علوم زیستی دریا
مرضیه اقراخته؛ حسین محمد عسگری؛ هیوا علمی زاده؛ اولیا قلی خلیلی پور؛ سید حسین خزایی
چکیده
علل مهم خشک شدن تالاب ها در سال های اخیر در ایران، تداوم خشکسالی، مدیریت نادرست آب، تغییر کاربری اراضی و فشارهای ناشی از کمبود آب در مناطق پایین دستی رودخانه هاست. با خشک شدن تالاب علاوه بر کاهش خدمات زیست بومی، اجتماعی و اقتصادی تالاب، معضلی بزرگ زیست محیطی دیگری ایجاد می شود و آن تبدیل شدن تالاب ها به کانون گرد وغبار است؛ که آسیب های ...
بیشتر
علل مهم خشک شدن تالاب ها در سال های اخیر در ایران، تداوم خشکسالی، مدیریت نادرست آب، تغییر کاربری اراضی و فشارهای ناشی از کمبود آب در مناطق پایین دستی رودخانه هاست. با خشک شدن تالاب علاوه بر کاهش خدمات زیست بومی، اجتماعی و اقتصادی تالاب، معضلی بزرگ زیست محیطی دیگری ایجاد می شود و آن تبدیل شدن تالاب ها به کانون گرد وغبار است؛ که آسیب های زیست محیطی و اجتماعی و اقتصادی فراوانی به دنبال دارد. هدف ازاین تحقیق بررسی تغییرات مساحت تالاب هورالعظیم بین سال های 2000 الی 2023 است. برای حصول این هدف، بابهره گیری از پلت فرم Google Earth Engine {GEE} و با استفاده ازتصاویر ماهواره MODIS و محاسبه شاخص NDWI، مساحت تالاب در هر تصویر محاسبه گردید. جهت بررسی دقیق وضعیت تالاب، سری های زمانی حداقل، حداکثر و متوسط سالانه مساحت تالاب استخراج گردید و آنومالی تغییرات مساحت در سه حالت حداقل، حداکثر و متوسط محاسبه گردید. نتایج نشان داد خشکترین سال، سال 2000 با حدود کمتر از 4/1 وسعت تالاب است و بیشترین وسعت در سال 2019 با حدود 3 برابر وسعت متوسط است. تحلیل سری های حدی حداکثر و حداقل همراه با تصاویر مربوطه، مناطق تجت اثر از خشکسالی و سیلاب را تعیین می کند و می توان در دوره های خشکسالی و سیلاب برنامه مدیریتی مقتضی را در مناطق مربوطه اجرا نمود. لازم به ذکر است که با افزایش مساحت تالاب، کانون غبار هورالعظیم که یکی از فعال‌ترین کانون‌های غبار است، کنترل می‌شود.
علوم غیر‌زیستی دریا
زهرا گودینی؛ حسین محمد عسگری؛ سروش زرقانی
چکیده
بسیاری از تالاب‌ها و نواحی مرطوب ازجمله تالاب هورالعظیم رو به خشکی است و بیابان‌های کوچکی را ایجاد نموده که منشأ بسیاری از توفان‌های غبار در سال‌های اخیر است. مدیریت این رویداد، به شناخت ویژگی‌های فرسایش بادی و شبیه‌سازی آن نیاز مبرمی دارد. در این تحقیق با استفاده از نسخه 3.7 مدل عددی WRF و با کمک طرحواره GOCART به بررسی غلظت ریزگردها ...
