علوم زیستی دریا
داریوش محمدی کیا؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ حسین محمد عسگری
چکیده
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) ...
بیشتر
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) شناسایی گردید. فیتوپلانکتون ها تا حد جنس شناسایی شدند، از رده دیاتومه31، از رده دینوفلاژله 11، از رده کلروفیسه 6 و از رده سیانوفیسه 4 جنس شناسایی شدند. میانگین (± خطای استاندارد) تراکم و شاخص‌های سیمپسون، پایلو، شانون و مارگالف به ترتیب 63/9±6705/72 سلول در لیتر، 0/34± 0/82، 12/17±0/1، 9/19±9/0 و 0/38± 2/61 در فصل گرم و 53/2 ±13/ 5666 سلول در لیتر، 0/06± 0/77، 12/11±1/0، 9/17±1/0 و 0/43± 2/26 در فصل سرد به دست آمد. بیشترین میزان شباهت فیتوپلانکتونی فصلی بر اساس ضرایب سورنسن و جاکارد، به ترتیب 0/97 و 0/88 در فصول گرم و سرد بود. همبستگی معنی داری بین تنوع سیمپسون و شانون- وینر با شوری و فسفات مشاهده گردید. در حالیکه تراکم فیتوپلانکتون ها با شوری و pH همبستگی معنا داری نشان داد. نتایج نشان داد مناطق مورد مطالعه از نظر شرایط اکولوژیک دارای رتبه متوسط و جامعه فیتوپلانکتونی از تنوع و غنای نسبتاً خوبی برخوردار است.
علوم زیستی دریا
شهرام بذرافشان؛ نسرین سخایی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ عبدالعلی موحدی نیا
چکیده
آهدف از این تحقیق بررسی اکولوژیک و توصیف مراحل لاروی خرچنگ های منزوی یا آنومیوراها(Anomura) در خلیج فارس بوده که تا کنون تحقیقات محدودی در این خصوص صورت گرفته است. لارو خرچنگهای منزوی به عنوان ماکرو زئوپلانکتونها نقش تغذیه ای مهمی بین ماهی ها و سطوح پایین تر تغذیه ای ایفا می نمایند. در این تحقیق خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه ی Diogenes ...
بیشتر
آهدف از این تحقیق بررسی اکولوژیک و توصیف مراحل لاروی خرچنگ های منزوی یا آنومیوراها(Anomura) در خلیج فارس بوده که تا کنون تحقیقات محدودی در این خصوص صورت گرفته است. لارو خرچنگهای منزوی به عنوان ماکرو زئوپلانکتونها نقش تغذیه ای مهمی بین ماهی ها و سطوح پایین تر تغذیه ای ایفا می نمایند. در این تحقیق خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه ی Diogenes sp. از خرچنگهای منزوی و همچنین فراوانی آنها در مصب رودخانه بهمن شیر تعیین شده است. خرچنگ های منزوی گروهی از ده پایان هستند که دارای پراکنش جهانی اند و تا عمق 5000 متری آب نیز یافت می شوند. نمونه برداری از 7 ایستگاه در مصب رودخانه ی بهمن شیر از اسفند ماه 1389 تا مهرماه 1390 بصورت ماهانه انجام گردید. لاروهای خرچنگ های آنومیورا با استفاده از تور پلانکتون گیری با چشمه 300 میکرون جمع آوری گردید. همزمان فاکتورهای محیطی دما و شوری نیز مورد سنجش قرار گرفتند. طی این بررسی خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه Diogenes sp. شناسایی و تراکم این گونه نیز در ماه های نمونه برداری محاسبه شد. بیشترین تراکم لارو این گونه در اردیبهشت ماه با 4/3±3/12 فرد در مترمکعب به ثبت رسید. نتیجه حاصل از همبستگی اسپیرمن نشان داد که شوری موثرترین عامل محیطی در تراکم لاروی گونهDiogenes sp. در ماهها و ایستگاه های نمونه برداری می باشد(p
علوم زیستی دریا
شراره سواری؛ علیرضا صفاهیه؛ بیتا ارچنگی؛ احمد سواری؛ رحیم عبدی
چکیده
ماهی هامور درایستگاه تحقیقاتی ماهیان دریائی بندر امام خمینی زیر نظر مرکز آبزی پروری جنوب تکثیر و پرورش می یابد. آب خوریات ماهشهر به دلیل در معرض قرارگرفتن آلاینده های پتروشیمی، صنعتی، کشاورزی و تردد کشتیهای تجاری بندر آلوده می باشد. آب مرکز پرورش از خور زنگی تامین می شود و ماهیانی که در معرض این آب هستند از آلودگی برخوردار می باشند. ...
