علوم غیر‌زیستی دریا
عباس مدحجی؛ یدالله نیکپور قنواتی؛ آرش لرکی؛ فواد بوعذار
چکیده
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونه‌برداری از بازار ماهی‌فروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهی‌های سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج به‌دست‌آمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، ...
بیشتر
سنجش فلزات سنگین در آب، رسوب و ماهیان، همیشه معیاری برای سنجش آلودگی محیط و میزان تأثیر آن بر اکوسیستم انسانی بوده است. در این پژوهش نمونه‌برداری از بازار ماهی‌فروشان خرمشهر صورت گرفت و از عضله ماهی‌های سرخو، شوریده، زبان، کفشک، حلوا سفید و میگو نمونه برداری انجام گرفت. طبق نتایج به‌دست‌آمده، غلظت فلز سنگین Fe نسبت به سایر فلزات، در همه نمونه‌های موردمطالعه بیشتر بود. روند تغییر غلظت برای سایر فلزات سنگین در بافت عضله ماهیان و میگو Metapenaeus affinis به ترتیب Zn>Cu > Ni> Pb> Cd مشاهده شد. بیشترین غلظت فلزات Cd و Pb در ماهی شوریده و کفشک با 19/0 و 24/0 میکروگرم بر گرم و برای فلزات Fe و Zn در ماهی شوریده به ترتیب برابر با 14/14 و 42/8 میکروگرم بر گرم و برای کفشک ماهی همین فلزات با به ترتیب با غلظت 9/20 و 98/9 اندازه گیری شد. غلظت آهن و روی در میگو 13/32 و 18/15 میکروگرم بر گرم، در ماهی سرخو غلظت نیکل 29/0 میکروگرم بر گرم و در آخر، بیشترین غلظت فلز Pb در ماهی کفشک با 24/0 میکروگرم بر گرم مشاهده شد. بیشترین میزان آلودگی در میگو و با فلز Feبا غلظت 13/32 میکروگرم بر گرم بدست آمد. در حالی، که کمترین میزان آلودگی در ماهی حلوا سفید مشاهده شد. دلیل این امر نیز، وجود میزان کادمیم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود.
علوم زیستی دریا
زهرا یاراحمدی؛ بیتا ارچنگی؛ احمد سواری؛ سید محمد باقر نبوی
چکیده
هدف از این تحقیق توصیف مورفولوژیکی و بررسی فیلوژنی گونه‌ی Ornithocercus magnificus در آبهای بندرعباس می باشد. جنس Ornithocercus یک داینوفلاژله هتروتروف از خانواده‌ی Dinophysaceae است. نمونه‌ها با تور فیتوپلانکتون گیری استاندارد مجهز به فلومتر و با اندازه چشمه 20 میکرومتر از آبهای سطحی جمع آوری شد. نمونه‌های پلانکتونی، تحت میکروسکوپ اینورت مشاهده و شناسایی ...
بیشتر
هدف از این تحقیق توصیف مورفولوژیکی و بررسی فیلوژنی گونه‌ی Ornithocercus magnificus در آبهای بندرعباس می باشد. جنس Ornithocercus یک داینوفلاژله هتروتروف از خانواده‌ی Dinophysaceae است. نمونه‌ها با تور فیتوپلانکتون گیری استاندارد مجهز به فلومتر و با اندازه چشمه 20 میکرومتر از آبهای سطحی جمع آوری شد. نمونه‌های پلانکتونی، تحت میکروسکوپ اینورت مشاهده و شناسایی گردید. سپس قطعه ژنی SSU rDNA از سلولهای جداگانه با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز به روش Single-cell تکثیر و توالی SSU rDNA برای سویه ی ایرانی این گونه تعیین گردید. آنالیزهای فیلوژنی به روش های بیشینه صرفه جویی و حداکثر درست نمایی انجام شد. در این تحقیق؛ دو توالی SSU rDNA جدید از گونه O. magnificus برای نخستین بار گزارش و در بانک ژنی ثبت شد. بررسیهای ریخت شناسی نشان داد که سلول های جدا شده از آبهای بندرعباس O. magnificus است. به طور کلی نتایج نشان داد؛ نتایج شناسایی های مورفولوژیکی گونه‌ی O. magnificus با نتایج مولکولی این تحقیق مطابقت داشت. تجزیه و تحلیلهای فیلوژنتیک، توالی‌های ایزولهی ایرانی را با توالی های O. magnificus گروه بندی کرده و با سایر اعضای این جنس به عنوان گروه خواهری یک کلاد تک تبار تشکیل دادند. جنس Histioneis نزدیکترین وابستگان به این جنس هستند.
علوم زیستی دریا
کبری جلالی؛ بابک دوست شناس؛ احمد سواری؛ نسرین سخایی
چکیده
انتقال گونه های بیگانه ی مهاجم توسط آب توازن کشتی ها یکی از مهمترین تهدیدهای اکوسیستم های آبی میباشد. در این مطالعه با هدف بررسی و شناسایی پاروپایان، آب توازن 10 فروند کشتی ورودی به بندر صادراتی مجیدیه ماهشهر در سال 1397 نمونه برداری شد. نمونه برداری زئوپلانکتون ها از هر کشتی با عبور دادن 100 لیتر آب‌توازن کشتی ها از تورپلانکتون ...
بیشتر
انتقال گونه های بیگانه ی مهاجم توسط آب توازن کشتی ها یکی از مهمترین تهدیدهای اکوسیستم های آبی میباشد. در این مطالعه با هدف بررسی و شناسایی پاروپایان، آب توازن 10 فروند کشتی ورودی به بندر صادراتی مجیدیه ماهشهر در سال 1397 نمونه برداری شد. نمونه برداری زئوپلانکتون ها از هر کشتی با عبور دادن 100 لیتر آب‌توازن کشتی ها از تورپلانکتون گیری با چشمه 50 میکرومتر و در سه تکرار صورت گرفت. همزمان فاکتورهای محیطی شامل اکسیژن محلول، اسدیته، دما و شوری آب توازن با 3 تکرار سنجیده شد. به طور کلی 56 گونه از پاروپایان شناسایی شدند. بیشترین تعداد گونه (36گونه) و همچنین بیشترین میانگین تراکم پاروپایان (104× 3/2 فرد در متر مکعب) مربوطه به کشتی ARGO1 از بندرعباس و کمترین میانگین تراکم (104×1 فرد در متر مکعب) و کمترین تعداد گونه (24) به ترتیب مربوط به کشتی PRECIGIOUS و GUNISHLI از بندر فجیره، امارات بود. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه بین کشتی‌های ورودی به بندر صادراتی مجیدیه از نظر میانگین تراکم پاروپایان اختلاف معنی دار نشان داد. همبستگی مثبت و معنی داری بین میانگین تراکم پاروپایان با دما و اکسیژن محلول دیده شد. تمامی گونه ها به جز گونه Oithona davisae قبلاً از آب های خلیج فارس گزارش شده بودند. گونه O. davisae فقط در کشتی CONSTANTINOS از بندر فجیره امارات مشاهده گردید. این گونه بومی آب های ساحلی شرق آسیا خصوصا اطراف ژاپن و چین است و در دریای سیاه، بخش مرکزی دریای مدیترانه و اخیراً در دریای اژه گزارش شده است. نتایج این تحقیق می تواند به ارزیابی خطر احتمالی ورود گونه‌های بیگانه و مهاجم جدید کمک نموده و در بهبود روش های مدیریت کمیت و کیفیت آب‌توازن کشتی ها اهمیت داشته باشد.