بیشتر
بسیاری از تالاب‌ها و نواحی مرطوب ازجمله تالاب هورالعظیم رو به خشکی است و بیابان‌های کوچکی را ایجاد نموده که منشأ بسیاری از توفان‌های غبار در سال‌های اخیر است. مدیریت این رویداد، به شناخت ویژگی‌های فرسایش بادی و شبیه‌سازی آن نیاز مبرمی دارد. در این تحقیق با استفاده از نسخه 3.7 مدل عددی WRF و با کمک طرحواره GOCART به بررسی غلظت ریزگردها در منطقه تالابی هورالعظیم پرداخته شد. مدل مربوطه با در نظر گرفتن حداکثر پارامترهای مؤثر بر پیش‌بینی هوا که ازنظر تحلیل مقیاس، نقش پررنگی دارند به کمک معادلات و روابط حاکم بر جو مانند معادله پیوستگی، معادلات ترمودینامیکی و پایش واکنش‌های شیمیایی جوی، محاسبات مربوطه را انجام و خروجی را به‌صورت ماتریس‌های عددی تولید می‌کند. مدل WRF ازنظر مقیاس و تغییرات زمانی، برآورد مناسبی از هواویزها در محدوده مطالعاتی دارد. غلظت PM10 شبیه‌سازی‌شده با مدل WRF با غلظت‌های ساعتی ایستگاه سنجش اداره کل محیط‌زیست خوزستان در اهواز مقایسه گردید. غلظت‌های شبیه‌سازی‌شده با غلظت‌های ساعتی ایستگاه سنجش تطابق خوبی دارد که نشان‌دهنده کارایی مدل عددی WRF در شبیه‌سازی غلظت ذرات غبار است. با بررسی الگوی غلظت PM10 در حوضه شبیه‌سازی می‌توان دریافت که مدل، گسیل گردوخاک را در منطقه موردمطالعه به‌درستی به دست آورده است؛ بنابراین می‌توان گفت عملکرد طرحواره GOCART در برآورد مقادیر PM10 به‌ویژه ازنظر الگوی تغییرات و آشکارسازی توفان از کیفیت قابل قبولی برخوردار است.
علوم زیستی دریا
امیر بساک؛ وحید یاوری؛ حسین محمد عسگری
چکیده
یکی از مهم ترین دغدغه ها در مدیریت شیلاتی، یافت مناطق و پهنه های مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری با رویکرد توسعه پایدار است.کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در توسعه آبزی پروری است. برای مکان یابی کارگاه های پرورش ماهیان خاویاری با بهره گیری از امکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی، تجزیه و ...
بیشتر
یکی از مهم ترین دغدغه ها در مدیریت شیلاتی، یافت مناطق و پهنه های مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش آبزی پروری با رویکرد توسعه پایدار است.کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در توسعه آبزی پروری است. برای مکان یابی کارگاه های پرورش ماهیان خاویاری با بهره گیری از امکانات سامانه اطلاعات جغرافیایی، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی انجام شد. برای وزن دهی به معیارهای فازی شده به روش (AHP) عمل شد. پنج دسته معیار اصلی که عبارتند از عوامل اکولوژیکی، عوامل اقلیمی، عوامل طبیعی و محیطی، عوامل اقتصادی و اجتماعی ، موانع و محدودیت ها و زیستگاه های حساس مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با استفاده از روش وزن دهی، نقشه شایستگی تهیه شد و با در نظر گرفتن شایستگی و اعمال نمودن میانگین گیری از مقدار شایستگی هر مکان، اولویت هر مکان مشخص شد. همراه شدن این روش با منطق فازی قابلیت استفاده ساده و کاربرد در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، لحاظ نمودن وزن و اهمیت نسبی هر مشخصه و گزینه موجب بالا رفتن کارایی این روش شده است. براساس نتایج به دست آمده بیشترین وزن به عوامل اکولوژیکی 0/321رتبه های بعدی به ترتیب به اقلیم 0/205، اقتصادی و اجتماعی 0/179، طبیعی 0/167 و موانع و محدودیت ها 0/129 تعلق گرفت. مناسب ترین مناطق برای توسعه پرورش ماهیان خاویاری در مناطق شمالی، شمال شرق و شرق و نامناسب ترین در مناطق جنوبی استان می باشند.
علوم زیستی دریا
داریوش محمدی کیا؛ احمد سواری؛ بابک دوست شناس؛ حسین محمد عسگری
چکیده
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) ...