بیشتر
ماهی هامور درایستگاه تحقیقاتی ماهیان دریائی بندر امام خمینی زیر نظر مرکز آبزی پروری جنوب تکثیر و پرورش می یابد. آب خوریات ماهشهر به دلیل در معرض قرارگرفتن آلاینده های پتروشیمی، صنعتی، کشاورزی و تردد کشتیهای تجاری بندر آلوده می باشد. آب مرکز پرورش از خور زنگی تامین می شود و ماهیانی که در معرض این آب هستند از آلودگی برخوردار می باشند. لذا باید قبل از انجام هر گونه آزمایشی میزان آلودگی این ماهیان که به عنوان نمونه شاهد و نمونه مورد آزمایش واقع می شوند، تعیین گردد. این مقاله آلودگی بافتی مغز ماهیان پرورشی را مورد مطالعه قرار داده است. در مطالعات هیستوپاتولوژی انجام شده توسط رنگ آمیزی هموتوکسیلین و ائوزین در بافت مغز عوارضی همچون کاریولیز هسته ها و نکروز آنها، واکوئوله شدن، ادم و پرخونی دیده می شود. این عوارض در بصل النخاع، دینسفالون و مخچه بیش از قسمتهای دیگر مغز نمایان است. این عوارض می تواند ناشی از آلودگی آب خور زنگی به آلاینده هایی چون فلزات سنگین، مشتقات آلی فلزات سنگین، آروماتیکهاوارگانوفسفاتها باشد.
علوم زیستی دریا
رحمان علیمی؛ احمد سواری؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ محمد ذاکری؛ نگین سلامات
چکیده
ماهیان غضروفی با استفاده از اوره خون، اسمولاریته مایعات درونی خود را تنظیم می کند. با وجود مطالعات درباره نحوه تنظیم مقادیر اسمولیت های خونی، بررسی تاثیر فصل تولید مثل و اندازه بدن بر غلظت این مواد ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه دار شامل 17 عدد در فصل پاییز (زمان قبل از تولید مثل) و 19 عدد در فصل بهار (زمان تولید ...
بیشتر
ماهیان غضروفی با استفاده از اوره خون، اسمولاریته مایعات درونی خود را تنظیم می کند. با وجود مطالعات درباره نحوه تنظیم مقادیر اسمولیت های خونی، بررسی تاثیر فصل تولید مثل و اندازه بدن بر غلظت این مواد ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه دار شامل 17 عدد در فصل پاییز (زمان قبل از تولید مثل) و 19 عدد در فصل بهار (زمان تولید مثل) از خور موسی در شمال غربی خلیج فارس با استفاده از تور گوشگیر صید شدند. پس از صید کوسه ها ابتدا از ماهیان خون گیری به عمل آمده و سپس مورد توزین، بیومتری و شماره گذاری قرار گرفتند. جهت اندازه گیری غلظت الکترولیت ها و اوره سرم به ترتیب از دستگاه الکترولیت آنالایزر و اتوآنالایزر استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که غلظت اسمولیت های خونی کوسه ها در بین دو جنس نر و ماده اختلاف معنی داری وجود ندارد (05/0P>)، اما بین غلظت این مواد در فصل پاییز با فصل بهار اختلاف معنی داری مشاهده گردید (05/0P
رحمان علیمی؛ احمد سواری؛ عبدالعلی موحدی نیا؛ محمد ذاکری؛ نگین سلامات
چکیده
گربه کوسه لکه‌دار یک کوسه کفزی است و برخلاف اغلب کوسه‌ها برای جذب اکسیژن آب از طریق آبشش نیاز به حرکت پیوسته ندارد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) از خور درویش در شمال خلیج فارس صید شدند. بخش معینی از بافت آبشش آنها خارج و بلافاصله جهت تثبیت در محلول ثبوتی بوئن قرار داده شدند. سپس از نمونه‌ها به روش معمول ...
بیشتر
گربه کوسه لکه‌دار یک کوسه کفزی است و برخلاف اغلب کوسه‌ها برای جذب اکسیژن آب از طریق آبشش نیاز به حرکت پیوسته ندارد. در این تحقیق تعداد 36 عدد گربه کوسه لکه‌دار (Chiloscyllium punctatum) از خور درویش در شمال خلیج فارس صید شدند. بخش معینی از بافت آبشش آنها خارج و بلافاصله جهت تثبیت در محلول ثبوتی بوئن قرار داده شدند. سپس از نمونه‌ها به روش معمول پارافینه، برش‌های میکروسکوپی به ضخامت 5 میکرومتر تهیه شده و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین قرار گرفتند. به منظور بررسی جامع، بافت آبشش در دو مقطع عرضی و جانبی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مشاهدات میکروسکوپی در مقطع عرضی ساختارهای بافت آبشش را که شامل: فیلامنت‌ها، بخش‌های فیلامنت و لاملاها نشان داد. علاوه بر این انواع سلول‌ها مانند سلول‌های ستونی و سلول‌های کلراید (MR) نیز قابل تشخیص بودند. با توجه به نتایج به دست آمده از مقطع جانبی ساختارهای توده‌ای از سلول‌ها مشخص شد که سلول-های غنی از آنزیم NKA(NRCs) نام دارند. این سلول‌ها به در صورت کیسه‌ای و پراکنده در آبشش وجود داشتند. بنابراین، نتیجه قابل توجه این پژوهش وجود سه نوع سلول غنی از NKA در آبشش گربه کوسه لکه‌دار می‌باشد که شامل: 1) سلول‌های MR غنی ازNKA بر روی فیلامنت و لاملا، 2) سلول های منفرد غنی از NKA (Solitary NRCs) بر روی دیواره آبششی و 3) NRCs کیسه‌ای (Follicular NRCs) بر روی دیواره آبششی هستند.
