علوم زیستی دریا
داود مافی غلامی؛ اکرم نوری کمری
چکیده
به طور کلی، تعیین درجه حساسیت زیست‌محیطی مناطق ساحلی، پیش نیاز ارزیابی آسیب‌پذیری اکوسیستم‌های حساس موجود در این مناطق، از جمله مانگروها است که نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های احیا و مدیریت پایدار آن‌ها بر عهده دارد. لذا هدف این مطالعه نیز تعیین درجه و اولویت‌بندی حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان بود. بدین منظور ...
بیشتر
به طور کلی، تعیین درجه حساسیت زیست‌محیطی مناطق ساحلی، پیش نیاز ارزیابی آسیب‌پذیری اکوسیستم‌های حساس موجود در این مناطق، از جمله مانگروها است که نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های احیا و مدیریت پایدار آن‌ها بر عهده دارد. لذا هدف این مطالعه نیز تعیین درجه و اولویت‌بندی حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان بود. بدین منظور ضمن بهره‌گیری از مجموعه معیارهای تدوین شده توسط دفتر محیط زیست دریایی، مرور مطالعات انجام شده بر روی حساسیت جنگل‌های مانگرو، فهرستی از مهمترین معیارها و زیر معیارهای حساسیت این اکوسیستم‌ها تهیه شد و با تجزیه و تحلیل نظرات متخصصان از طرق اجرای روش FAHP، وزن نسبی معیارهای محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بر اساس نظر متخصصان، در میان معیارهای نه‌گانه مربوط به تعیین درجه حساسیت مانگروها، معیارهای پوشش گیاهی و اهمیت تفرجی به ترتیب بیشترین و کمترین وزن نسبی را در میان معیارهای مورد بررسی بدست آوردند (به ترتیب با وزن‌های نسبی برابر با 23/0 و 03/0). نتایج همچنین نشان داد که معیارهای پوشش گیاهی، حیات وحش و شبکه غذایی به ترتیب با دارا بودن وزن‌های نسبی برابر با 23/0، 17/0 و 13/0 به ترتیب در رتبه‌های نخست رتبه‌بندی در میان معیارهای حساسیت مانگروها قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه با اولویت‌بندی معیارهای حساسیت زیست‌محیطی مانگروهای استان هرمزگان اطلاعات مورد نیاز جهت ارزیابی آسیب‌پذیری این رویشگاه‌ها را فراهم آورده است.
علوم غیر‌زیستی دریا
داود مافی غلامی؛ اکرم نوری کمری
چکیده
به طور کلی، بررسی رابطه تغییرات وسعت مانگروها آن با تغییرات مقادیر آب‌های جاری سطحی ورودی به محیط ساحلی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد اثرات نامطلوب ناشی از تغییر اقلیم بر این اکوسیستم‌ها ارائه دهد. لذا در این مطالعه نیز رابطه میان تغییرات دبی رودخانه های ورودی به محیط ساحلی (وقوع خشکسالی هیدرولوژیک) و تغییرات وسعت مانگروها ...
بیشتر
به طور کلی، بررسی رابطه تغییرات وسعت مانگروها آن با تغییرات مقادیر آب‌های جاری سطحی ورودی به محیط ساحلی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد اثرات نامطلوب ناشی از تغییر اقلیم بر این اکوسیستم‌ها ارائه دهد. لذا در این مطالعه نیز رابطه میان تغییرات دبی رودخانه های ورودی به محیط ساحلی (وقوع خشکسالی هیدرولوژیک) و تغییرات وسعت مانگروها در رویشگاه های خمیر، تیاب و جاسک در دوره زمانی 30 ساله (1986-2016) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نیز نشان داد که با وقوع خشکسالی های هیدرولوژیک شدید تا بسیار شدید در دوره زمانی پس از سال 1998 در سطح نواحی ساحلی جنوب ایران، مانگروهای واقع در حوزه های رویشگاهی خمیر، تیاب و جاسک نیز دچار کاهش وسعت یا افت روند توسعه در این دوره زمانی نسبت به دوره ترسالی پیش از سال 1998 شده است. همبستگی بالای میان وقوع خشکسالی هیدرولوژیک و تغییرات وسعت مانگروها در رویشگاه های مختلف نیز نشان دهنده تاثیر نامطلوب ناشی از کاهش آب شیرین ورودی به محیط ساحلی بر گستره مانگروها بود. نتایج مطالعات صورت گرفته در مانگروهای سایر مناطق جهان نیز نشان داده که کاهش بارندگی و مقادیر آب شیرین ورودی به محیط سبب کاهش وسعت و یا تقلیل روند توسعه مانگروها می‌گردد. نتایج حاصل از این تحقیق با فراهم آوردن اطلاعات دقیق در مورد نحوه پاسخ مانگروها به تغییرات اقلیمی می تواند نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم و حفاظت و توسعه جنگل‌های مانگرو ایران داشته باشد.