علوم زیستی دریا
بهزاد دهواری؛ آرش شکوری؛ امیر وزیری زاده
چکیده
تنوع زیستی و تغییرات جمعیتی پرندگان آبزی و کنار آبزی بعنوان یکی از شاخص های بررسی مطلوبیت زیستگاههای ساحلی بi شمار می آید. در این تحقیق به بررسی و ارزیابی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذر آبزی و کنار آبزی در زیستگاه های ساحلی چابهار در بازه زمانی چهارساله پرداخته شده است. درسرشماری چهار ساله در پنج زیستگاه ساحلی چابهار که به روش شمارش ...
بیشتر
تنوع زیستی و تغییرات جمعیتی پرندگان آبزی و کنار آبزی بعنوان یکی از شاخص های بررسی مطلوبیت زیستگاههای ساحلی بi شمار می آید. در این تحقیق به بررسی و ارزیابی تنوع زیستی پرندگان زمستان گذر آبزی و کنار آبزی در زیستگاه های ساحلی چابهار در بازه زمانی چهارساله پرداخته شده است. درسرشماری چهار ساله در پنج زیستگاه ساحلی چابهار که به روش شمارش کل انجام گرفت ، تعداد 43946 قطعه پرنده متعلق به 6 راسته 12 خانواده و46 گونه پرنده زمستان گذر آبزی و کنار آبزی مشاهده و شناسایی گردید. گونه های آبزی با 82/62 درصد و گونه های کنارآبزی با 17/38 درصد از کل پرندگان را شامل شدند. خانواده کاکایی ها با 53/18 درصد بیشترین پرندگان شمارش شده بودند. و خانواده سیلیم ها ( سلیم ها و آبچلیک ها) با 20 گونه، بالاترین تنوع گونه ای در بین پرندگان زمستان گذر آبزی و کنار آبزی را داشتند. نتایج بررسی شاخص های تنوع زیستی نشان دادکه بالاترین شاخص تنوع گونه ای شانون وینر متعلق به زیستگاه گواتر در سال 1398 برابر با 2/86 و کمترین شاخص شانون وینر مربوط به زیستگاه پسابندر در سال 1396 برابر با 1/68 بوده است . بالاترین شاخص غنای گونه ای مارگالف مربوط به زیستگاه گواتر در سال 1397 به مقدار 5/25 و کمترین مقدار مربوط به زیستگاه پسابندر در سال 1396 به مقدار 2/43 بوده است. بالاترین مقدار عددی شاخص یکنواخی گونه ای پیلو مربوط به زیستگاه های گواتر درسال 1396به مقدار 0/77 و کمترین مقدار مربوط به زیستگاه پسابندر در سال 1398 به مقدار 0/56 بوده است. بالاترین مقدار عددی شاخص غالبیت سیمپسون مربوط به زیستگاه پسابندر در سال 97 به مقدار 0/26 و کمترین مقدار مربوط به زیستگاه گواتر در سال 1396 به مقدار 0/08 بوده است. بالاترین مقدار عدد شاخص برگر- پارکر مربوط به زیستگاه پسابندر در سال 1397 به مقدار 0/45 و کمترین مقدار مربوط به زیستگاه گواتر در سال 1397 به مقدار 0/17 بوده است. بالاترین مقدار شاخص یکنواختی بوزاس گیبسون مربوط به زیستگاه رمین در سال 98 به مقدار 0/24 و کمترین مقدار مربوط به زیستگاه پسابندر در سال97 به مقدار 0/65 بوده است. نتایج شاخص های تنوع زیستی نشان می دهد زیستگاه های گواتر و تیس نسبت به سایر زیستگاهها از شرایط مطلوب تری برای زیست پرندگان مهاجر زمستان گذر آبزی و کنار آبزی برخوردار هستند (p>0.05).
علوم غیر‌زیستی دریا
زینب سپه وند؛ محمود نصیری؛ روح الله حیدری؛ سید حسین هاشمی
چکیده
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به ...