سپیده سلیمانی پی؛ نسرین سخایی؛ سیمین دهقان مدیسه؛ احمد سواری؛ محمد علی سالاری
چکیده
این تحقیق به منظور شناسایی مراحل لاروی و تنوع زیستی اجتماعات پلانکتونیک Dendrobranchiata در منطقه زیستگاه های مصنوعی سواحل خوزستان(منطقه بحرکان در شمال غربی خلیج فارس) به مدت یکسال از اردیبهشت 1390 تا فروردین1391 به صورت ماهانه انجام گردید. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون با چشمه 300 میکرومتر انجام شد. در مجموع از دو فوق خانواده Penaeoidea و ...
بیشتر
این تحقیق به منظور شناسایی مراحل لاروی و تنوع زیستی اجتماعات پلانکتونیک Dendrobranchiata در منطقه زیستگاه های مصنوعی سواحل خوزستان(منطقه بحرکان در شمال غربی خلیج فارس) به مدت یکسال از اردیبهشت 1390 تا فروردین1391 به صورت ماهانه انجام گردید. نمونه برداری با استفاده از تور پلانکتون با چشمه 300 میکرومتر انجام شد. در مجموع از دو فوق خانواده Penaeoidea و Sergestoidea، سه خانواده Sergestidae، Luciferidae،Penaeidae شناسایی گردید. از خانواده Penaeidae گونه های Metapenaeus affinis ، Penaeu sindicus، Parapenaeopsis stylifera ، از خانواده Luciferidae گونه Lucifer hanseni و از خانواده Sergestidae گونه Acetes sp شناسایی و معرفی گردیدند. همچنین در این تحقیق مشخص گردید که گونه Metapenaeus affinis(با میانگین830± 1029فرد در مترمکعب) از خانواده Penaeidae در شهریور ماه بیشترین تراکم لاروی را بخود اختصاص داده است. الگوی دو پیکی تخم ریزی در میان میگوهایPenaeidae در تابستان و پاییز مشاهده گردید. بیشترین درصد فراوانی نسبی در فوق خانواده Penaeoidea مربوط به مرحله مایسیس یک و به میزان 62 درصد بود. نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که سازه های مصنوعی به خوبی توانسته اند منطقه نوزادگاهی برای میگوهای Penaeidae باشند. همچنین بیشترین مقدار میانگین شاخص تنوع شانون در آبان ماه(36/1) بود که به علت حضور یکسان تمام گونه ها در این ماه است. کمترین میزان شاخص سیمپسون در آبان ماه مشاهده شد که نتیجه بالا رو تایید می کند.
شفا حویزاوی؛ احمد سواری؛ سیمین دهقان مدیسه؛ بابک دوست شناس؛ علیرضا صفاهیه؛ حسین پاشازانوسی؛ نرجس اخوت
چکیده
سلامت اکولوژیکی یک جزءلاینفک سلامت بیولوژیکی است. ماکروبنتوزهای بی مهره مهمترین جانداران در اکوسیستم های آبی هستند که برای تشخیص سلامت بیولوژیکی از آنها استفاده می شود. شاخص های بنتیک براساس ساده سازی اطلاعات استوار هستند و مجموعه ای از متغیرهای زیستی را به صورت یک متغیر کمی نشان می دهند که تفسیر اطلاعات را آسان تر می کند. یکی از این ...