علوم انسانی دریا
محمد پاکدل؛ حامد محقق نیا؛ بهرام یوسفی؛ لنا عبدالخانی
چکیده
از آغاز شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون گفتمان های مختلفی برای مقابله با تهدیـدات و نیز تامین منافع ملی شکل گرفته است. منطقه خلیج فارس یکی از اولویت های جمهوری اسلامی ایران بوده است. استراتژی که برای تامین امنیت منطقه خلیج فارس مطرح است، بهکارگیری تئوری بازدارندگی است. استراتژی بازدارندگی باعث ایجاد توازن در مقابله با ایالات متحده ...
بیشتر
از آغاز شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون گفتمان های مختلفی برای مقابله با تهدیـدات و نیز تامین منافع ملی شکل گرفته است. منطقه خلیج فارس یکی از اولویت های جمهوری اسلامی ایران بوده است. استراتژی که برای تامین امنیت منطقه خلیج فارس مطرح است، بهکارگیری تئوری بازدارندگی است. استراتژی بازدارندگی باعث ایجاد توازن در مقابله با ایالات متحده امریکا و نیز کشورهای منطقه خلیج فارس و تامین و حفظ امنیت خلیج فارس و منافع ملی میگردد؛ چراکه سه کشور عربستان، امارات و بحرین تلاش میکنند تا مانع برقراری یک توافق امنیتی بین ایران و کشورهای خلیج فارس شوند و تلاش این کشورها این است که همواره پای آمریکا به خلیج فارس باز باشد تا به زعم خود مانع نفوذ ایران شوند. لذا به کارگیری استراتژی بازدارندگی جهت مقابله با عوامل بحران‌آفرین و بی‌ثبات کننده و ارتقای جایگاه ایران الزامی است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر باید گفت: تاثیر محیط امنیتی استراتژیک خلیج فارس بر سیستم بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران این است که اولاً استراتژی ما را به سمت استراتژی تدافعی برده و ثانیا سیستم بازدارندگی ما را به سمت بازدارندگی مثلثی و بازدارندگی شبکه ی رهنمون می کند. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی سیستم بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج فارس شده است.
علوم زیستی دریا
داریوش محمدی کیا؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ حسین محمد عسگری
چکیده
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) ...
بیشتر
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) شناسایی گردید. فیتوپلانکتون ها تا حد جنس شناسایی شدند، از رده دیاتومه31، از رده دینوفلاژله 11، از رده کلروفیسه 6 و از رده سیانوفیسه 4 جنس شناسایی شدند. میانگین (± خطای استاندارد) تراکم و شاخصهای سیمپسون، پایلو، شانون و مارگالف به ترتیب 63/9±6705/72 سلول در لیتر، 0/34± 0/82، 12/17±0/1، 9/19±9/0 و 0/38± 2/61 در فصل گرم و 53/2 ±13/ 5666 سلول در لیتر، 0/06± 0/77، 12/11±1/0، 9/17±1/0 و 0/43± 2/26 در فصل سرد به دست آمد. بیشترین میزان شباهت فیتوپلانکتونی فصلی بر اساس ضرایب سورنسن و جاکارد، به ترتیب 0/97 و 0/88 در فصول گرم و سرد بود. همبستگی معنی داری بین تنوع سیمپسون و شانون- وینر با شوری و فسفات مشاهده گردید. در حالیکه تراکم فیتوپلانکتون ها با شوری و pH همبستگی معنا داری نشان داد. نتایج نشان داد مناطق مورد مطالعه از نظر شرایط اکولوژیک دارای رتبه متوسط و جامعه فیتوپلانکتونی از تنوع و غنای نسبتاً خوبی برخوردار است.
علوم زیستی دریا
مریم معظمی؛ محمد علی سالاری علی‌آبادی؛ بیتا ارچنگی؛ حسین ذوالقرنین؛ احمد قاسمی
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع جمعیتی صدف مروارید ساز لب سیاه Pinctada persica در جزایرخارک، شیدور، هندورابی ولارک با تکیه بر روش PCR-RFLPصورت گرفت. در این راستا تعداد51 نمونه از مجموع هر4 ایستگاه و از عمق 6-1متری جمع آوری شد. استخراج DNA توسط روش CTAB انجام پذیرفت. از یک جفت آغازگرعمومی ژن سیتوکروم اکسیدازΙ برای انجام واکنش زنجیره‌ای پلیمراز استفاده ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوع جمعیتی صدف مروارید ساز لب سیاه Pinctada persica در جزایرخارک، شیدور، هندورابی ولارک با تکیه بر روش PCR-RFLPصورت گرفت. در این راستا تعداد51 نمونه از مجموع هر4 ایستگاه و از عمق 6-1متری جمع آوری شد. استخراج DNA توسط روش CTAB انجام پذیرفت. از یک جفت آغازگرعمومی ژن سیتوکروم اکسیدازΙ برای انجام واکنش زنجیره‌ای پلیمراز استفاده شد. هضم آنزیمی محصول PCR به طول 710 جفت باز، توسط 5 آنزیم محدودگر SfaNΙ ,HindIII ,Dde Ι ,Ava ΙΙ و Taq Ι صورت پذیرفت. قطعات حاصل از هضم آنزیمی پس از الکتروفورز بر روی ژل پلی اکریل آمید و رنگ آمیزی با نیترات نقره، ظاهر و عکس برداری گردید. طبق نتایج بدست آمده الگوی الکتروفورز هضم آنزیمی هر یک از 51 نمونه جمع آوری شده از 4 ایستگاه در سواحل شمالی خلیج فارس با هر کدام از 5 آنزیم بکار رفته یکسان میباشد. نتایج حاصله مؤید آن است که جمعیت صدف مروارید ساز لب سیاه مورد مطالعه از نظر این ژن کاملا همگن و بدون تنوع ژنتیکی است.
علوم زیستی دریا
عبداله گورانی؛ ایمان سوری نژاد؛ محسن صفایی؛ زهرا قاسمی
چکیده
عادات غذایی و شاخصهای تغذیه ای گربه ماهی زخمی ((Pay, 1877 Plicofollis tenuispinis طی یک دوره یکساله از خرداد ماه 95 تا اردیبهشت ماه 96 با نمونه برداری ماهانه حداقل 15 قطعه ماهی از آبهای ساحلی جزیره قشم در محدوده منطقه گوران بررسی شد. میانگین طول چنگالی ماهیها در کل دوره 52/2 ± 43/24 سانتیمتر بود. رابطه طول چنگالی و وزن کل ماهی بصورت W= 0.012 FL3.066 محاسبه شد که ...