بیشتر
در این تحقیق، یک روش حسّاس و کمهزینه برای تعیین سریع میزان فرمآلدهید در آب دریا ارائه شده است. این روش بر اساس واکنش فرمآلدهید با 5 و 5- دی متیل- 1و3- سیکلو هگزا دایون (دایمدون) در حضور آمونیوم استات است. بعد از واکنش مشتقسازی، مخلوط 100 میکرولیتر از کلروفرم به عنوان حلال استخراجی و 900 میکرولیتر از اتانول به عنوان حلال پخشی به سرعت به نمونه آبی حاوی فرمالدهید تزریق میشود. اندازه‌گیری غلظت آنها توسط اسپکتروفتومتر مجهز به میکروکووت در طول موج 395 نانومتر در برابر محلولهای استاندارد انجام پذیرفت. پارامترهایی که روی کارآئی استخراج اثر میگذارند از قبیل pH، نوع و حجم حلال استخراجی و پخشی و مقدار دایمدون بررسی و بهینه شدند. تحت شرایط بهینه، گستره دینامیکی خطی روش برای این آنالیت 0/1 تا 100 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. حد تشخیص روش برای این ترکیب 0/02 میکروگرم بر لیتر محاسبه گردید. بازیابی نسبی فرم آلدهید از آب دریا با اضافه کردن 10 میکروگرم بر لیتر از آنها، بین 99/4 -97 درصد بدست آمد. روش پیشنهادی به طور موفقیت آمیزی برای تعیین فرمالدهید از آب دریای خلیج چابهار بکار رفت.
علوم زیستی دریا
محمود سینایی؛ مهدی بلوکی
چکیده
تاثیرات استفاده از روش بیوراک بر میزان و نرخ رشد و نیز میزان بازماندگی قلمه های مرجان (Pocillopora damicornis) در خلیج چابهار در طول چهار ماه مورد ارزیابی قرار گرفت. قلمه های مرجانی بر روی سازه های فلزی و تحت میدان الکتریکی به میزان 6 ولت در پروسه بیوراک قرار گرفت. میانگین رشد قلمه های مرجانی در سازه بیوراک3/0 ±68/10 سانتی متر و میانگین رشد قلمه ...
بیشتر
تاثیرات استفاده از روش بیوراک بر میزان و نرخ رشد و نیز میزان بازماندگی قلمه های مرجان (Pocillopora damicornis) در خلیج چابهار در طول چهار ماه مورد ارزیابی قرار گرفت. قلمه های مرجانی بر روی سازه های فلزی و تحت میدان الکتریکی به میزان 6 ولت در پروسه بیوراک قرار گرفت. میانگین رشد قلمه های مرجانی در سازه بیوراک3/0 ±68/10 سانتی متر و میانگین رشد قلمه های مرجانی در سازه غیر بیوراک2/0 ±27/5 سانتی متر ثبت گردید. نتایج نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار بین میزان رشد قلمه های مرجانی در سازه بیوراک با سازه غیر بیوراک می باشد(05/0 (p < . نتایج بررسی صورت گرفته بر روی میزان رشد قلمه های مرجانی ((P.damicornis با استفاده از تکنولوژی بیوراک نشان می دهد که قلمه های مرجانی در سازه بیوراک نسبت به سازه شاهد افزایش رشد حدود دو برابری و نرخ زنده ماندن بالاتری دارد. نتایج این تحقیق نشان دهنده ی تحریک رشد بالاتر مرجان ((P.damicornis و همچنین پاسخ و واکنش سریع این گونه به قرارگیری در میدان الکتریکی می باشد. این امر می تواند استفاده از تکنولوژی بیوراک را به عنوان محرک افزایش رشد و بقاء مرجان ها در طرح های حفاظت و بازسازی مرجان ها گسترش دهد.
