علوم زیستی دریا
عبدالصمد دهقان؛ احمد سواری؛ تورج ولی نسب؛ بابک دوست شناس؛ پروین صادقی
چکیده
به منظور مطالعه اثرات مونسون بر غنا و تغییرات فصلی تراکم خرچنگ های منطقه بین جزر و مدی سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان، نمونه برداری در سال 1390 (براساس شدت مونسون) به ترتیب در سه فصل پیش مونسون، مونسون و پس مونسون و در ۵ ایستگاه مختلف با استفاده از کوادرات 50*50 سانتیمتر و عمق 10 سانتیمتر انجام گرفت. در طی تحقیق همچنین مواد آلی، شوری ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثرات مونسون بر غنا و تغییرات فصلی تراکم خرچنگ های منطقه بین جزر و مدی سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان، نمونه برداری در سال 1390 (براساس شدت مونسون) به ترتیب در سه فصل پیش مونسون، مونسون و پس مونسون و در ۵ ایستگاه مختلف با استفاده از کوادرات 50*50 سانتیمتر و عمق 10 سانتیمتر انجام گرفت. در طی تحقیق همچنین مواد آلی، شوری و درجه حرارت سنجیده شد. در مجموع در مطالعه حاضر 17 گونه از 10خانواده و 15 جنس مورد شناسایی قرار گرفت. براساس نتایج آنالیز آماری واریانس دوطرفه اختلاف معنی داری در تراکم و تنوع خرچنگهای حقیقی در در بین سه فصل مشاهده شد. بطوریکه کمترین غنا و تراکم گونه ای در بین سه فصل به دلیل تنش های محیطی در فصل مونسون به ثبت رسید. در مقابل به دلیل وجود شرایط مطلوب محیطی برای زیست خرچنگ ها بیشترین تراکم و غنای گونه ای در فصل پیش مانسون و پس مانسون مشاهده شد. مقایسه آماری تراکم در ایستگاه های مختلف نشان داد که به جهت ارتباط معنی داری که بین تراکم ، دانه بندی بستر و دیگر شرایط محیطی وجو دارد، ایستگاه های جزیره خرچنگ و گواتر به دلیل وجود بیشترین مواد آلی در طول سال، وجود بستر گلی و اکوسیستم مانگرو، دارای بالاترین غنا و تراکم گونه ای بوده است. از طرفی کمترین تراکم در ایستگاه های تیس و بریس به ثبت رسید. مونسون می‌تواند اثرات مختلفی بر اکولوژی موجودات زنده داشته باشد. در مجموع مونسون به دلیل اثراتی گسترده ای که بر شرایط محیطی از قبیل محتوای مواد آلی و شرایط بستر دارد، می تواند موجب کاهش تراکم و غنای خرچنگ های منطقه بین جزر و مدی در فصل مانسون شود.
علوم زیستی دریا
نورمحمد صفایی؛ مهران لقمانی؛ پروین صادقی
چکیده
دریای مکران همواره تحت تأثیر جریانات مانسون تابستانه و زمستانه بوده و این پدیده یک عامل تنش زای طبیعی برای گونه های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرم تنان دوکفه ای به شمار می رود. در بررسی اثر مانسون زمستانه بر تراکم دو کفه ای های زیر جزر و مدی سواحل شمالی مکران، نمونه برداری از رسوبات سه منطقه رمین ، بریس و پسابندر، در مجموع ...
بیشتر
دریای مکران همواره تحت تأثیر جریانات مانسون تابستانه و زمستانه بوده و این پدیده یک عامل تنش زای طبیعی برای گونه های ساکن در بوم سامانه آبی از جمله نرم تنان دوکفه ای به شمار می رود. در بررسی اثر مانسون زمستانه بر تراکم دو کفه ای های زیر جزر و مدی سواحل شمالی مکران، نمونه برداری از رسوبات سه منطقه رمین ، بریس و پسابندر، در مجموع 10 ایستگاه، با در نظر گرفتن دوره های زمانی مانسون زمستانه در1396صورت گرفت. شفافیت، شوری، اسیدیته، دما، مواد آلی و دانه بندی بستر هر ایستگاه جهت بررسی ارتباطشان با تراکم به دست آمد که در میان فاکتورها فقط دما، در دوره مانسون به طور معنی داری کمتر از پس مانسون و پیش مانسون بوده‌است(P<0.05). در این پژوهش 10گونه شناسایی شد که گونه Donax scalpellum با 37/13 درصد بیشترین و گونه Trisidos tortuosa با 98/3 درصد کمترین فراوانی را داشتند. جمعیّت دوکفه ای ها در پس مانسون، با فراوانی 17/46 درصد(میانگین 14/23±713 فرد بر مترمربع) پیش مانسون، با فراوانی 27 درصد(میانگین12/25 ± 413 فرد بر مترمربع) و دوره مانسون، با فراوانی 26 درصد(میانگین 34/13± 413 فرد بر مترمربع) محاسبه شد. منطقه پسابندر با میانگین 2/28± 63 فرد بر مترمربع دارای بالاترین میزان تراکم نسبت به مناطق بریس(7/17± 43) و رمین(37/19± 44) بوده‌است و میان ایستگاهها اختلاف معنی داری به‌دست آمد(P<0.05). همبستگی مثبت معنی داری میان سیلت-ماسه و دما با تراکم مشاهده شد؛ ولی بین سایر فاکتورهای محیط و مواد آلی با تراکم، رابطه معنی داری مشاهده‌نشد(P>0.05). عوامل مختلفی به عنوان پارامترهای کنترل کنندۀ فراوانی و گسترش اجتماعات دوکفه ای مناطق و ایستگاه های مختلف مطالعاتی در محدوده آب های ساحلی شمالی مکران محسوب‌می شوند که از جمله ی آنها، می توان فاکتورهای دما، اندازه ذرات رسوب و نوع بستر، مواد آلی و مغذی، مانسون را نام برد که بیشترین تاثیر در تراکم دوکفه ای ها دارند.