بیشتر
عادات غذایی و شاخصهای تغذیه ای گربه ماهی زخمی ((Pay, 1877 Plicofollis tenuispinis طی یک دوره یکساله از خرداد ماه 95 تا اردیبهشت ماه 96 با نمونه برداری ماهانه حداقل 15 قطعه ماهی از آبهای ساحلی جزیره قشم در محدوده منطقه گوران بررسی شد. میانگین طول چنگالی ماهیها در کل دوره 52/2 ± 43/24 سانتیمتر بود. رابطه طول چنگالی و وزن کل ماهی بصورت W= 0.012 FL3.066 محاسبه شد که با توجه به مقدار b، نشان دهنده رشد ایزومتریک گربه ماهی زخمی میباشد. بیشترین مقدار شاخص گاستروسوماتیک در فصل بهار و کمترین مقدار این شاخص در فصل زمستان مشاهده شد. مقدار میانگین شاخص خالی بودن معده در کل دوره 91/15 ± 01/35 به دست آمد که نشان می دهد این ماهی در گروه آبزیان نسبتاً پرخور قرار می گیرد. ارزیابی نتایج به دست آمده از محاسبه شاخص خالی بودن معده بر اساس فصل نیز بیانگر آن است که کمترین مقدار شاخص خالی بودن معده که موید بیشترین تعداد معده های پر می باشد در فصل بهار است. ارزیابی شاخص ترجیح غذایی در کل دوره نشان داد که ماهیان 45/52 درصد، میگو 31/21 درصد، دوکفه ای 73/5 درصد و خرچنگ 91/4، نرمتنان 27/3، جلبک 81/0 درصد محتویات معده را تشکیل میدادند بنابراین ماهی ها غذای اصلی، میگو در اولویت دوم غذایی و خرچنگ، دوکفه ای ها، نرمتنان و جلبک شکارهای تصادفی میباشند. شاخص طول نسبی روده نیز 26/0 ± 08/2 محاسبه شد که بیان میکند گربه ماهی زخمی در آبهای ساحلی غرب جزیره قشم دارای رژیم غذایی همه چیز خواری میباشد.
علوم زیستی دریا
سعید فرهادی؛ حسین محمدعسگری؛ علی دادالهی سهراب؛ سید محمدجعفر ناظم السادات؛ سید حسین خزاعی
چکیده
پیش بینی ریزگردها نیز چون پیش بینی باد و باران نیاز به اطلاعات همدیدی سطح زمین، لایه های بالایی جو، نقشه های پیش یابی سطح زمین و سطوح فوقانی همین طور استفاده از رادار و ماهواره دارد. بر اساس همین ضرورت هدف از این پژوهش، استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس جهت تخمین عمق نوری ریزگردها در سطح خلیج فارس و براورد رابطه همبستگی خطی ...
بیشتر
پیش بینی ریزگردها نیز چون پیش بینی باد و باران نیاز به اطلاعات همدیدی سطح زمین، لایه های بالایی جو، نقشه های پیش یابی سطح زمین و سطوح فوقانی همین طور استفاده از رادار و ماهواره دارد. بر اساس همین ضرورت هدف از این پژوهش، استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس جهت تخمین عمق نوری ریزگردها در سطح خلیج فارس و براورد رابطه همبستگی خطی میان ریزگردهای جوی با اندازه گیری های زمینی می باشد. استخراچ داد های عمق نوری استفاده از کد دستوری تهیه شده در نرم افزار متلب صورت گرفت و ارزیابی داده های استخراجی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، شاخص RMSE و RMSD انجام گرفت. عمق نوری بدست آمده از پردازش تصویر در این مطالعه با عمق‌های نوری به‌دست آمده از شبکه آئرونت مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این ارزیابی‌ها نشان دهنده همبستگی بالا و معنی‌داری بین عمق نوری بدست آمده و عمق‌های نوری حاصل از شبکه آئرونت برقرار است(R2=0.99). باندهای 1.243 و 1.632 بهترین و مناسب ترین حالت را نمایش دادند. در تمامی ایستگاه‌ها مقدار AOD بدست آمده از تصویر ماهواره ای بزرگتر از مقدار AOD متناظر با آن در ایستگاه آئرونت می باشد و الگوریتم مورد استفاده دارای بیش برآورد است. علت این بیش برآورد را می‌توان استفاده از ذرات با شعاع موثرهای محدود دانست زیرا دامنه تحت پوشش این شعاع موثرها در توزیع اندازه ذرات لوگ‌نرمال محدود میشود. منابع خطا در بازیابی ذرات معلق، مانند خطای کالیبراسیون سنسور، آلودگی موجود در زاویه تابش، و یا تخمین نادرست از انعکاس آب تعریف شد.
علوم زیستی دریا
شهرام بذرافشان؛ نسرین سخایی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ عبدالعلی موحدی نیا
چکیده
آهدف از این تحقیق بررسی اکولوژیک و توصیف مراحل لاروی خرچنگ های منزوی یا آنومیوراها(Anomura) در خلیج فارس بوده که تا کنون تحقیقات محدودی در این خصوص صورت گرفته است. لارو خرچنگهای منزوی به عنوان ماکرو زئوپلانکتونها نقش تغذیه ای مهمی بین ماهی ها و سطوح پایین تر تغذیه ای ایفا می نمایند. در این تحقیق خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه ی Diogenes ...
بیشتر
آهدف از این تحقیق بررسی اکولوژیک و توصیف مراحل لاروی خرچنگ های منزوی یا آنومیوراها(Anomura) در خلیج فارس بوده که تا کنون تحقیقات محدودی در این خصوص صورت گرفته است. لارو خرچنگهای منزوی به عنوان ماکرو زئوپلانکتونها نقش تغذیه ای مهمی بین ماهی ها و سطوح پایین تر تغذیه ای ایفا می نمایند. در این تحقیق خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه ی Diogenes sp. از خرچنگهای منزوی و همچنین فراوانی آنها در مصب رودخانه بهمن شیر تعیین شده است. خرچنگ های منزوی گروهی از ده پایان هستند که دارای پراکنش جهانی اند و تا عمق 5000 متری آب نیز یافت می شوند. نمونه برداری از 7 ایستگاه در مصب رودخانه ی بهمن شیر از اسفند ماه 1389 تا مهرماه 1390 بصورت ماهانه انجام گردید. لاروهای خرچنگ های آنومیورا با استفاده از تور پلانکتون گیری با چشمه 300 میکرون جمع آوری گردید. همزمان فاکتورهای محیطی دما و شوری نیز مورد سنجش قرار گرفتند. طی این بررسی خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه Diogenes sp. شناسایی و تراکم این گونه نیز در ماه های نمونه برداری محاسبه شد. بیشترین تراکم لارو این گونه در اردیبهشت ماه با 4/3±3/12 فرد در مترمکعب به ثبت رسید. نتیجه حاصل از همبستگی اسپیرمن نشان داد که شوری موثرترین عامل محیطی در تراکم لاروی گونهDiogenes sp. در ماهها و ایستگاه های نمونه برداری می باشد(p
علوم زیستی دریا
مرجان ناصری کریم وند؛ یدالله نیکپور قنواتی؛ احمد تقوی مقدم؛ کمال غانمی
چکیده
ژلاتین عبارت است از یک پلی پپتید با وزن مولکولی بالا که از کلاژن بافت های پیوندی، پوست، استخوان و تاندون مشتق می شود. متداول ترین منبع تولید ژلاتین در دنیا استخوان گاو و خوک می باشد. ژلاتین از عروس دریایی Crambionella orsini خلیج فارس با موفقیت توسط قلیا استخراج شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت که ترکیب تقریبی، قدرت ژل، نقطه ...