علوم غیر‌زیستی دریا
محمود نصیری؛ مرتضی ضیاءالدینی؛ کمال الدین کر
چکیده
چکیده :آلودگی اکوسیستم های آبی، موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. این مطالعه به منظور تعیین غلظت و توزیع فصلی دو ترکیب پرمصرف فتالات استر شامل DnBP و DEHP در خلیج چابهار صورت گرفت. برای تعیین غلظت این آلاینده‌ها، نمونه‌برداری به صورت فصلی از آب‌های سطحی در 7 ایستگاه و با 4 بار تکرار در هر ایستگاه در خلیج چابهار انجام شد و پس از ...
بیشتر
چکیده :آلودگی اکوسیستم های آبی، موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. این مطالعه به منظور تعیین غلظت و توزیع فصلی دو ترکیب پرمصرف فتالات استر شامل DnBP و DEHP در خلیج چابهار صورت گرفت. برای تعیین غلظت این آلاینده‌ها، نمونه‌برداری به صورت فصلی از آب‌های سطحی در 7 ایستگاه و با 4 بار تکرار در هر ایستگاه در خلیج چابهار انجام شد و پس از استخراج این آلاینده‌ها با روش میکرو استخراج مایع – مایع پخشی (DLLME)، غلظت این دو ترکیب توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی با آشکار ساز یونش شعله‌ای (FID) تعیین شد. در این روش 5/0 میلی لیتر متانول (به عنوان حلال پخشی) و 20 میکرولیتر از تتراکلرید کربن (به عنوان حلال استخراجی) به سرعت داخل نمونه‌ی آب دریا اضافه شد و بعد از استخراج، فاز ته نشین شده به وسیله سرنگ هامیلتون به دستگاه GC تزریق و اندازه‌گیری گردید. تحت شرایط بهینه شده نمودار کالیبراسیون در محدوده (600-10) میکرو گرم بر لیتر رسم شد و حد تشخیص 04/0 و 78/1 میکروگرم بر لیتر، فاکتور تغلیظ 790 و 775، ضریب همبستگی 997/ 0 و 997/0 و همچنین انحراف استاندارد نسبی 0036/0 و 058/0 به ترتیب برای دو ترکیب DEHP و DnBP اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد غلظت دو ترکیب در ایستگاه‌های مختلف بسیار متفاوت است. بین غلظت ترکیبات DEHP و DnBP در بین ایستگاه‌های مختلف، اختلاف معنی‌دار آماری مشاهده گردید (P≤ 05/0).
علوم زیستی دریا
متین خالقی؛ علیرضا صفاهیه؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ فریدون عوفی
چکیده
در این مطالعه پراکنش و فراوانی ستاره شکنندهMacrophiothrix cheneyi در مناطق بین جزر و مدی خلیج چابهار واقع در دریای عمان با توجه به تغییرات زمانی و مکانی در طول یک سال از آبان ماه 1387 لغایت شهریورماه 1388 در 5 ایستگاه انتخابی مورد بررسی قرار گرفت. طی این تحقیق نمونه برداری هر دو ماه یکبار به صورت تصادفی و به وسیله پرتاب کوادرات m1*m1 انجام شد. نتایج بدست ...
بیشتر
در این مطالعه پراکنش و فراوانی ستاره شکنندهMacrophiothrix cheneyi در مناطق بین جزر و مدی خلیج چابهار واقع در دریای عمان با توجه به تغییرات زمانی و مکانی در طول یک سال از آبان ماه 1387 لغایت شهریورماه 1388 در 5 ایستگاه انتخابی مورد بررسی قرار گرفت. طی این تحقیق نمونه برداری هر دو ماه یکبار به صورت تصادفی و به وسیله پرتاب کوادرات m1*m1 انجام شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که تراکم و پراکنش گونه موردنظر در ایستگاه ها و ماه های مختلف، تفاوت معنی دار داشت (05/0> P) که این بدلیل تاثیر فاکتورهای اکولوژیکی (بستر، غذا و پناه) و بیولوژیکی (تولیدمثل، شکار و رقابت) می باشد. گونه Macrophiothrix cheneyi بیشترین فراوانی را در شهریورماه در ایستگاه 2 با میزان ind.m-2 54/1± 58/3 داشته است. همچنین پراکنش آن اغلب تصادفی و گاهی تجمعی بوده است. از نظر شاخص پایداری در شهریور ماه گونه رایج و در سایر ماه ها گونه نادر بشمار رفته است.