بیشتر
سلامت اکولوژیکی یک جزءلاینفک سلامت بیولوژیکی است. ماکروبنتوزهای بی مهره مهمترین جانداران در اکوسیستم های آبی هستند که برای تشخیص سلامت بیولوژیکی از آنها استفاده می شود. شاخص های بنتیک براساس ساده سازی اطلاعات استوار هستند و مجموعه ای از متغیرهای زیستی را به صورت یک متغیر کمی نشان می دهند که تفسیر اطلاعات را آسان تر می کند. یکی از این شاخص ها شاخصBOPA است که از نسبت پرتاران فرصت طلب به ناجورپایان است مقادیر بالاتر این شاخص نشان دهنده افزایش آلودگی محیط است. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه مقدار شاخص BOPA در بین ایستگاههای مختلف اختلاف معنی داری نشان می دهد(p
شمشاد شهبازی؛ نسرین سخایی؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ فرشته سراجی
چکیده
این پژوهش بر روی مراحل لاروی دو گونه از خانواده Epialtidae در سال 1390 در آبهای ساحلی جزیره هنگام (خلیج فارس) انجام گرفته است. نمونه برداری توسط تور پلانکتون 300 میکرون به روش کشش مورب از کف به سطح به مدت یک سال از زمستان 1390 الی پاییز 1391 به صورت فصلی در 6 ایستگاه انجام پذیرفت. بر اساس خصوصیات ریخت شناسی همانند شکل کلی لارو و ضمائم آن در آزمایشگاه ...
بیشتر
این پژوهش بر روی مراحل لاروی دو گونه از خانواده Epialtidae در سال 1390 در آبهای ساحلی جزیره هنگام (خلیج فارس) انجام گرفته است. نمونه برداری توسط تور پلانکتون 300 میکرون به روش کشش مورب از کف به سطح به مدت یک سال از زمستان 1390 الی پاییز 1391 به صورت فصلی در 6 ایستگاه انجام پذیرفت. بر اساس خصوصیات ریخت شناسی همانند شکل کلی لارو و ضمائم آن در آزمایشگاه توسط میکروسکوپ معکوس دارای تباین فاز مراحل لاروی زوآ اول گونه Menaethuis monoceros و زوآ دوم گونه Menaethiops nodulosus بررسی شد، و همچنین تراکم لارو گونه های یاد شده در ایستگاه ها و فصول مختلف محاسبه گردید، که بیشترین میانگین تراکم آنها به ترتیب با 22/33 و 72/7 فرد در متر مکعب در فصل تابستان محاسبه گردید. آنالیز واریانس یک طرفه بین تراکم گونه های مختلف در ایستگاه ها و فصول نمونه برداری شده نشان داد که اختلاف معنی داری بین برخی از ایستگاه ها و فصول وجود دارد.
معصومه داراب پور دزدارانی؛ سید محمد باقر نبوی؛ بابک دوست شناس؛ علیرضا صفاهیه؛ احمد سواری
چکیده
پهنه های گلی از مهمترین زیستگاههای ساحلی خلیج فارس به شمار رفته و پایه اساسی تولید اولیه هستند. بررسی تنوع گونه های جانوری جهت تعیین سلامت بیولوژیک و اکولوژیک یک اکوسیستم آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رده استراکودها جزء مایوفون های سخت پوست صدف دار می باشند. برای مطالعه تنوع و پراکنش این موجودات 7 ایستگاه در منطقه جزرومدی ساحل ...
بیشتر
پهنه های گلی از مهمترین زیستگاههای ساحلی خلیج فارس به شمار رفته و پایه اساسی تولید اولیه هستند. بررسی تنوع گونه های جانوری جهت تعیین سلامت بیولوژیک و اکولوژیک یک اکوسیستم آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رده استراکودها جزء مایوفون های سخت پوست صدف دار می باشند. برای مطالعه تنوع و پراکنش این موجودات 7 ایستگاه در منطقه جزرومدی ساحل بحرکان انتخاب گردید. نمونه برداری از رسوبات بوسیله گرب و کور هسته بردار cm25/8 از 5 سانتی متری سطح رسوبات انجام شد. فاکتورهای محیطی مانند شوری، دما، اکسیژن محلول و کدورت سنجیده شد. کل کربن آلی کل و دانه بندی رسوبات هر ایستگاه بدست آمد. رسوبات زیستی هر ایستگاه در محل با فرمالین 10% تثبیت شدند، سپس با الک 63 میلی متر شسته و با رز بنگال رنگ آمیزی شدند و جداسازی این موجودات با تتراکلریدکربن انجام شد. تراکم این موجودات در فصول زمستان و تابستان به ترتیب 10495 و 3565 فرد در cm210 بود. نهایتاً 29 گونه شناسایی گردید. خانواده Cytheridae در هر دو فصل فراوانترین بود. میزان شاخص های تنوع شانون وبریلویین و شاخص های یکنواختی هیل و پیلو و شاخص غنای گونه ای مارگالف در فصل زمستان بیشتر از تابستان بود. بیشترین میزان کربن آلی کل در فصول زمستان و تابستان به ترتیب 9/59 و 4/61 بدست آمد. دانه بندی نشان داد که رسوبات منطقه از جنس سیلت-رس هستند و درصد سیلت-رس فصل تابستان بیشتر از فصل زمستان بدست آمد. کلمات کلیدی: مایوفون، استراکود، شاخص، سواحل گلی، بحرکان