بیشتر
ژلاتین عبارت است از یک پلی پپتید با وزن مولکولی بالا که از کلاژن بافت های پیوندی، پوست، استخوان و تاندون مشتق می شود. متداول ترین منبع تولید ژلاتین در دنیا استخوان گاو و خوک می باشد. ژلاتین از عروس دریایی Crambionella orsini خلیج فارس با موفقیت توسط قلیا استخراج شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت که ترکیب تقریبی، قدرت ژل، نقطه ژل شدن، نقطه ذوب شدن ژلاتین عروس دریایی بررسی شده است. ژلاتین عروس دریایی شامل 1/13% رطوبت، چربی 3/1٪، 4/2 % خاکستر، 2/78٪ پروتئین است. ژلاتین قدرت ژل 33کیلو پاسکال، نقطه ژل 18درجه سانتی گراد و نقطه ذوب 23درجه سانتی گراد را نشان داد. ژلاتین از زنجیره α1، زنجیره α2 ، زنجیره β و زنجیره γ تشکیل شده بود. ژلاتین عروس دریایی مانند ژلاتین ماهی خواص رئولوژیکی بالاتری نسبت به ژلاتین پستانداران نشان نداد. با این حال، می تواند در محصولات غذایی مختلف و لوازم آرایشی و بهداشتی که نیاز به استحکام ژل بالا ندارند، استفاده شود.
علوم غیر‌زیستی دریا
پرستو اکبری؛ مسعود صدری نسب؛ وحید چگینی؛ سید مصطفی سیادت موسوی
چکیده
جزرومد به عنوان یکی از منظم ترین تغییرات سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها محسوب میشود که به علت تأثیرگذاری بر الگوی جریان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نظر به نیازهای مهندسی و زیست محیطی در منطقه اقتصادی- صنعتی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان، اطلاع از ویژگی‌های جزرومدی این مناطق دارای اهمیت است. برای این منظور از مدل اقیانوسی FVCOM ...
بیشتر
جزرومد به عنوان یکی از منظم ترین تغییرات سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها محسوب میشود که به علت تأثیرگذاری بر الگوی جریان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نظر به نیازهای مهندسی و زیست محیطی در منطقه اقتصادی- صنعتی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان، اطلاع از ویژگی‌های جزرومدی این مناطق دارای اهمیت است. برای این منظور از مدل اقیانوسی FVCOM استفاده شده تا دامنه جزرومدی در منطقه شامل خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای عرب شبیه‌سازی گردد. این مدل از روش حجم محدود برای گسسته‌سازی معادلات هیدرودینامیکی بر روی شبکه مثلثی استفاده میکند. شبکه یکنواخت با تفکیک‌پذیری 5 کیلومتر در مدل به کار رفته است. مقادیر ثابت هشت مؤلفه روزانه و نیم‌روزانه در مرز باز به مدل اعمال گردید. به منظور اعتبارسنجی نتایج مدل، پس از اعمال آنالیز هارمونیک برروی خرو.جی‌های مدل در ایستگاه‌های مورد نظر، دامنه بدست آمده از این آنالیز با نتایج بدست آمده از انجام آنالیز برروی اطلاعات اندازه‌گیری موجود در این ایستگاه‌ها مقایسه گردید. با توجه به نتایج اندازه‌گیری و محاسبات مدل در این ایستگاه‌ها، ضمن شناسایی چهار مؤلفه جزرومدی اصلی، الگوی دامنه این مؤلفه‌ها در کل منطقه مدل‌سازی تعیین شد. همچنین با استفاده از دامنه مؤلفه‌های اصلی و تخمین فاکتور F در کل منطقه، نوع جزرومد در منطقه مورد مطالعه پیش بینی گردید. همچنین بررسی مقادیر بیشینه سرعت جزرومدی در منطقه‌ی مورد مطالعه نشان می‌دهد که مقدار این سرعت در دریای عمان و دریای عرب کمتر از m/s 1/0 است.
علوم زیستی دریا
هاله علی عابدی؛ سید محمد باقر نبوی؛ بابک دوست شناس؛ احمد سواری؛ محمدشریف رنجبر
چکیده
به منظور مطالعه برخی از پارامتر های بیواکولوژیک دلفین‌های موجود در منطقه بین جزایر قشم و هنگام از آبان ماه 1393 تا اواخر اردیبهشت ماه 1394 مطالعات میدانی بر روی گله‌های موجود در منطقه مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه با توجه به ثبت مشخصات مورفولوژیک افراد موجود در گله‌ها به شناسایی آنها و زمان جفت گیری یا فصل تولید مثل آنها پی برده ...
بیشتر
به منظور مطالعه برخی از پارامتر های بیواکولوژیک دلفین‌های موجود در منطقه بین جزایر قشم و هنگام از آبان ماه 1393 تا اواخر اردیبهشت ماه 1394 مطالعات میدانی بر روی گله‌های موجود در منطقه مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه با توجه به ثبت مشخصات مورفولوژیک افراد موجود در گله‌ها به شناسایی آنها و زمان جفت گیری یا فصل تولید مثل آنها پی برده شد. همچنین پراکنش و اندازه جمعیت آنها نیز مورد بررسی قرار گرفت. تمامی یافتهها توسط عکس و فیلم ثبت گردید. همچنین با تهیه یک پرسشنامه نسبت به جمع آوری اطلاعات محلی اقدام شد. در این مطالعه گونهای از دلفینها به نام دلفین بینی بطری اقیانوس آرام و هند (Tursiops aduncus) شناسایی گردید. همچنین زمان زاد آوری این گونه در فصل بهار و در فروردین ماه به ثبت رسید. بر اساس مشاهدات میدانی میانگین تعداد دلفین‌های بینی بطری اقیانوس هند و آرام ۴۹/۵±13/23 بود و 2 نوزاد تازه متولد شده در فروردین ماه 1394 به ثبت رسید.
علوم زیستی دریا
نیلوفر ساکی؛ یدالله نیکپور قنواتی؛ احمد تقوی مقدم؛ کمال غانمی
چکیده
عروس دریایی از جمله جانوران زهرآگینی است که سم آن موجب مسمومیت انسان میگردد. گونه‌های متنوعی از عروس دریایی در خلیج‌فارس یافت میشود. این گونه‌ها اگرچه موجب مرگ سریع انسان نمی‌گردند اما اثرات سوئی بر سیستم جسمانی انسان داشته و عوارض جانبی در پی دارند. در این تحقیق سم عروس دریایی Crambionella Orsini طبق روش Bloom استخراج‌شده و غلظت آن توسط ...