آرش شکوری؛ عبدالصمد دهقان؛ مریم یزدانی فشتمی
چکیده
پویایی جمعیت‌ها در ارتباط با محیط زیست آنها است و ثبات زیستگاه و شرایط محیطی به عنوان عامل موثر در تنوع زیستی و فراوانی موجودات زنده مطرح می‌باشد. هدف اصلی از این مطالعه ت تنوع زیستی خرچنگ‌های بستر نرم منطقه جزر و مدی خلیج چابهار می باشد، در طی این پژوهش درصد مواد آلی، رطوبت، دانه بندی رسوب، تراکم، غالبیت، غنای گونه‌ای و یکنواختی ...
بیشتر
پویایی جمعیت‌ها در ارتباط با محیط زیست آنها است و ثبات زیستگاه و شرایط محیطی به عنوان عامل موثر در تنوع زیستی و فراوانی موجودات زنده مطرح می‌باشد. هدف اصلی از این مطالعه ت تنوع زیستی خرچنگ‌های بستر نرم منطقه جزر و مدی خلیج چابهار می باشد، در طی این پژوهش درصد مواد آلی، رطوبت، دانه بندی رسوب، تراکم، غالبیت، غنای گونه‌ای و یکنواختی نیز سنجیده شد. بدین منظور نمونه برداری در یک دوره در اردیبهشت 1388 در سه ایستگاه تیس، جزیره خرچنگ و کنارک صورت گرفت. در این بررسی7 گونه از خانواده Ocypodidae مورد شناسایی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از شاخصهای تنوع در سه ایستگاه، جزیره خرچنگ با 5 گونه و کنارک با 1 گونه، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین شاخص غنا و تنوع گونه‌ای بودهاند. این در صورتی است که مقایسه آماری تفاوت معنی داری از نظر درصد مواد آلی و دانه بندی در بین سه ایستگاه نشان داد، بطوری که بیشترین درصد مواد آلی و کمترین درصد شن در جزیره خرچنگ مشاهده شد.
علوم زیستی دریا
مرتضی ضیاءالدینی؛ علی مهدی نیا؛ زهرا یوسفیان پور
چکیده
نرم تنان به دلیل توزیع جغرافیایی گسترده، فراوانی بالا در محیط بستر دریا، جذب انتخابی یون های خاص و طبیعت ساکن خود، به طور قابل ملاحظه ای برای شاخص بودن زیستی مناسب می باشند. کیتون، نرم تنی از شاخه ی بسپار صدفیان است و گونه ی lamyi آن روی صخره های ساحلی خلیج چابهار به وفور یافت می شود. بر اساس مطالعات صورت گرفته، این موجود می تواند به عنوان ...
