3±56/7، 30/3±1/7 و 17/66±57/440 میکروگرم بر گرم وزن خشک میباشد. مقایسه آماری میزان فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و مس در دوکفهایهای مربوط به ایستگاههای مختلف اختلافات معنیداری را نشان داد (05/0P<). مقایسه مقادیر این فلزات با استانداردهای بینالمللی نشان داد که میزان هر چهار فلز سنگین در صدفهای منطقه بندر امام بالاتر از حد استانداردهای بینالمللی میباشد. با توجه به فعالیتهای پتروشیمی بندر امام و سایر صنایع فعال در منطقه، پایش زیست محیطی مداوم فلزات سنگین در منطقه لازم به نظر میرسد.
فاطمه عین الهی؛ علیرضا صفاهیه؛ علی دادالهی سهراب؛ احمد سواری
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1390، ، صفحه 10-25
چکیده
یکی از راه های مناسب برای مطالعه آلودگی دریا به فلزات سنگین مطالعه رسوبات و بی مهرگان ساکن مخصوصاً دو کفه ایها می باشد. بمنظور آگاهی از سطح ناپاکی رسوب و دوکفه ای Saccostrea cucullata در سواحل چابهار نسبت به فلزات سنگین (مس، سرب و نیکل) نمونه های رسوب و صدف مورد نظر از پنج ایستگاه (شامل گواتر، بریس، رمین، شهید بهشتی و تیس) برداشت شدند. نمونه ها ...
بیشتر
یکی از راه های مناسب برای مطالعه آلودگی دریا به فلزات سنگین مطالعه رسوبات و بی مهرگان ساکن مخصوصاً دو کفه ایها می باشد. بمنظور آگاهی از سطح ناپاکی رسوب و دوکفه ای Saccostrea cucullata در سواحل چابهار نسبت به فلزات سنگین (مس، سرب و نیکل) نمونه های رسوب و صدف مورد نظر از پنج ایستگاه (شامل گواتر، بریس، رمین، شهید بهشتی و تیس) برداشت شدند. نمونه ها در اسید غلیظ هضم شد و میزان فلزات مذکور در رسوب و بافت های مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که غلظت عناصر مس، سرب و نیکل در رسوب به ترتیب 96/16-87/15، 79/15-98/10 و 10/17-39/12 میکروگرم بر گرم، بافت نرم صدف به ترتیب 93/289-96/84، 26/5-83/3 و 19/7-05/6 میکرو گرم بر گرم و در بافت سخت نیز به ترتیب 67/16-83/13، 93/14-32/11 و 97/7-47/5 میکرو گرم بر گرم در وزن خشک می باشد. غلظت فلزات سرب و نیکل در رسوب و بافت سـخت بطـور معنـی داری بیشتر از بافت نرم بود. فلز مس در بافت نرم صدف غلظت بالاتری داشت (05/0P<). از نتایج استنباط میشود که تجمع فلزات در بافت های مختلف صدف احتمالاً بر اساس ضروری بودن فلزات می باشد. در بین فلزات مورد مطالعه تنها غلظت سرب در بین رسوب ایستگاههای مختلف اختلاف معنی داری داشت (05/0P<). بنظر میرسد که این فلز بیشتر از فعالیت های انسانی منشا میگیرد، حال آنکه فلزات مس و نیکل احتمالا منشا طبیعی داشته باشند. در بین ایستگاههای بررسی شده ایستگاه رمین دارای بیشترین غلظت فلزات مس، سرب و نیکل در بافت های سخت و نرم صدف در بین ایستگاه های مختلف بودند. مقایسه غلظت های بدست آمده با استانداردهای موجود نشان داد که غلظت این فلزات نمی تواند برای حیات آبزیان خطر ساز باشد.