بیشتر
عروس دریایی از جمله جانوران زهرآگینی است که سم آن موجب مسمومیت انسان میگردد. گونه‌های متنوعی از عروس دریایی در خلیج‌فارس یافت میشود. این گونه‌ها اگرچه موجب مرگ سریع انسان نمی‌گردند اما اثرات سوئی بر سیستم جسمانی انسان داشته و عوارض جانبی در پی دارند. در این تحقیق سم عروس دریایی Crambionella Orsini طبق روش Bloom استخراج‌شده و غلظت آن توسط روش Biuret و 50LD سم طبق روش Jung and Choi بدست آمد. با توجه به غلظت سم و50LD آن مشخص شد که ml5/0 از سم موجب مرگ موش میگردد. از Na-EDTA برای خنثی کردن سم استفاده شد. این کیلیت به دو طریق به موش تزریق گردید که در هر دو روش مانع مرگ شد. Na-EDTA یک کیلیت اختصاصی برای دفع کلسیم از بدن میباشد که با توجه به هسته کلسیمی سم قادر است آن را از ساختار سم جدا کرده و موجب خنثی شدن سم گردد.
علوم غیر‌زیستی دریا
مسعود صدری نسب؛ ابولفضل دلبری؛ امیر اشتری لرکی
چکیده
در این مطالعه سعی می شود در طول فصول مختلف سال، میزان شناوری یک جسم را پیش بینی نمائیم. میزان شناوری یک جسم رابطه مستقیم با چگالی محیط دارد. در این تحقیق در گام نخست طراحی نرم افزار با استفاده از داده های بیست ساله هواشناسی و همچنین عمق شناسی خلیج فارس و در نظر گرفتن دبی آب های ورودی به و خروجی از خلیج فارس مدل هیدرودینامیکی کوهیرنس برای ...
بیشتر
در این مطالعه سعی می شود در طول فصول مختلف سال، میزان شناوری یک جسم را پیش بینی نمائیم. میزان شناوری یک جسم رابطه مستقیم با چگالی محیط دارد. در این تحقیق در گام نخست طراحی نرم افزار با استفاده از داده های بیست ساله هواشناسی و همچنین عمق شناسی خلیج فارس و در نظر گرفتن دبی آب های ورودی به و خروجی از خلیج فارس مدل هیدرودینامیکی کوهیرنس برای این منطقه تا زمان پایداری به اجرا در آمده است تا نهایتا یک بانک اطلاعاتی از چگالی در منطقه مورد مطالعه بدست آوریم. پس از تهیه بانک جامع چگالی از این داده ها به عنوان ورودی های نرم افزار طراحی شده، استفاده شده است که در آن با گرفتن پارامترهای مکانی، زمانی،سطح مقطع و وزن شناور میزان آب خور شناور در یک روز خاص از سال و در یک منطقه خاص برآورد می شود. نتایج مدل نشان می دهد که کمترین میزان آب خور شناور مربوط به مناطق جنوبی خلیج فارس است و از نظر زمانی نیز با فصل های سرد سال در ارتباط است که با معکوس تغییرات چگالی بر حسب مکان و زمان در خلیج فارس انطباق بسیار خوبی دارد.
مهندسی دریا
امید ماه پیکر؛ مسعود صدری نسب؛ مرتضی بختیاری؛ نیما شهنی کرم زاده
چکیده
امروزه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به سرعت در حال افزایش است و کشورها به مطالعه طرح های جدید در این زمینه می پردازند. یکی از پاک ترین انرژی های تجدیدپذیر دریایی انرژی پتانسیل جزر و مدی است. مطالعات نشان می دهد بهترین مکان جهت بهره برداری از این انرژی در خلیج فارس، خور دورق است که در شمال خلیج فارس واقع شده است. این خور یکی از مناطق ...
بیشتر
امروزه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به سرعت در حال افزایش است و کشورها به مطالعه طرح های جدید در این زمینه می پردازند. یکی از پاک ترین انرژی های تجدیدپذیر دریایی انرژی پتانسیل جزر و مدی است. مطالعات نشان می دهد بهترین مکان جهت بهره برداری از این انرژی در خلیج فارس، خور دورق است که در شمال خلیج فارس واقع شده است. این خور یکی از مناطق منحصربه‌فرد خلیج‌فارس با بیش از 5 متر دامنه ی جزر و مد است که پتانسیل لازم برای تولید انرژی جزر و مدی در این منطقه را دارد. در این تحقیق، مدلی فیزیکی از خور ساخته شده و سپس جزر و مد به‌صورت کیفی با بکارگیری سیستم پمپاژ ایجاد می شود. با ایجاد دو سد در خور، حوضچه ای جهت ذخیره آب شکل می گیرد. همچنین در این سیستم یک پروانه که به موتور الکتریکی متصل است، جهت تولید الکتریسته در یکی از سدها تعبیه شده است بطوریکه قابلیت چرخش در دو جهت را داراست. برای اندازه گیری انرژی و توان مقاومت الکتریکی و آمپرسنج به کار گرفته شده است. نتایج نشان داد که با افزایش اختلاف ارتفاع آب، شدت جریان الکتریکی به صورت نمایی افزایش می یابد. همچنین در بررسی آزمایشگاهی تولید توان تحت حالات مختلف این نتیجه حاصل شد که بیشینه بازده مدل 15% است و درصورتی‌که تولید انرژی در حالت دوطرفه انجام گیرد، میزان توان تولیدی بین 30% تا 50% افزایش می‌یابد.
علوم زیستی دریا
آزاده طاهرپور؛ بیتا ارچنگی؛ صدرالدین قائم مقامی؛ حسین ذوالقرنین؛ کمال غانمی
چکیده
جلبکهای قهوه‌ای (Adanson, 1763) padina به طور گسترده‌ای در مناطق ساحلی گرمسیری و معتدل و در مناطق بین جزر و مدی تا نواحی زیر جزر و مدی یافت می‌شوند. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی جلبکهای جنس پادینا در سواحل بندر لنگه خلیج فارس با استفاده از شواهد مورفولوژیکی و توالی‌های کلروپلاستی rbcL میباشد. شناسایی مورفولوژیک با استفاده از کلید شناسایی ...
بیشتر
جلبکهای قهوه‌ای (Adanson, 1763) padina به طور گسترده‌ای در مناطق ساحلی گرمسیری و معتدل و در مناطق بین جزر و مدی تا نواحی زیر جزر و مدی یافت می‌شوند. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی جلبکهای جنس پادینا در سواحل بندر لنگه خلیج فارس با استفاده از شواهد مورفولوژیکی و توالی‌های کلروپلاستی rbcL میباشد. شناسایی مورفولوژیک با استفاده از کلید شناسایی معتبر انجام شد. سپس استخراج DNA با استفاده از روش CTABبا اندکی تغییرانجام گرفت. تکثیر قطعات ژنومی با استفاده از پرایمر rbcL انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل توالی‌های ژنومی با استفاده از نرم افزارهای Chromas، BioEdit و MEGA6 درختهای فیلوژنی با استفاده از برنامه BLAST و MEGA6 و بصورت دو مدل NJ و ML رسم گردید. در تحقیق حاضر، گونه های P. australis وP. boergesenii با دو روش، شناسایی شدند. دو گونه شناسایی شده بر روی درخت فیلوژنی با 99 درصد احتمال در یک کلاستر قرار گرفته و شباهت ژنتیکی بالایی را نسبت به گونه‌های مقایسه شده و نزدیک پادینای موجود در بانک جهانی ژن (NCBI) نشان دادند.