بیشتر
نرم تنان به دلیل توزیع جغرافیایی گسترده، فراوانی بالا در محیط بستر دریا، جذب انتخابی یون های خاص و طبیعت ساکن خود، به طور قابل ملاحظه ای برای شاخص بودن زیستی مناسب می باشند. کیتون، نرم تنی از شاخه ی بسپار صدفیان است و گونه ی lamyi آن روی صخره های ساحلی خلیج چابهار به وفور یافت می شود. بر اساس مطالعات صورت گرفته، این موجود می تواند به عنوان یک شاخص بالقوه برای سلامت بوم سازگان معرفی گردد، از این رو در این تحقیق نرم تن Chiton lamyi انتخاب شد تا میزان تجمع فلزات کادمیم، مس، آرسنیک و جیوه روی آن در خلیج چابهار مورد بررسی قرار گیرد. نمونه برداری آب و کیتون از چهار ایستگاه مد نظر انجام و پس از انتقال به آزمایشگاه و عملیات آماده سازی و هضم شیمیایی نمونه ها توسط اسید نیتریک، میزان این فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی (بخار سرد برای جیوه و کوره گرافیتی برای سایر فلزات) اندازه گیری شد. در ادامه با استفاده از داده های بدست آمده، فاکتور تجمع زیستی برای هر فلز بطور جداگانه محاسبه گردید که در این میان بیشترین مقدار فاکتور تجمع زیستی مربوط به فلز کادمیوم در ایستگاه 4 (دریا بزرگ) (02/0±34/136) و کمترین آن مربوط به جیوه در ایستگاه 2 (ساحل دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی) (02/0±88/1) به دست آمد. پس از تحلیل های آماری نتایج، مشخص شد که این نرم تن می تواند به عنوان شاخص زیستی این آلاینده ها در سواحل خلیج چابهار معرفی گردد.
محدثه میری؛ سیدمحمدباقر نبوی؛ بابک دوست شناس؛ علیرضا صفاهیه؛ مهران لقمانی
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی اثرات آب نمک تخلیه شده از کارخانه آب شیرین کن چابهار-کنارک بر روی محیط زیست دریا با استفاده از مطالعه ساختار جمعیت پرتاران صورت گرفت. نمونه¬برداری از رسوبات 7 ایستگاه در دو نوبت پیش مانسون و پس مانسون در سال 1390 بوسیله گرب Van Veen با سطح مقطع 025/0 متر مربع انجام شد که 5 ایستگاه اطراف کارخانه و 2 ایستگاه بعنوان کنترل ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی اثرات آب نمک تخلیه شده از کارخانه آب شیرین کن چابهار-کنارک بر روی محیط زیست دریا با استفاده از مطالعه ساختار جمعیت پرتاران صورت گرفت. نمونه¬برداری از رسوبات 7 ایستگاه در دو نوبت پیش مانسون و پس مانسون در سال 1390 بوسیله گرب Van Veen با سطح مقطع 025/0 متر مربع انجام شد که 5 ایستگاه اطراف کارخانه و 2 ایستگاه بعنوان کنترل در فاصله بیش از یک کیلومتری کارخانه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از آنالیزهای آماری در رابطه با فراوانی و شاخص غنا، اختلاف معنی¬دار (05/0>P) بین ایستگاه¬ها را نشان داد. بیشترین و کمترین میزان فراوانی به ترتیب در ایستگاه¬ 6 (شاهد) 33/3693 فرد در متر مربع (پیش مانسون) و ایستگاه 1 به میزان صفر (پس مانسون) بوده است. بیشترین و کمترین میزان غنا، تنوع و یکنواختی به ترتیب در پیش مانسون در ایستگاه¬های کنترل به میزان 94/0 ،07/1 و 67/0 و در پس مانسون ایستگاه 1 به میزان صفر مشاهده شد. طبق نتایج به نظر می¬رسد که پرتاران به آب نمک تخلیه شده از کارخانه حساسیت دارند زیرا فراوانی و شاخص¬های اکولوژیک در ایستگاه¬های کنترل و دورتر از کارخانه نسبت به ایستگاه¬های نزدیکتر بیشتر بوده است. خانواده Spionidae دارای بیشترین درصد فراوانی نسبی بود که مقاومت این خانواده به آب نمک تخلیه شده از کارخانه را نشان می داد.. با وقوع پدیده مانسون به استرس منطقه مورد مطالعه افزوده تا جایی که باعث حذف پرتاران در ایستگاه 1 (محل تخلیه آب نمک) و کاهش فراوانیشان در ایستگاه¬های اطراف کارخانه شده بود.