بیشتر
بررسی پلانکتونی آب های جنوبی ساحلی قشم در استان هرمزگان طی دو فصل سرد و گرم و در چهار ایستگاه(ساحل پارک زیتون، ساحل سوزا، ساحل شیب درازو ساحل سلخ) در سال 1395-1394 انجام شد. به طور کلی طی این بررسی، گونه‌های مختلف فیتوپلانکتونی متعلق به چهار رده دیاتومه‌ها(Bacillariophyceae)، دینوفلاژله هاDinophyceae))،کلروفیسه ها(Chlorophyceae) و جلبک های سبز–آبی(Cyanophyceae) شناسایی گردید. فیتوپلانکتون ها تا حد جنس شناسایی شدند، از رده دیاتومه31، از رده دینوفلاژله 11، از رده کلروفیسه 6 و از رده سیانوفیسه 4 جنس شناسایی شدند. میانگین (± خطای استاندارد) تراکم و شاخص‌های سیمپسون، پایلو، شانون و مارگالف به ترتیب 63/9±6705/72 سلول در لیتر، 0/34± 0/82، 12/17±0/1، 9/19±9/0 و 0/38± 2/61 در فصل گرم و 53/2 ±13/ 5666 سلول در لیتر، 0/06± 0/77، 12/11±1/0، 9/17±1/0 و 0/43± 2/26 در فصل سرد به دست آمد. بیشترین میزان شباهت فیتوپلانکتونی فصلی بر اساس ضرایب سورنسن و جاکارد، به ترتیب 0/97 و 0/88 در فصول گرم و سرد بود. همبستگی معنی داری بین تنوع سیمپسون و شانون- وینر با شوری و فسفات مشاهده گردید. در حالیکه تراکم فیتوپلانکتون ها با شوری و pH همبستگی معنا داری نشان داد. نتایج نشان داد مناطق مورد مطالعه از نظر شرایط اکولوژیک دارای رتبه متوسط و جامعه فیتوپلانکتونی از تنوع و غنای نسبتاً خوبی برخوردار است.
علوم زیستی دریا
سیدکیارش جعفری؛ احمد سواری؛ فائده امینی؛ حسین محمدعسگری
چکیده
تالاب بین المللی شادگان یکی از بزرگترین تالاب های کشور ایران بوده و در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب با بیش از 530 هزار هکتار مساحت در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است. تغییرات آب و هوایی مخصوصاً در ایجاد وضعیت خشکسالی یا ترسالی در هر دوره اثرات منفی یا مثبتی را بر روی وضعیت کیفی و حجم آب این تالاب برجای می گذارد. امروزه، نگرانی ...
بیشتر
تالاب بین المللی شادگان یکی از بزرگترین تالاب های کشور ایران بوده و در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب با بیش از 530 هزار هکتار مساحت در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است. تغییرات آب و هوایی مخصوصاً در ایجاد وضعیت خشکسالی یا ترسالی در هر دوره اثرات منفی یا مثبتی را بر روی وضعیت کیفی و حجم آب این تالاب برجای می گذارد. امروزه، نگرانی از گرم شدن کره ی زمین و آسیب به منابع طبیعی حیاتی، محققین را بر آن داشته است که به مطالعه ی روند خشکسالی در دوره های زمانی متفاوت بپردازند. خشکسالی یک پدیده ی نامطلوب و اثرگذار بر روی تمامی بوم نظام ها از جمله تالاب ها می باشد. به همین دلیل شاخص های جدید خشکسالی که مرتبط با مقیاس زمانی ویژه برای مراقبت و مدیریت منابع آبی هستند می بایست مورد استفاده قرار گیرند. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از سازمان هواشناسی کشور، سازمان آب و برق و وضعیت جوّی دیده بانی شده توسط ماهواره ی اقیانوسی NOAA از سال 1950 تا 2015 میلادی (65 سال) دریافت شد. تغییرات روند خشکسالی و ترسالی تالاب بر اساس روند نزولی و صعودی بدست آمده از شاخص بارش، تبخیر و تعرق (SPEI) مورد مطالعه قرارگرفت. مدل نهایی نشان داد خشکسالی های پی در پی در منطقه از سال 1998 تاکنون، تالاب شادگان را دست خوش تغییرات کرده و آن را رو به نابودی و زوال سوق می دهند.