مهندسی دریا
خسرو فاضل پور؛ علی دادالهی سهراب؛ هیوا علمی زاده؛ حسین محمد عسگری؛ سید حسین خزاعی
چکیده
در این تحقیق، به‌منظور ایجاد تصاویر حرارتی سطح آب (SST) خلیج‌فارس از تصاویر سنجنده MODIS (اسپکترورادیومتر تصویر بردار با قدرت تفکیک متوسط) که بر روی ماهواره آکوا (EOS AM-1) قرار دارد، استفاده‌شده است. از نرم‌افزار Matlab جهت استخراج ماتریس حاوی اطلاعات تصاویر ماهواره‌ای و نرم‌افزار GIS جهت تبدیل ماتریس به‌دست آمده به نقشه‌های دمای سطحی آب ...
بیشتر
در این تحقیق، به‌منظور ایجاد تصاویر حرارتی سطح آب (SST) خلیج‌فارس از تصاویر سنجنده MODIS (اسپکترورادیومتر تصویر بردار با قدرت تفکیک متوسط) که بر روی ماهواره آکوا (EOS AM-1) قرار دارد، استفاده‌شده است. از نرم‌افزار Matlab جهت استخراج ماتریس حاوی اطلاعات تصاویر ماهواره‌ای و نرم‌افزار GIS جهت تبدیل ماتریس به‌دست آمده به نقشه‌های دمای سطحی آب دریا در خلیج‌فارس، استفاده‌شده است. 48 تصویر از سال‌های 2008، 2009، 2012و 2013 انتخاب گردیدند که در نهایت ضرایب همبستگی به ترتیب 75/0 ، 86/0 ، 89/0 و 75/0 به دست آمدند. همچنین ضرایب تعیین به ترتیب 86/0 ، 90/0 ، 94/0 و 86/0 به دست آمدند. در نهایت برای سال‌های 2009،2008 و 2012 با در نظر گرفتن دمای باند 31، اختلاف دمایی باندهای 31 و 32 و زاویه‌ی سنجنده به‌عنوان عوامل مستقل و دمای بویه به‌عنوان عامل وابسته، با استفاده از نرم‌افزار SPSS ضرایب الگوریتم جهانی برای خلیج‌فارس کالیبره گردیده شد. جهت آزمون صحت الگوریتم پیشنهادی، مجدداً دمای سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سال 2013 محاسبه گردیده شد که ضریب همبستگی 96/0 و ضریب تعیین 94/0 حاصل شد. همچنین تغییرات دمایی در خلیج فارس در ارتباط با عمق آب بررسی گردیده است. با بررسی انجام گرفته مشخص شد که به غیر از عمق عوامل دیگری مانند جریانات دریایی و عرض جغرافیایی نیز در این امر دخیل هستند اما به هر صورت میزان تغییرات دمایی به خصوص در عرض‌های شمالی و مرکزی با عمق آب رابطه‌ای معکوس را نشان می‌دهد.
علوم زیستی دریا
سید احمد رضا هاشمی؛ تورج ولی نسب
چکیده
جهت بررسی میزان ذخایر آبزیان کفزی آبهای شمال غرب خلیج فارس، گشت تحقیقاتی تعیین توده زنده کفزیان با استفاده از کشتی تحقیقاتی فردوس-1 انجام و در 3 لایه عمقی و 2 اشکوب A و B با روش مساحت جاروب شده نمونه برداری در ایستگاه ها انجام شدند. در زیر اشکوب های A1، B1 ، B2و B3 به ترتیب تعداد 44، 43، 54 و 36 گونه یا گروه آبزی صید شد. میزان صید بر واحد سطح A1، B1 ، ...
بیشتر
جهت بررسی میزان ذخایر آبزیان کفزی آبهای شمال غرب خلیج فارس، گشت تحقیقاتی تعیین توده زنده کفزیان با استفاده از کشتی تحقیقاتی فردوس-1 انجام و در 3 لایه عمقی و 2 اشکوب A و B با روش مساحت جاروب شده نمونه برداری در ایستگاه ها انجام شدند. در زیر اشکوب های A1، B1 ، B2و B3 به ترتیب تعداد 44، 43، 54 و 36 گونه یا گروه آبزی صید شد. میزان صید بر واحد سطح A1، B1 ، B2و B3به ترتیب 2/1198، 8/1292، 4/2471 و 3/3952 کیلوگرم بر مایل مربع دریایی و میزان زی توده زیر اشکوب های یاد شده به ترتیب 1/2396، 3/3102، 9/4942و7/7904 کیلوگرم بدست آمد. گونه های بزماهی(6/1269کیلوگرم)و گوازیم دم رشته ای(8/857کیلوگرم) بیشترین بیوماس و گونه های آپوگون(2/2کیلوگرم) و عقرب ماهی (2/4کیلوگرم) کمترین توده زنده را به خود اختصاص دادند. میزان کل زی توده برآورد شده کفزیان در منطقة مورد مطالعه 8/9015 کیلوگرم و زی تودة کفزیان غیر تجاری 9/6491 کیلوگرم برآورد گردید.بالا بودن میزان صید دور ریز، ضرورت کاهش تلاش صیادی را نشان داده و جلوگیری از هر گونه افزایش صید را مورد تایید دارد.
علوم زیستی دریا
غلامرضا اسکندری؛ عماد کوچک‌نژاد؛ یوسف میاحی؛ هوشنگ انصاری
چکیده
هدف از این مطالعه تخمین میزان صید دورریز در تور ترال بوده و داده ها با حضور بر لنج های صیادی ترال کش در مناطق صیادی در مدت مهر 1390 تا شهریور 1391 جمع آوری گردید. نمونه‌های دورریز شده شامل 101 گونه از 61 خانواده بوده و میزان صید دورریز به ازای توراندازی، ساعت، روز، سفر به ترتیب 78/45، 5/12، 45/193، 1548 کیلوگرم و به ازای شناور 19 تن در سال بدست آمد. میزان ...
بیشتر
هدف از این مطالعه تخمین میزان صید دورریز در تور ترال بوده و داده ها با حضور بر لنج های صیادی ترال کش در مناطق صیادی در مدت مهر 1390 تا شهریور 1391 جمع آوری گردید. نمونه‌های دورریز شده شامل 101 گونه از 61 خانواده بوده و میزان صید دورریز به ازای توراندازی، ساعت، روز، سفر به ترتیب 78/45، 5/12، 45/193، 1548 کیلوگرم و به ازای شناور 19 تن در سال بدست آمد. میزان کل آبزیان دورریز شده 11109 تن در سال و وزن صید کل دورریز آبزیان تجاری زیر اندازه 2736 تن در سال محاسبه شد. نرخ و نسبت دورریز در تور ترال به ترتیب 5/0 و 03/1 بدست آمد. ماهیان استخوانی با 70 گونه (7/ 50درصد) بیشترین درصد وزنی دورریز را داشته است. نرخ بالای افراد با اندازه های کوچک مشاهده شده برای گونه‌های مهم تجاری در صید دورریز احتمالا به نقش سواحل خوزستان به عنوان نوزادگاهی مرتبط می باشد.
علوم زیستی دریا
زهرا بصیر؛ رحیم عبدی
چکیده
سنجش پارامترهای خونی یکی از مهمترین راه های تشخیص بیماری و سلامت در آبزیان بوده که عوامل متعددی آنرا دستخوش تغییرات می کنند. دراین تحقیق تعداد 30 قطعه گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) با خصوصیات زیست سنجی مشابه از هر دو جنس نر و ماده از خورهای شمالی خلیج فارس صید شدند. پس از صید، خون گیری و تهیه گسترش، پارامترها و فاکتورهای خون شامل WBC، ...
بیشتر
سنجش پارامترهای خونی یکی از مهمترین راه های تشخیص بیماری و سلامت در آبزیان بوده که عوامل متعددی آنرا دستخوش تغییرات می کنند. دراین تحقیق تعداد 30 قطعه گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) با خصوصیات زیست سنجی مشابه از هر دو جنس نر و ماده از خورهای شمالی خلیج فارس صید شدند. پس از صید، خون گیری و تهیه گسترش، پارامترها و فاکتورهای خون شامل WBC، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، نوتروفیل و اندیس های خونی شامل MCV, MCH, MCHC اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج بدست آمده بین فاکتورهای اندازه گیری شده و جنس های مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0>P). در خصوص پارامترهای مربوط به گلبول های سفید لنفوسیت با بیشترین تعداد و ائوزینوفیل با کمترین مقدار و در جنس نر بوده است. همچنین مقدار گلبول های سفید در جنس نر بیشتر از جنس ماده و بیشترین اندیس خونی مربوط به MCV و در جنس نر و کمترین آن مربوط به MCHC و در جنس ماده بوده است. در تحقیق اخیر فاکتورهای گلبول های سفید خون در مقایسه با سایر گونه های آبزی که توسط دیگر محققین انجام پذیرفته است دارای تشابه و اختلافاتی بوده که در گزارش به آن پرداخته شده است.
علوم زیستی دریا
انسیه نیکوبذل راد؛ افشین دانه کار؛ غزاله خوشرو
چکیده
لاک پشت دریایی عقابی (Eretmochelys imbricate) به عنوان گونه در خطر انقراض با تهدیدهای متعددی در سواحل جنوبی ایران رو به رو است که سبب کاهش چشمگیر این گونه کمیاب شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی رفتار بچه لاک پشت های عقابی در مقابل نور مصنوعی است. این مطالعه در ساحل ماسه ای تحت حفاظت جزیره کیش در آبهای خلیج فارس انجام شد. با انجام دو تیمار بر روی بچه ...
بیشتر
لاک پشت دریایی عقابی (Eretmochelys imbricate) به عنوان گونه در خطر انقراض با تهدیدهای متعددی در سواحل جنوبی ایران رو به رو است که سبب کاهش چشمگیر این گونه کمیاب شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی رفتار بچه لاک پشت های عقابی در مقابل نور مصنوعی است. این مطالعه در ساحل ماسه ای تحت حفاظت جزیره کیش در آبهای خلیج فارس انجام شد. با انجام دو تیمار بر روی بچه لاک پشت ها اثر نور سنجیده شد. با توجه به شرایط منطقه، تیمار اول نور افقی مستقیم و چشمک زن (نمایان گر نور چراغ ماشین های عبوری از جاده پسکرانه) و تیمار دوم نور عمودی غیر مستقیم (نشانگر نور پایه های روشنایی جاده) انتخاب شد. داده های بدست آمده از هر تیمار با استفاده از آزمون T جفتی سنجیده شد. نتیجه آزمون در تیمار اول نشان داد تفاوت معنی دار بین تعداد بچه های منحرف شده به سمت نور افقی مستقیم و چشمک زن وجود دارد. اما نتیجه آزمون تیمار دوم نشان داد تفاوت معنی دار بین تعداد بچه های منحرف شده به سمت نور عمودی غیرمستقیم ثابت وجود ندارد. سنجش نتایج دو تیمار در آزمون T حاکی از آن است، نور ماشین های عبوری، با توجه به خصوصیات فیزیکی ساحل مورد بررسی، سهم بیشتری نسبت به نور پایه های روشنایی جاده در تغییر مسیر بچه لاک پشت های عقابی به سمت ساحل دارد. البته هر دو مخرب و اثر گذار است و باید راهکارهای مدیریتی و اجرایی جهت کاهش منابع نوری بخصوص کاهش نور ماشین های عبوری اتخاذ کرد.
علوم زیستی دریا
آرزو سلیمانی؛ حسین محمدعسگری؛ علی دادالهی سهراب؛ هیوا علمی زاده؛ سید حسین خزاعی
چکیده
ذرات گرد‌و‌غبار در اتمسفر از نواحی خشک و نیمه خشک دنیا منشأ گرفته و اصلی‌ترین منبع ریزگردهای معدنی است. استفاده از سنجش از دور ماهواره‌ای ریزگردها، این توانایی را در این تکنیک به‌وجود آورده است تا اطلاعات ارزشمندی برای کمک به طراحی شبکه اندازه‌گیری و برآورد میزان ریزگردها در محیط‌های دریایی فراهم کند. رسوب ریزگردها در مناطق ...
بیشتر
ذرات گرد‌و‌غبار در اتمسفر از نواحی خشک و نیمه خشک دنیا منشأ گرفته و اصلی‌ترین منبع ریزگردهای معدنی است. استفاده از سنجش از دور ماهواره‌ای ریزگردها، این توانایی را در این تکنیک به‌وجود آورده است تا اطلاعات ارزشمندی برای کمک به طراحی شبکه اندازه‌گیری و برآورد میزان ریزگردها در محیط‌های دریایی فراهم کند. رسوب ریزگردها در مناطق اقیانوسی، مواد مغذی کلیدی از قبیل آهن را برای فیتوپلانکتون‌های اقیانوسی فراهم میکند. در تحقیق حاضر عمق اپتیکی ریزگردها در منطقه خلیج فارس از مارس 2008 تا دسامبر 2013 بررسی شده است. برای این کار از داده‌های سنجنده MODIS ماهواره‌های آکوا و ترا و همچنین داده‌های ذرات معلق (PM10) ایستگاه‌های محیطزیست و عمق اپتیکی ایستگاه‌های AERONET، به منظور ارزیابی عمق نوری ریزگردها استفاده شده است. نتایج نشان داد که داده‌های عمق اپتیکی(AOD) از سنجنده MODIS دارای دقت قابل قبولی هستند و همبستگی بسیار زیادی بین مقادیر اندازه‌گیری شده با MODIS و شبکه AERONET، وجود دارد (ضریب همبستگی: 90/0). مقایسه‌ای بین مقادیر عمق اپتیکی (AOD) حاصل از اندازه‌گیری توسط سنجنده MODIS ماهواره‌های آکوا و ترا و میزان ذرات معلق (PM10) برآورد شده از ایستگاه‌های محیطزیست در منطقه خلیج فارس نیز صورت گرفت. این بررسی‌ها نشان داد که بین این دو مقدار، همبستگی معنی‌دار برای دو ماهواره آکوا و ترا در منطقه مطالعاتی وجود دارد و ضریب همبستگی در فصل تابستان بیشتر از زمستان است. نتایج این بررسی نشان داد که داده‌های عمق اپتیکی حاصل از تصاویر ماهواره MODIS می‌توانند اطلاعات دقیقی از میزان ریزگردهای منطقه خلیج فارس فراهم نمایند.
علوم زیستی دریا
محسن حیدری؛ حسین ذوالقرنین؛ نسرین سخایی؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ علی میرزایی
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی تنوع زیستی و تراکم جلبک های قهوه ای سواحل خلیج فارس در استان بوشهر طی دو فصل گرم و سرد بود. بیشترین تراکم جلبک های قهوه ای در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) و کمترین تراکم در فصل پاییز (9±17عدد درمترمربع) بود. در این مطالعه جلبک Cystoserriaceae myrica از بیشترین تراکم(25±41) برخوردار است، وگونه غالب در میان 6 گونه جلبک قهوه ای نمونه ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی تنوع زیستی و تراکم جلبک های قهوه ای سواحل خلیج فارس در استان بوشهر طی دو فصل گرم و سرد بود. بیشترین تراکم جلبک های قهوه ای در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) و کمترین تراکم در فصل پاییز (9±17عدد درمترمربع) بود. در این مطالعه جلبک Cystoserriaceae myrica از بیشترین تراکم(25±41) برخوردار است، وگونه غالب در میان 6 گونه جلبک قهوه ای نمونه برداری شده محسوب می شود. بیشترین مقدار شاخص مارگالف(438/0) مربوط به منطقه میان میان کشندی می باشد. بیشترین مقدار شاخص شانون(94/0) نیزمربوط به منطقه پایین میان کشندی می باشد. بیشترین مقدار غنای گونه ای و غالبیت مربوط به فصل پاییز و بیشترین مقدار شاخص شانون(76/0) مربوط به فصل بهار است. جلبک های قهوه ای بیشترین تراکم را در فصل بهار (20±33 عدد درمترمربع) داشته اند. از نظر غنای گونه ای ایستگاه نیروگاه و ایستگاه گناوه به ترتیب دارای بیشترین و کمترین غنای گونه ای در دو فصل مورد مطالعه بود. بیشترین و بالاترین مقدار غالبیت و تنوع پایین مربوط به منطقه میان میان کشندی می باشد.
علوم زیستی دریا
مجید حیدری؛ علیرضا زراسوندی؛ هوشنگ پورکاسب؛ ایمان قنواتی
چکیده
به منظور پایش زمین شیمی پهنه کارون-اروند و بررسی پیامدهای زیستی ناهنجاری‌های احتمالی به ویژه در خلیج فارس، فراوانی شاخصهای فیزیکوشیمیایی، عناصر اصلی و برخی آنیون‌های فرعی 33 نمونه گردآوری شده از 6 مقطع حوضه کاون-اروند با بهره‌گیری از روش‌های تیتراسیون و فتومتر شعله‌ای تعیین گردید. بر اساس داده‌های حاصل کمترین و بیشترین فراوانی ...
بیشتر
به منظور پایش زمین شیمی پهنه کارون-اروند و بررسی پیامدهای زیستی ناهنجاری‌های احتمالی به ویژه در خلیج فارس، فراوانی شاخصهای فیزیکوشیمیایی، عناصر اصلی و برخی آنیون‌های فرعی 33 نمونه گردآوری شده از 6 مقطع حوضه کاون-اروند با بهره‌گیری از روش‌های تیتراسیون و فتومتر شعله‌ای تعیین گردید. بر اساس داده‌های حاصل کمترین و بیشترین فراوانی T.D.S و سختی کل به ترتیب در مقاطع ایذه-باغملک ( 66/355 و 239 ppm) و آبادان (5/2867 و 825 ppm) مشاهده میگردد. PH رودخانه نیز در تمامی طول مسیر، تغییر شاخصی نشان نمی‌دهد. میانگین سالانه فراوانی عناصر مختلف نیز عبارتند از: Cl=507.92 > Na=324.72 > S=323.3 > Ca=122.86 > K=3.75. بررسی شاخصهای محیطی تأیید می-کند که شرایط اقلیمی و زمین‌شناسی به ویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، سهم به سزایی در افزایش حجم ذرات معلق، سختی کل و فراوانی Na، Ca و S دارد. فعالیت های انسان‌زاد به خصوص پساب کارخانه صابون‌سازی خرمشهر را می توان مؤثرترین عامل افزایش غلظت Cl در مقاطع خرمشهر و آبادان برشمرد. ضریب بالای همبستگی (>9/0) عناصر قلیایی با سختی کل، نشان از رژیم کربناته آب پهنه کارون-اروند در بسیاری از مقاطع دارد که این امر نیز از بستر آهکی-تبخیری آن ناشی می شود. با وجود افینیته‌ی قوی فلزات قلیایی نظیر سدیم و پتاسیم به فسفات، ضریب همبستگی میان سدیم و پتاسیم با P2O5 به ترتیب 51/0- و 47/0- میباشد. ضریب بسیار بالای همبستگی (99/0) بین دو عنصر Na و Cl، احتمال منشأ یکسان برای این عناصر را افزایش می‌دهد. ت
علوم زیستی دریا
رحمان علیمی؛ احمد سواری؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ محمد ذاکری؛ نگین سلامات
چکیده
ماهیان غضروفی با استفاده از اوره خون، اسمولاریته مایعات درونی خود را تنظیم می کند. با وجود مطالعات درباره نحوه تنظیم مقادیر اسمولیت های خونی، بررسی تاثیر فصل تولید مثل و اندازه بدن بر غلظت این مواد ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه دار شامل 17 عدد در فصل پاییز (زمان قبل از تولید مثل) و 19 عدد در فصل بهار (زمان تولید ...
بیشتر
ماهیان غضروفی با استفاده از اوره خون، اسمولاریته مایعات درونی خود را تنظیم می کند. با وجود مطالعات درباره نحوه تنظیم مقادیر اسمولیت های خونی، بررسی تاثیر فصل تولید مثل و اندازه بدن بر غلظت این مواد ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه دار شامل 17 عدد در فصل پاییز (زمان قبل از تولید مثل) و 19 عدد در فصل بهار (زمان تولید مثل) از خور موسی در شمال غربی خلیج فارس با استفاده از تور گوشگیر صید شدند. پس از صید کوسه ها ابتدا از ماهیان خون گیری به عمل آمده و سپس مورد توزین، بیومتری و شماره گذاری قرار گرفتند. جهت اندازه گیری غلظت الکترولیت ها و اوره سرم به ترتیب از دستگاه الکترولیت آنالایزر و اتوآنالایزر استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که غلظت اسمولیت های خونی کوسه ها در بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری وجود ندارد (05/0P>)، اما بین غلظت این مواد در فصل پاییز با فصل بهار اختلاف معنی داری مشاهده گردید (05/0P